Hükümet temsilcileri, döviz kurlarındaki düşüşü, “yeni mevduat uygulamasını duyan bireylerin ağır döviz satışına” bağladı lakin Merkez Bankası 20-21 Aralık tarihlerinde örtülü döviz satışı yaparken, bankalardaki döviz mevduatlarında düşüş yerine artış görüldü.
Döviz kurlarında Türkiye tarihinin en çalkantılı haftalarından biri yaşanıyor. Pazartesi akşam 18,36’yı gören dolar/TL, dün 10,27’ye kadar geriledikten sonra bugün tekrar 12’yi gördü.
Kurda bilhassa pazartesi gece ve salı günü yaşanan sert düşüşte hangi faktörlerin tesirli olduğu sorusunun karşılığı aranıyor.
Uzmanlar, hükümetin açıkladığı kur muhafazalı TL mevduat uygulamasının, riskleri olsa da kur istikrarı açısından kısa vadede tesirli olabileceğini lakin kur hareketinde müdahalelerin de katkısının olduğuna işaret ediyor.
MERKEZ’DEN 8,6 MİLYAR DOLARLIK MÜDAHALE
Merkez Bankası’nın rezerv hareketlerini en yakından takip eden isimlerin başında gelen ekonomist Haluk Bürümcekçi, sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamada, bu haftanın birinci üç gününde Merkez Bankası’nın kime yapıldığı aşikâr olmayan döviz satışının toplamda 8,6 milyar dolar olduğunu söyledi.
Münasebetiyle, kurdaki düşüşte TCMB müdahalelerinin tesiri olduğu görülüyor.
Vatandaşın döviz mevduatlarındaki hareket, bir öbür merak konusu data.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 21 Aralık Salı akşamı yaptığı açıklamada, kurdaki düşüşte Cumhurbaşkanı’nın dövize endeksli mevduat açıklamasını duyan vatandaşların TL’ye geçmesinin tesirli olduğunu söylerken, “kesinlikle müdahale olmadı” dedi.
Nebati, dün akşamki açıklamasında ise Merkez Bankası ve Hazine’nin müdahale ettiği tarafındaki savları reddetmedi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) günlük bülteninde 20-21 Aralık devrinde mevduatlardaki değişim görülüyor.
BİRİNCİ İKİ GÜNDE DÜŞÜŞ DEĞİL ARTIŞ VAR
TCMB, yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatlarındaki değişimi haftalık olarak açıklıyor. Lakin BDDK, günlük dataları yurt içi ve yurt dışı kırılımı olmadan yayımlıyor. BDDK datalarında, parite tesiri belirtilmiyor.
BDDK’nın günlük bilgilerine nazaran, bankalardaki yabancı para mevduat ve iştirak fonu ölçüsü, 21 Aralık Salı günü, 17 Aralık Cuma gününe kıyasla 1 milyar dolar artışla 261 milyar dolara yükseldi.
Pazartesi günü yaklaşık 400 milyon dolar azalan yabancı para mevduatlar, salı günü yaklaşık 1,4 milyar dolar arttı.
Gerçek kişi döviz mevduatlarda bu iki günde toplamda yalnızca 100 milyon dolarlık düşüş oldu. Şirketlerin ve kurumların döviz mevduatı ise 1,1 milyar dolar arttı.
BDDK günlük net değişimi açıklıyor. Hasebiyle, 20 Aralık Pazartesi gündüz saatlerinde yüklü döviz alımı, gece de Cumhurbaşkanı’nın açıklaması sonrasında yüklü döviz satışı ihtimali bulunuyor. 21 Aralık Salı günü ise, Merkez Bankası’nın yüklü müdahalesinin de tesiriyle kur 11’lere niyet alımlar olmuş olabilir.
TCMB’nin sayıları, yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatlarında geçen hafta 6,1 milyar dolarlık artış olduğuna işaret ediyordu.
TL MEVDUATLAR GERİLEDİ
Tekrar BDDK bilgilerine nazaran, 20-21 Aralık’ta bankalardaki TL mevduat ve iştirak fonları ölçüsü ise, yaklaşık 53 milyar TL geriledi.
Bireylerin TL mevduatı bu iki günde 26,7 milyar TL azalırken, kurumsal tarafta TL mevduat düşüşü 26,3 milyar TL oldu.
21 Aralık sonrasındaki haftanın kalan üç gününde ise, TCMB’nin ve Hazine’nin kur muhafazalı mevduat uygulamalarının devreye girmesiyle birlikte nasıl bir değişim olduğu, önümüzdeki günlerde BDDK datalarına yansıyacak.
‘ÖNCE MÜDAHALE OLMADI’ DEDİ, SONRA KABUL ETTİ
Kelam konusu bireyleri kimlerin nasıl çarptığı hakkında bilgi vermeyen Nebati, TRT yayınında “Cumhurbaşkanımız bir açıklama yapıyor. Bu açıklama piyasa tabiriyle satın alınıyor. Bireyler koşarak gece geç saatte dövizlerini bozdurmaya başlıyor. Büyük bir heyecan var, bazı internet siteleri kilitlendi. Türkiye Cumhuriyeti’nde Merkez Bankası’nda başkanlık yapmış olan bir beyefendi, çıkıp diyor ki, ‘Bu bir müdahale ile yapılmıştır’. Bireyler tarafından gidildiği bilinmesine karşın. Hiçbir formda müdahale olmadı. Bu spekülatif değil de nedir” dedi.
Fakat Nebati bu yayından iki sonra katıldığı NTV yayınında ise telaffuz değiştirdi.
Nebati, “Şunu söylemeye başladılar; Merkez Bankası ya da Hazine üzerinden neden müdahalede bulundunuz? Türkiye olayları oturup kendi başına izleyecek, elindeki bütün enstrümanları olumlu istikamette kullanmayacak kadar maharetsiz bir ülke mi? Muhtaçlığı olan her enstrümanı kullanır” kelamlarıyla müdahale olduğunu üstü kapalı olarak kabul etti.
Kaynak: Sözcü
