Memur ve emekliye ek artırım, kademeli doğal gaz satış fiyatı belirlenmesi ve TL finansal araçlara talebin artırılması üzere düzenlemeleri içeren Kişisel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Kimi Kanunlarda ve 375 Sayılı KHK’da Değişiklik Yapan Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde kabul edildi.
Teklif, Merkez Bankası Kanunu’nda değişiklik yapıyor. Buna nazaran, banka nezdindeki yabancı ülke merkez bankalarına ilişkin para, alacak, mal, hak ve varlıklar haczedilemeyecek, üzerlerine ihtiyati önlem yahut ihtiyati haciz konulamayacak.
Vergi kanunları uyarınca iadesi talep edilen vergilere ait açılan davalarda, dava konusu fiyatın yüzde 50’si oranında teminat alınmadan yürütmenin durdurulması kararı verilemeyecek.
BES SİSTEMİ DEĞİŞİYOR
Ferdî Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, BES’te belli bir mühlet bulunmuş iştirakçilere, kısmen ödeme alma imkanı sağlanıyor. Kurumca belirlenen hallerde ve şartlarda iştirakçiye sistemden ayrılmadan, devlet katkısı hesabındaki meblağlar hariç hesabındaki birikim meblağının yüzde 50’sine kadar kısmen ödeme yapılabilecek. Bu durumda kısmen yapılan ödeme meblağının yüzde 25’ini aşmamak üzere devlet katkısı hesabındaki meblağdan da ödeme gerçekleştirilebilecek.
Kişisel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişiklikle halihazırda yüzde 25 olarak belirlenmiş olan devlet katkısı oranı yüzde 30’a yükseltiliyor.
Buna nazaran, patron tarafından ödenenler hariç Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iştirakçiler ile Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun ilgili hususu kapsamındaki iştirakçiler ismine kişisel emeklilik hesabına ödenen katkı hisselerinin yüzde 30’una karşılık gelen fiyat, şirketler tarafından emeklilik nezaret merkezine iletilen bilgiler temel alınarak devlet katkısı olarak emeklilik nezaret merkezince hesaplanacak. Cumhurbaşkanı, yabancı para cinsinden yapılan katkı hissesi ödemeleri için bu oranı yüzde 10’a kadar indirmeye yetkili olacak.
Devlet katkısı, bakanlık bütçesine konulan ödenekten iştirakçilerin ilgili hesaplarına şirketler aracılığıyla aktarılmak üzere emeklilik nezaret merkezine ödenecek. Bir iştirakçi için bir takvim yılında ödenen ve devlet katkısı meblağının hesaplanmasına temel teşkil eden katkı hisselerinin toplamı, ilgili takvim yılına ilişkin hesaplamaya ait periyodun sona erdiği tarihte geçerli brüt asgari fiyatın hesaplama periyoduna isabet eden toplam fiyatını aşamayacak. Anılan sonu aşan katkı hisseleri için bakanlığın uygun görüşüyle, kurumca belirlenecek tarz ve asıllar çerçevesinde, ilgili katkı hissesinin ödendiği yılı takip eden takvim yıllarında da devlet katkısı hesaplaması ve ödemesi yapılabilecek. Bu ödenekten bütçenin başka kalemlerine hiçbir biçimde aktarma yapılamayacak. Devlet katkısı, katkı hissesi ödemelerinden farklı olarak takip edilecek.
Kişisel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişiklikle 45 yaş üstü iştirakçiler da talep etmeleri halinde otomatik iştirak sistemine dahil edilebilecek.
Ferdi emeklilik sistemine ödenen katkı hisselerine yönelik yapılan düzenleme, sistemde yer alan iştirakçilere da uygulanacak.
TL’YLE YAPLAN MUKAVELELERE EK FİYAT FARKI
Teklife nazaran, BOTAŞ tarafından bakanlık görüşleri alınmak kaydıyla bölgesel ve iklimsel şartlar dikkate alınarak vilayet yahut bölge bazında kademeli doğal gaz satış fiyatı uygulanabilecek.
