Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, gündemdeki hususları kıymetlendirdi.
TRT 1 ve TRT Haber ortak yayınına katılan Nebati, döviz kurlarında düşüşle ilgili olarak “Cumhurbaşkanımız adeta bir manifesto da yayınladı. Ve o andan itibaren de Türkiye’de her şey değişti. Aslında bu değişim, bir normalleşme” diye konuştu.
Global iktisatta gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkelerle hissesini eşitlediğini söyleyen Nebati, “21. yüzyıl çok farklı bir yüzyıl. Bu yüzyıl egemenlerin tahtlarının sarsıldığı bir süreç. Çin, devasa nüfusu ve geçmişten kaynaklanan kıymetli çalışmalarıyla bir farklılık ortaya koydu. Türkiye geliyor. Türkiye son 19 yılda ortaya koyduğu bir atılımla farklılığını ortaya koydu ve onun üzere ülkeler geliyor” dedi.
Nureddin Nebati’nin açıklamalarından satır başları şöyle:
ASLINDA BU DEĞİŞİM BİR OLAĞANLAŞMA: Artık öncellikle güzel olsun. Hem bir model öne sürüyoruz hem de Sayın Cumhurbaşkanımız dün biliyorsunuz adeta bir manifesto da yayınladı. Ve o andan itibaren de Türkiye’de her şey değişti. Aslında bu değişim, bir olağanlaşma. Son birkaç aydır bilhassa yaşanan kur ataklarıyla ilgili yaşanan gelişmeler ve buna ait yapılan yorumlar aslında olağan olmayan bir şeyin tartışmasıydı. Artık olağana döndük. Artık gerek gerçek şahıslarımız gerek kurumlarımız gerek kamu idaresi gerek siyasetimiz gerekse de sizler… Her şeyin olağan çerçevesi içerisinde devam ettiği bir sürece giriyoruz.
EKONOMİK AKTÖRLERİN ÖNÜNÜ GÖREBİLECEĞİ BİR SÜRECE GİRDİK: Bu, Türkiye için aslında çok çok değerli. Tıpkı vakitte yöneticiler açısından kıymetli ancak gerçek bölümün önünü görmeye çaba eden her türlü ekonomik aktivitede bulunan aktörlerin, önünü görebileceği çok değerli bir sürece girmiş olduk. Bilhassa önümüzdeki yıl bunun da semerelerini çok açık bir formda göreceğiz.
GELİŞMEKTE OLAN EKONOMİLER GELİŞMİŞ ÜLKELERLE HİSSESİ EŞİTLEDİ: Uzun müddettir Türkiye modeli, Çin modeli, Güney Kore modeli diye tartışmalar yapılıyor. Ben birkaç tespitte bulunarak niye Türk modeli olduğunu, niye özgün olduğunu, kendi iç dinamikleriyle uyumlu olduğunu ve başka ülkelerden nasıl ayrıştığını ortaya koyan bir mühlet isterim. Global ekonomilerden gelişmekte olan ülkeler bilhassa 2006 yılında eşitlenen hisseyle bugün yüzde 58’lere varan bir hisse alıyor. Yani gelişmiş olan ekonomiler, 1990’lı yıllarda yüzde 65’ler civarında bir hissesi alırken, gelişmekte olan ülkeler yüzde 35’ti. Ve 2007-2008’de bu bir çakışma noktasına geldi, yüzde 50’lik bir hisse. Sonrasında ise gelişmekte olan ülkelerin aslında dünyadaki ticaretin büyük bir kısmını almaya başladıkları, dolaysıyla da bu imkanlar silsilesi içinde kimi ülkelerin öne çıktığını çok rahat görebiliyoruz.
ÇİN KIYMETLİ BİR FARK KOYDU, SONRA TÜRKİYE GELİYOR: 21. yüzyıl çok farklı bir yüzyıl. Bu yüzyıl egemenlerin tahtlarının sarsıldığı ve bu sarsılmanın çok önemli sancılarla dönüşüm ortaya koyduğu, bilhassa de geçmişten tebarüz eden gücü ve medeniyetlerin birbiriyle yarıştığı, yer değiştirmeye başladığı bir süreç. Bu devir içerisinde birileri güçlü bir formda geliyor. İşte görüyorsunuz Çin, devasa nüfusu ve geçmişten kaynaklanan kıymetli çalışmalarıyla bir farklılık ortaya koydu. Türkiye geliyor. Türkiye son 19 yılda ortaya koyduğu bir atılımla farklılığını ortaya koydu ve onun üzere ülkeler geliyor. Pekala hükümran güçler ne oluyor? Aldıkları hisse düşüyor.
TÜRKİYE 2020’DE ÇOK DEĞERLİ BİR ŞEY YAPTI: Türkiye 2020 yılında çok kıymetli bir şey yaptı. Krizde fırsatları en düzgün halde kullanan bir ülke oldu, bu çok değerli. Bunu kullanmasının temel sebeplerinden bir tanesi bulunduğu coğrafya, ikincisi 19 yıldır yapılmış olan altyapı yatırımlarının tamamlanmış olması, üçüncüsü her türlü pazara yakın olması.
