T. rex Evrimindeki Kayıp Halka Bulunmuş Olabilir

Paleontologlar, T. rex’in evrim tarihinde mühim bir boşluğu doldurabilecek bir tiranozor türüne ait fosiller keşfettiler.

Yeni tiranozor Daspletosaurus wilsoni’nin tekrar canlandırılması. Fosiller, gözlerini çevreleyen benzersiz dikenli boynuzlara haiz bulunduğunu öne sürüyor. C: Andrey Atuchin & Badlands Dinosaur Museum

Paleontologlar, büyük ihtimalle meşhur dinozor türü Tyrannosaurus rex’in direkt olarak atası olan, daha ilkin asla görülmemiş bir tiranozorun kalıntılarını ortaya çıkardı. Yeni bulunan tür, T. rex’in evrimsel soyu hakkındaki büyük tartışmayı çözmeye destek olabilir.

Yeni bulunan tür Daspletosaurus wilsoni’nin gözlerinin çevresinde benzersiz dikenli boynuzlar var. Söz mevzusu tiranozor, aşağı yukarı 76,5 milyon sene öncesine, Kretase dönemine (145 milyon ila 66 milyon sene önce) tarihlenen, fosilleşmiş bir kafatasının parçalarından ve bir kaburga ve ayak parmağı kemiği dahil olmak suretiyle iskelet parçalarından tanımlandı.

(İlgili: T. rex ve Yakın Akrabaları, Modern Kuşlar gibi Sıcakkanlıydı)

Yeni bir araştırmaya göre, Kuzey Dakota’daki Badlands Dinozor Müzesi’nden paleontologlar, 2017 ile 2021 yılları aralığında Montana’nın kuzeydoğusundaki Judith Nehri Oluşumu’ndaki fosilleri ortaya çıkardılar.

Badlands Dinozor Müzesi’nde sergilenen tiranozorun ortaya çıkarılan kafatası parçaları. C: Badlands Dinosaur Museum

Araştırmacılar ilk olarak, takım üyesi Jack Wilson’ın, daha sonra dinozorun burun deliğinin bir parçası olduğu anlaşılan, bir uçurumun dibinden çıkıntı yapan küçük, düz bir kemik parçası ayrım etmesinden sonra fosillere rastladı.

Ancak kemikleri kazmak, 8 metrelik sağlam kayaların dibine gömüldükleri için oldukça sıkıntılı oldu. Araştırmacılar, ayrı ayrı kemikleri kazmaya başlamadan ilkin uçurumun büyük kısımlarını kırıcılarla özenle yontmak zorunda kaldılar.

Araştırmacılar, Daspletosaurus wilsoni’nin, Daspletosaurus torosus’un soyundan geldiğini ve büyük ihtimalle 77 ila 75 milyon sene ilkin ortaya çıkmış olan Daspletosaurus horneri’nin atası bulunduğunu düşünüyorlar. Yeni bulunan hayvanın anatomisi, Daspletosaurus soyunun kudretli T. rex’in atası olduğu fikrini destekliyor.

Kafatasının geri kalanına dair bir rekonstrüksiyon. C: Badlands Dinosaur Museum

Daspletosaur türlerinin üçü de, Tyrannosaurus da dahil olmak suretiyle dokuz cins içeren Tyrannosauridae familyasının içerisinde yer alıyor. (Daspletosaurus, Yunanca’da “korkunç kertenkele” anlamına geliyor)

Şimdiye kadar, Tyrannosauridae soyunu çözüme ulaştırmak zordu, bu da bireysel türler arasındaki net evrimsel ilişkileri belirlemeyi zorlaştırıyordu.

Kazıldıktan kısa bir müddet sonra alt çenenin durumu. C: Badlands Dinosaur Museum

Çalışmanın ortak yazarları Elías Warshaw ve Denver Fowler, “Pek oldukça araştırmacı, tiranosauridlerin evrimleşen tek bir soyu mu, yoksa birbirinden türemeyen, yakından ilişkili birkaç türü mü temsil etmiş olduğu mevzusu ile ilgili aynı fikir değiller.” diyor. Bu, bunun yanı sıra incelenecek yüksek kalitede örnek olarak bulunmamasından da kaynaklanıyordu.

Ancak D. wilsoni’nin keşfi, üç daspletosaur’un birbirinden “evrimsel kuzenler” gibi dallara ayrılmak yerine, tek bir evrimsel soyda birbirini izleyen adımlar gibi birbiri ardına geldiğini öne sürüyor.

Yakın zamanda Badlands Dinozor Müzesi tarafınca ortaya çıkarılan öteki üç tiranozorla beraber D. wilsoni’nin (sağ altta) bir sanatçı tarafınca tekrar canlandırması. C: Rudolf Hima & Badlands Dinosaur Museum

Araştırmacılar, “Bu nedenle D. wilsoni, daha eski ve daha yeni tiranozor türleri arasında bir ‘kayıp halka’ idi.” diyor.

Bu türlerin birbiri ardına evrimleşmiş olabileceği göz önüne alındığında, ekip, T. rex de dahil olmak suretiyle öteki tiranozorların da benzer bir doğrusal tarzda ortaya çıkmış olabileceğini öne sürüyor. Açıklamaya göre araştırmacılar şu anda bu fikri desteklemek için yeni bir çabalama planlıyorlar.


Live Science. 28 Kasım 2022.

Makale: Warshaw, E. A., & Fowler, D. W. (2022). A transitional species of Daspletosaurus Russell, 1970 from the Judith River Formation of eastern Montana. PeerJ10, e14461.

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published.