Döviz KKM’de kara delik açtı! ‘Haziranda 150 milyar lira kur farkı ödenebilir’

Mehmet Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanması sonrası hükümetin ekonomide yeni adımlar atması beklenirken Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz Kur Korumalı Mevduat (KKM) siteminden ‘aşamalı’ çıkış mesajı verdi.

Ancak artan kur nedeniyle KKM’Nin bütçeye yükü her geçen gün ağırlaşıyor. Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş kurlardaki artış sebebiyle sadece haziran ayında bütçeden KKM’ye ödenecek tutarın 150 milyar liraya ulaşabileceğini yazdı.

Aktaş “Haziranda TL cinsi hesaplar için 70-75 milyar, DTH dönüşümlü hesaplar için 75-80 milyar arası kur farkı yükü hesaplanıyor. Bir aylık yük 150 milyar lira. Geçen yılın tümündeki kur farkı yükü 182 milyardı” dedi.

Aktaş bugünkü köşesinde KKM’ye ilişkin yaptığı hesaplamayı şöyle aktardı:

“Döviz kurunun ılımlı artışıyla birlikte düşük düzeylere inen, hatta geçen yılın kasım ve bu yılın mart ayında sıfır olan kur korumalı mevduat için bütçeden yapılan ödeme haziranla birlikte inanılmaz bir tırmanış gösterecek. Haziran ayında yalnızca bütçeden yapılması gerekecek kur farkı ödemesi 70-75 milyar liraya ulaşacak gibi. Bu kadarla kalsa iyi, haziran ayında kur farkı yüzünden Merkez Bankası’na da 75- 80 milyar lira arasında bir yük bineceği hesaplanıyor.

‘MERKEZ BANKASI’NIN YÜKÜ DE ÇOK AĞIR…’

Merkez Bankası ve BDDK kur korumalı mevduata ilişkin adeta bütün verileri kararttığı için hesap yapmak, öngörüde bulunmak hiç kolay değil. Biraz olsa olsa mantığıyla hareket etmek gerekiyor. İşte bu şekilde yapılan hesaplamalar haziran için böylesine bir kur farkının gündeme gelebileceğini gösteriyor.

Şimdi bir de haziran ayında oluşacak yükü Merkez Bankası cephesinden inceleyelim. Mart ayı ortalaması 1.6 trilyon lira olan KKM’nin yaklaşık yüzde 60’ının döviz cinsinden olduğunu varsayarsak tutar 960 milyar lira. Bu tutarın yüzde 80’inin de üç ay vadeli olduğunu varsaysak, haziranda vadesi dolacak tutar 770 milyar lira.

770 milyar liraya yüzde 17.5’lik kur artışını uyguladığımızda ortaya çıkan aylık yük 135 milyar lira.

Ama unutmayalım; DTH dönüşümlü hesaplar için faiz tavanı ocak ayı sonunda kaldırılmıştı. Mart ayında bankaların DTH dönüşümlü hesaplara ortalama yüzde 30 faiz uyguladığını varsayalım, bu durumda üç aya düşen faiz yüzde 7.5.

‘MERKEZ’İN ÖDEYECEĞİ MİKTAR 77 MİLYAR LİRA’

Yüzde 7.5 faizi 770 milyar liraya uyguladığımızda bulduğumuz tutar 58 milyar lira. Oluşan toplam kur farkı yükü 135 milyar, bunun 58 milyarı bankalarca ödendiğinde Merkez Bankası’na kalan yük 77 milyar lira. Haziran ayının ‘hasılatı’ işte böyle… KKM’den dolayı bütçeden 70-75 milyar lira arasında, Merkez Bankası’ndan da 75-80 milyar lira arasında bir para çıkacak. Toplayalım, tam 150 milyar lira. Şahane değil mi!”