Teklifle, Kamu İhale Kontratları Kanunu’na “Ek fiyat farkı ve/veya mukavelelerin devri” başlıklı husus ekleniyor. Türkiye ve dünyada hammadde temininde ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklarla girdi fiyatlarındaki beklenmeyen artışlar nedeniyle 1 Aralık 2021 tarihinden evvel Kamu İhale Kanunu’na nazaran ihalesi yapılan ve bu hususun yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle devam eden yahut bu hususun yürürlüğe girdiği tarihten evvel fesih yahut tasfiye edilmeksizin kabulü/geçici kabulü yapılan mal ve hizmet alımları ile üretim işlerine ait Türk lirası üzerinden yapılan mukavelelerde düzenlemeye gidiliyor.
1 Temmuz-31 Aralık 2021 tarihlerinde gerçekleştirilen kısımlar için ihale dokümanında fiyat farkı verilmesine ait karar bulunup bulunmadığına bakılmaksızın 1 Temmuz-30 Kasım 2021 tarihlerinde ihalesi yapılan işlerde ihale tarihinin içinde bulunduğu aya ilişkin endeks, 1 Temmuz 2021’den evvel ihale edilen işlerde ise haziran 2021’e ilişkin endeks temel endeks olarak kabul edilerek ve kontrat fiyatları kullanılarak yüklenicinin başvurusu üzerine mukavelesine nazaran hesaplanan fiyat farkına ek olarak ek fiyat farkı verilebilecek.
Bu kapsamdaki mukaveleler, yüklenicinin başvurusu ve yönetimin onayı ile devredilebilecek. Devredilen mukavelelerde evre alacaklarda birinci ihaledeki koşullar, dönem tarihi prestijiyle aranacak olup evreden kaynaklanan kısıtlama ve yaptırımlar uygulanmayacak. Yüklenimi ortak teşebbüs tarafından yürütülen kontratlarda ortaklar ortasında bölüm yahut pay evrelerinde birinci ihaledeki yeterlik koşulları aranmayacak. Mukaveleyi devreden yüklenicinin teminatı iade edilecek. Bu kapsamda devredilecek mukavelelerden damga vergisi alınmayacak.
Bu unsur kapsamında ek fiyat farkı verilebilecek alım çeşitlerini, eser ve girdileri, ek fiyat farkı verilmesi yahut mukavelenin dönemi için yönetime müracaat müddetleri ile evre süreçlerinin tamamlanacağı mühlet dahil ek fiyat farkı hesaplamalarına ve kontratların zamanına ait temel ve yordamların tespitinde Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Kamu İhale Kanunu’ndan istisna edilen mal ve hizmet alımları ile üretim işlerinden TL üzerinden yapılan kontratlar için yönetimler tarafından bu unsura uygun olarak ilgili mevzuatında düzenleme yapılabilecek.
VADELİ MEVDUAT HESAPLARI
Teklifle, Kamu Finansmanı ve Borç İdaresinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da değişikliğe gidiliyor.
Finansal istikrara katkı sağlamak ve gerçek şahısların mevduat ve katılma hesaplarının getirilerini kur artışlarına karşı desteklemek gayesiyle bankalar nezdinde 21 Aralık 2021 ve 31 Aralık 2022 tarihleri ortasında açılan Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına aktarılmak üzere Merkez Bankasına nakit kaynak aktarmaya, ihraç etmeye ve ihraç edilecek senet fiyatıyla ihraç yapılacak bankaları belirlemeye, özel tertip devlet iç borçlanma senedi ve nakit kaynak transferi için Bakanlık bütçesinde mevcut yahut yeni açılacak tertiplere ödenek eklemeye Hazine ve Maliye Bakanı yetkili olacak.
