Korona virüsü salgını müddetince Türkiye’deki kalp nakli oranında evvelki yıllara düşüş yaşandı. Ülkede hala kalp nakli olmayı bekleyen 1293 hasta bulunuyor. Hastalar ve aileleri, bu süreçte beyin vefatı gerçekleşen hastaların yakınları tarafından organlarının bağışlanmasını bekliyor.
2018’de 91, 2019’da 84 kalp naklinin yapıldığı Türkiye’de, salgının yayılmaya başladığı 2020 yılında yüzde 75 düşüş yaşandı ve nakil sayısı 21 oldu. 2021 yılında ise 24 kalp nakli yapıldı.
Kalp nakilleri ise Sıhhat Bakanlığı tarafından akredite edilen 12 kamu ve üniversite hastanesinde gerçekleştiriliyor. Nakiller yalnızca beyin vefatı gerçekleşen hastalardan yapıldığı için bağış konusunda bilinçlenme öne çıkıyor. Kalp nakli bekleyen hastaların birçoğu takılan yapay kalp aygıtlarıyla ömrüne konutta devam ediyor.
‘İLK BAŞARILI KALP NAKLİ AMELİYATI 1989 YILINDA YAPILDI’
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi ve Kalp Nakli Merkezi Sorumlu Tabibi Prof. Dr. Ali Gürbüz, Türkiye’de birinci kalp nakli ameliyatının 1968 yılında Ankara’da Prof. Dr. Kemal Beyazıt tarafından Yüksek İhtisas Hastanesi’nde yapıldığını, o devirde gerekli ilaçlar bulunmadığı için hastanın vefat ettiğini belirtti.
Türkiye’de birinci başarılı kalp nakli ameliyatının ise 1989 yılında Prof. Dr. Cevat Yakut tarafından Koşuyolu Kalp Hastanesi’nde gerçekleştirildiğini ve kendisinin de o takımda yer aldığını tabir eden Gürbüz, “Daha sonraları ise Türkiye’de merkezler kalp nakli için uygun hale gelmeye başladı. Birçok hasta yapılan nakil ameliyatlarıyla sıhhatine kavuştu” dedi.
Kalp nakli konusundaki programların hastanın hastaneye başvurmasıyla başladığını hatırlatan Gürbüz, kurulun kararının akabinde acil nakil olması gereken hastaların bilgilerini Sıhhat Bakanlığı bünyesinde Ankara’da kurulan Organ Nakli Uyum Merkezi’ne bildirdiklerini aktardı.
Nakil yapılacak hastaların sıhhat durumlarına nazaran uyum merkezi tarafından belirlendiğini anlatan Gürbüz, “Merkez, bizim hastanemizde nakil olmayı bekleyen bir hasta için uygun kalp varsa bize bilgi veriyor. O andan itibaren her şey Sıhhat Bakanlığı’nın hoş tertibiyle yürüyor. Bağışın alınacağı yer uzaksa, arkadaşlarımız bakanlığa ilişkin ambulans uçakla gidip organı alıyor, yakın bir kent ise kara yolunu kullanıyoruz. Kalp uygun bir formda alınıp, yola çıkınca biz de nakil bekleyen hastamızın ameliyatını gerçekleştiriyoruz. Kalp nakli ameliyatları 10-12 saat sürüyor. Bu süreçte 15 kişilik bir takım çalışıyor” diye konuştu.
Covid-19 salgını nedeniyle kalp nakillerinin azaldığını lisana getiren Gürbüz, bilhassa de bağış konusunda utangaç davranıldığına dikkati çekti. Prof. Dr. Gürbüz, kelamlarını şöyle tamamladı, “Sağlık Bakanlığı, organ nakli olmayı bekleyen hastalara umut olmak için salgın sürecinde kıymetli çalışmalara imza attı. Salgın sürecinin atlatılması ya da olağanlaşmaya geçilmesi halinde kalp bağışı sayısı artacaktır. Covid-19’a karşın, alınan önlemlerle nakiller devam ediyor. Organ bağışına karar verildiğinde öncelikle Covid-19 testleri yapıyoruz. Nakil ameliyatının akabinde izole odalarda hastayı takip ediyoruz. Hasta yakınlarına da PCR testi uyguluyoruz zira hastalara Covid-19 bulaşma durumunda onları kaybetme oranımız yüksek oluyor.”
Kaynak: Gazeteduvar
