Doların yükselmesiyle birlikte artan ziraî girdiler doların düşmesiyle gerilemezken, üstüne elektriğe yapılan astronomik artırımlar üreticinin belini büktü. Girdi maliyetlerinin daima artmasından yakınan üreticiler, maliyetlerin düşürülmesi ve ziraî üretime dayanak istedi.
Dolarla birlikte yükselişe geçen ziraî girdiler dolarla birlikte düşmedi.
Ziraî üretimin en kıymetli girdilerinden olan gübre, mazot, ilacın değerli olduğundan yakınan çiftçiler yeni yılla birlikte elektiriğe yapılan astoronomik artırımlara reaksiyon gösterdi.
‘AHIRDAKİ HAYVANDAN TRAKTÖRE KADAR İCRALIK’
Elektriğe yapılan artırımların ziraî girdileri de bağladığını belirten Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Lideri Hüseyin Demirtaş, “Siyasi iktidar tarıma yönelik bir siyaset belirlenemedi. Bu da her vakit ithalata başvurmamıza yol açıyor. Yabancıların eline avucuna bakıyoruz. Yabancı üreticileri zenginleştiriyoruz” dedi.
“Döviz kurundaki daima oynamalar yüzünden çiftçide önünü göremiyor. Çiftçi ekemiyor bile” diyen Demirtaş, “Tarım alanları daralıyor. Üretici bu işin içinden çıkamıyor. İcralar bitmiyor. Artık üretim araçlarına bile el koyulabiliyor. Çiftçinin ahırındaki hayvanından tutunda, traktörüne kadar icralık” diye konuştu.
220 MİLYAR LİRALIK BORÇ
Çiftçinin 220 milyar liralık borcu olduğu bilgisini veren Demirtaş, “Üretim maliyetleri çok yüksek. Gübre bir orta 17 bin liraya çıkmıştı. Bulunamadı. Üretici 3 ton buğday satarsa lakin 1 ton gübre alabiliyor. Bu sürdürülebilir değil. Kırdaki gençler kazanamadığı için toprağı terk ediyor. Üretim de yaşlıların eline kalıyor. Ekilmeyen alan neredeyse 3.5 milyon hektarın üzerine çıkıyor. Niye ekemiyor, maliyet yüksek, para kazanamıyor” değerlendirmesinde bulundu.
‘ÜRETİMİN YÜZDE 90’I ELEKTRİĞE BAĞLI’
Mevcut olan ziraî sulamaların çiftçinin müsaadesi olmadan endüstriye döndürüldüğünü lisana getiren Kumluca Ziraat Odası Lideri Hidayet Kökce, “Tarımda devamlılık temeldir. Bir ilacı, sulamayı yarım bırakamazsın. Mecburen muhtaçlığın kadar kullanmak zorundasın” dedi.
Kökce, “Örneğin dona karşı ısıtma yapıyorsun. Elektrik faturası az gelsin diye bunu yapmama bahtın yok. Tarımın yüzde 90’ı elektriğe bağlı. İlaçlama, gübreleme, ısıtma ve sulama büsbütün elektriğe bağlı. Mazot fiyatları dolarla birlikte yükselirken, dolarya birlikte inmedi. Gübrede birebir şekilde” tabirlerini kullandı.
‘2022 YILI ÇİFTÇİYİ ZORLAYACAK’
Gübre fiyatlarının 2021’in Mart ayında 150 ila 155 lira olduğunu aktaran Söke Ziraat Odası Lideri Mustafa Tanyeri ise şu değerlendirmeyi yaptı:
“Şu an 600 lira. Üretici şu an buğraya gübre atacak, atamıyor. Alımda zorlanıyor. Hakikaten büyük para. Yaklaşık 400 ila 500 oranında artış yapıldı. Mazota da birebir biçimde, 14 lirayı geçti. Bunlara müdahale edilmeli.
Üretici 2022’de bu girdi maliyetleri yüzenden sorun yaşayacak üzere görülüyor. Elektirik şu an bizde az kullanılıyor. Ancak bu yaz aylarında dağişecek. Elektrik artırımları nitekim çok korkutucu. Beşerler meskenlerinde kullandığı elektriği ödemekte zorlanıyor. Yazın ziraî üretimi de bu yüzden meşakkate sokacak. Mazot değerli, gübre yüzde 400-500 oranında artışı. bir de elektriğe gelen artırımlar, 2022 yılında çiftçiyi zorlayacaktır.”
‘GÜBRE FİYATLARINA ÇOK BÜYÜK REAKSİYON VAR’
Girdi maliyetleri yüksek oranda arttığını kaydeden Yüreğir Ziraat Odası Mehmet Akın Doğan ise şöyle konuştu:
“Şeker gübresinin geçen yıl tonu bin 300 liraydı. Bu yıl 7 bin lira. Adana’da turfanda karpuz tarlada kaldı. Yer fıstığı yerde, meyveler kısmında kaldı. Şubat ve mart ayında ekimlere başlayacağız fakat çiftçi gübre fiyatlarının düşmesini bekliyor. Yüreğir ve Adana’daki birçok çiftçiyi gezdim, gübre fiyatlarına çok büyük reaksiyon var. Gübre fiyatları aşağıya çekilmezse durum çok vahim.
Buğday eken çiftçi taban gübresi atamadı. Kimi yenlerde kimi buğdayların rengi bile sararmış. Bunların acılan gübreye muhtaçlığı var. Mazot bundan 3 ay evvel 7 liraydı. Artık 14 liranın üzerinde. Çiftçimiz sulama yapıyor. Burada elektriğe muhtaçlık var. Fiyatlar astronomik oranda yükseldi. Tohum, zirai ilaç, gübre ve mazot çiftçinin belini kıran değerli kalemlerden birisi bunlar.”
Kaynak: Sözcü