2020’DE DİREKT YATIRIMLAR 12,7 MİLYAR DOLARA ULAŞTI: Tıpkı vakitte özgün bir pazar olma niteliğini kazanması ve klasik bir tabirle İstanbul’u merkez alırsanız 3,5-4 saatte bir uçağa bindiğinizde 1 buçuk milyarlık bir pazara süratli bir biçimde ulaşabilme lakin bu pazarında birebir vakitte çeşitlilik addettiği bir pazar. Böylesine büyük imkanlar silsilesi var. Ve düşünün Avrupa’ya bakıyorsunuz farklı bir talep noktasında, Afrika’ya bakıyorsunuz farklı, Orta Doğu’ya bakıyorsunuz farklı, Türki cumhuriyetlere bakıyorsunuz çok farklı taleplerin olduğu bir yerde Türkiye. 2020 yılında direkt yatırımları 12,7 milyar dolara ulaşmış durumda ki sıcak paradan çok.
SICAK PARANIN TAHRİBATLARINI GÖRDÜK, YAŞADIK: Sıcak parayı sevmiyoruz, istemiyoruz. Zira sıcak paranın ne vakit geleceği belirli ama ne vakit gideceği aşikâr değil. Ve bu giderken de ne tıp tahribatları yapacağını da birçok kez gördük, yaşadık. O için de Türkiye bu maliyet avantajı olan katma bedelli ve yeşil üretime dayalı bir hünere sahip olması, pazara yakın olması, nitelikli insan sermayesine sahip olan seçkin ülkelerden biri olması, dijital altyapıyı geliştirdik ve cari dengeyi de sürdürülebilir bir alan olan ülkeler sınıfına soktuk.
KIRILGANLIKLARIMIZIN ÜZERİNDE ÇALIŞIYORUZ: Doğal ki kırılganlıklarımız var. Bu kırılganlıkların üzerinde çalışıyoruz. Zira biz bir orta gelir tuzağından çıkmak istiyoruz. Biz 2013 yılında 12 bin 500 dolar neredeyse kişi başına düşen gelire ulaştık. Lakin o günkü kurallar içerisinde hepimizin şad olduğu bir durum vardı. Türk Lirası’nın kıymeti tarihi olarak çok yüksek, yüzde 110’lar civarında. Ama ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 56. Bir sorun daha var, cari açığımız büyümeyle bir arada yükseliyor. Bütün bunlar o günlerden itibaren bizim almaya çalıştığımız ve Sayın Cumhurbaşkanımızın yalnızca son 19 yılda değil, tanıdığımız günden beri ortaya koyduğu bir şey var: Bu ekonomik model Türkiye’nin kurallarına uygun bir hale gelirse özgün ve özgür olacak. Münasebetiyle bu kırılganlıklardan bir tanesi olan orta gelir tuzağından çıkmak, gerçek efektif paha kurunu kabul edilebilir bir düzeye getirmek gayesiyle da bu çalışmalar yapıldı.
AMAÇ REKABET EDİLEBİR BİR KUR OLMASI: (“Bu ‘kabul edilebilir’den ne anlamalıyız?” sorusu üzerine) Kendi bedelini karşılaması. Rekabet edilebilir bir kur olması. Ve bu pahasını karşılarken de ülkenin ürettiklerini dışarıya katma pahasını yüksek bir halde satmasını gerçekleştirecek bir oranı yakalaması. Bu oranı yakaladığı takdirde aslında optimal bir noktaya yaklaşmış oluyor. Yoksa paranızı yüksek değerlendirip bol bol ithalat yapıp, yani tabiri şuydu, 2 liraya mal edilen şeyi biz 1 liraya yurt dışından alalım. Bu ne demek, aslında sizin emeğinizi, gücünüzü, katma bedelinizi dışarıya sevk etmek demektir. Şimdiki anlayışımız o optimal noktayı yakalamakla dışarıya vereceğimiz gücümüzü, aslında dışarıdan alacağımız imkanlarla pahalandırmak demektir ki, bu kırılganlıklar üstesinden gelebilelim.
TÜRKİYE DRAMATİK BİR DÜŞÜŞ ÇOK SÜRATLİ TOPARLANIYOR: Bir büyüme yok aslında son bir yılda, bir sıçrama var. Bilhassa yalnızca ihracat sayılarında değil, makroekonomik göstergelerde her alanda bir sıçrama var. Türkiye’nin çok kıymetli bir özelliği var. Dramatik olarak rastgele bir düşüş yaşandığında, salgında olduğu üzere, çok süratli bir formda toparlanma özelliği ortaya koyabilen ve bu özelliğinden ötürü da ahenk gerçekleştirebilme kabiliyetini global iktisada kanıtlayan bir ülke pozisyonunda. (HABER MERKEZİ)
Kaynak: Gazeteduvar
