Yerli ve inaktif Turkovac aşısıyla ilgili bilgiler açıklanmadan acil kullanım onayı verilmesine yönelik tenkitlerin akabinde, Prof. Dr. Serhat Ünal ve Prof. Dr. Mine Durusu Tanrıöver, Hacettepe Üniversitesi’nde Faz-3 çalışmaları sonucuna ait basın toplantısı düzenlendi. Bilgileri kıymetlendiren Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, “Hiç yoktan yeterlidir diyelim fakat Projenin başında 40 bin 800 olayla çalışacaklarını açıkladılar. Açıkçası 1182 olay bilimsel manada memleketler arası bilim dünyası için bir mana taşımaz” dedi. Basın toplantısında Prof. Dr. Tanrıöver, 1182 istekli üzerinde çalışma yaptıklarını kaydederek, “Turkovac en az Coronavac kadar inançlı ve faal bir aşıdır” sözlerini kullanmıştı.
Sözcü’den Yusuf Demir’e açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Ceyhan, şöyle konuştu:
“Çalışmaların başında memleketler arası ilgili yerlere gönderilen projede hadise gayesi 40 bin 800 olarak açıklandı. Bunun dokümanı elimizde. 1182 olayla Faz-3 aşı çalışması olmaz. Yani bu önveri olarak son derece yetersiz. Lakin şu ana kadar bu bilgi de elimizde yoktu. Bunu daha yeni açıklıyorlar. Kimi ayrıntılar da eksik… Turkovac aşısı, acil kullanım onayı sonrası kaç bireye yapıldı bilmiyorum… Şayet varsa bu bilgilerin yayınlanması uygun olur.
Aslında tıpkı takım Sinovac çalışması sırasında, 10 bin üzerinde hadise aldıklarında, o bile yetersiz dedik. Münasebetiyle tek başına çıkan sonuçlar aldatıcıydı. Sinovac yüzde 83 aktif denildi, sonra Şili’de 10 milyon kişinin üzerindeki bilgi açıklandığında bunun yüzde 60’lar civarında olduğu görüldü. O yüzden 1182 olaylı Faz-3 çalışması olmaz.
‘HASTALIK BELİRTİSİZ SEYREDİYOR, BU YÜZDEN ÇOK SAYIDA OLAY GEREKİR’
Neden Faz-3’te bu kadar çok hadise gerekiyor. Nedeni şu: Hastalık zati çok yüksek oranda belirtisiz seyrediyor. Siz bu kadar belirtisiz seyreden hastalıkta 1182 olayla bir sonuç söylerseniz… Belirtisiz seyredenler var, gözden kaçanlar var, bunların sonunda ortaya koyacağınız sayı yarın bu olay sayısı 50 bine ulaştığında ondan farklı çıkma mümkünlüğü çok yüksektir. İstatistiki anlamda… Onun için çok sayıda olay gerekir.
Lakin hiç yoktan düzgündür diyelim ancak 1182 olay bilimsel manada memleketler arası bilim dünyası için bir mana taşımaz açıkçası. Şimdiye kadar olmayan bir bilgiydi. Bu bilgiyi görmek âlâ oldu.
‘DİĞER AŞILARDA 40 BİN, 50 BİN, 60 BİN OLAYLA ÇALIŞILDI’
Keşke acil kullanım onayından evvel verilseydi fakat bir faz-3 çalışması için, hadise sayısı açısından kâfi değil… Aslında dikkat ederseniz 40 bin-50 bin-60 bin olaylarla yapıldı daima başka aşıların faz-3 çalışmaları…
Sinovac’ın çalışmasını da tıpkı grup yürüttü ki birçok ülkede tıpkı anda yürüdü çalışma… Endonezya’da, Şili’de, Türkiye’de birebir anda yürüdü… Yalnızca Türkiye’de yapılan 10 binin üzerindeydi… Artık yalnızca Türkiye’de yapılmış çok merkezli bir çalışmada, proje planında 29 merkezin katılacağı yazıyor, 1182 istekli sayısı kâfi değil.
‘BU FAZ-2 SEVİYESİNDE BİR ÇALIŞMA’
Faz-1 çalışmaları birkaç yüzlük olayla yapılır. Faz-2 çalışmaları açıklanan sayıdaki hadiseyle yapılır. Yani bu çalışmanın ölçüsü bir Faz-2 çalışması kadar. Faz-3’ün manası şudur. Klinik saha deneyi… Faz-3 alanda aşı yapar ve bireylere gerçek ortamda aktifliğini görürsünüz. Onun için de çok sayıda olay gerekir.
Zati aktiflikten daha çok güvenilirlik üzerinde durulmuş. Onun nedeni de şu: Güvenilirlikte varılmak istenen nokta, birinci dozdan sonra söylenebilir. Fakat ikinci dozda 108 gün falan takip edildi deniyor. Lakin bilhassa bu son varyantlarda daima 3 ay sonra inaktif aşıların tesirinin azalması kelam konusu. O yüzden de inaktif aşılar 108 gün kabaca 3 buçuk aylık bir süre… Bundan sonra bu aşılananlarda aşının tesiri başka aşılarda olduğu üzere olursa o vakit kaç kişi hastalanacak bu data yok.
‘ÜÇÜNCÜ DOZ ÇALIŞMASININ SONUCU AÇIKLANMADI’
İkincisi iki başka bir çalışmaydı bu… İşte bu primer aşılama iki doz yapılıp değerlendirildi. Bir de daha evvel diğer aşıyla iki doz aşılanmış bireylerde üçüncü dozda Turkovac aşısı verildi. O öteki bir çalışma. Onun sonucu yok şimdi. Ancak ona da acil kullanım onayı verildi” (HABER MERKEZİ)
Kaynak: Gazeteduvar