Ödenecek takviye meblağını ve hesaplama sistemini, dayanaktan yararlanacak gerçek kişi kapsamını, hesap cinslerini, vadeleri, limitleri, hesapların vadeden evvel kapatılması durumunda yapılabilecek kesintiler ile bu kesintilerin Bakanlığa aktarılmasını, bu kapsamda takviye olarak aktarılacak kaynağın kullandırılması ile uygulamaya ve kontrole ait yol ve temeller ile en son hesap açma tarihini öne çekmeye yahut 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu unsurun uygulanması kapsamında Merkez Bankası ve bankalardan gerekli bilgi ve bilgiyi talep edebilecek. Merkez Bankası yahut bankalar, talep edilen bilgi ve bilgiyi Bakanlığın belirleyeceği form ve mühletler içerisinde vermekle yükümlü olacak. Data ve bilginin bu gaye çerçevesinde Bakanlığa verilmesinde başka kanunlardaki yasaklayıcı ve sınırlayıcı kararlar uygulanmayacak.
Bu kapsamda Merkez Bankası tarafından aktarılacak takviyenin hak sahipliğinin tespitiyle takviyenin yanlışsız ve tam hesaplanmasından, Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarının açıldığı banka sorumlu olacak. Haksız olarak verildiği tespit edilen takviye fiyatı, bankaya ödendiği tarihten tahsil edildiği tarihe kadar Amme Alacaklarının Tahsil Metodu Hakkında Kanun’a nazaran hesaplanacak gecikme artırımıyla birlikte kelam konusu kanun kararlarına nazaran tahsil edilecek.
Bu düzenleme, 21 Aralık 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nda yapılan değişiklikle, gelir ve aylık ödemesi yapılanlara 1500 lira olarak öngörülen aylık asgari ödeme meblağı 2500 liraya yükseltilecek. Bu unsur, 2022 yılı ocak ayı ödeme devrinden itibaren uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Kurumlar Vergisi Kanunu’na nazaran, tam mükellefiyete tabi teşebbüs sermayesi yatırım fonlarının katılma hisseleri ile teşebbüs sermayesi yatırım iştiraklerinin pay senetlerinden elde edilen kar hisselerine kurumlar vergisi istisnası uygulanırken bu istisna öbür fon ve iştiraklerini kapsamıyor. Teklifle, teşebbüs sermayesi dışındaki başka yatırım fonlarından elde edilen kar hisselerine da istisnanın uygulanması sağlanıyor.
Teşebbüs sermayesi dışındaki öbür yatırım iştiraklerinden elde edilen kar hisselerine ise istisna uygulanmayacak. Kelam konusu istisna, portföyünde yabancı para ünitesi cinsinden varlık ve altın ile başka değerli madenler ve bunlara dayalı sermaye piyasası araçları bulunan yatırım fonlarından elde edilen iştirak yararlarına da uygulanmayacak.
KURUMLAR VERGİSİ YÜZDE 19
Sanayi sicil evrakını haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden ve ihracat yapan kurumların kelam konusu faaliyetlerinden elde ettikleri karlarına kurumlar vergisi oranı 1 puanlık indirimle yüzde 20 yerine yüzde 19 olarak uygulanacak.
Bu hususlar, 1 Ocak 2022 tarihinden, özel hesap periyoduna tabi olan mükelleflerde 2022 takvim yılında başlayan özel hesap periyodunun başından itibaren elde edilen yararlara uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Teklifle, 375 sayılı Kanun Kararında Kararname’de de değişikliğe gidiliyor. Buna nazaran, Kamu Vazifelilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara Ait 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Periyot Toplu Kontrat ile kamu vazifelilerinin aylık ve fiyatlarında 1 Ocak 2022-30 Haziran 2022 tarihlerindeki devir için uygulanacak olan artış oranı yüzde 5’ten yüzde 7,5’e yükseltiliyor ve bu oranın birebir periyoda ait enflasyon farkı ödemesinde de dikkate alınması sağlanıyor. Böylelikle kelam konusu toplu kontrata nazaran 2021 yılı ikinci yarısından kaynaklı enflasyon farkı dahil 1 Ocak 2022 tarihinden geçerli olmak üzere yüzde 27,9 oranında yapılması gereken artırım, yüzde 30,95’e çıkarılıyor. (AA)
Kaynak: Gazeteduvar
