Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran kasım ayında dar tarifli işsizlik yüzde 11,2, geniş tarifli işsizlik oranı ise yüzde 22,1 olarak gerçekleşti. Lakin İŞKUR’un sayıları ile DİSKAR’ın hesaplamaları, TÜİK’in açıkladığı sayılardaki çelişkiyi ortaya koydu.
DİSKAR, işsizlik sayılarına ait şu değerlendirmeyi yaptı:
????TÜİK’e nazaran Türkiye genelinde 15 ve daha üst yaştaki şahıslarda işsiz sayısı (mevsim tesirinden arındırılmış) 2021 Kasım ayında bir evvelki aya nazaran 39 bin kişi artarak 3 milyon 777 bin kişi oldu. DİSK-AR tarafından hesaplamaya nazaran mevsim tesirinden arındırılmış geniş tarifli işsiz sayısı ise Kasım 2021’de 8 milyon 45 bin kişi olarak gerçekleşti
????İŞKUR bilgilerine nazaran kayıtlı işsiz sayısı Kasım 2020 ve Kasım 2021 ortası bir yıllık devirde 3 milyon 4 binden 3 milyon 182 bine yükselerek 178 bin kişi arttı. TÜİK’e nazaran ise son bir yılda dar tarifli işsiz sayısı bu periyotlar ortası 284 bin azaldı. 
????TÜİK’in âtıl işgücü oranından hareketle yaptığımız hesaplamaya nazaran mevsim tesirinden arındırılmış geniş tarifli işsiz sayısı Kasım 2021’de 8 milyon 45 bin olarak gerçekleşti. Kasım 2019’da 6 milyon 326 bin mevsim tesirinden arındırılmış geniş tarifli işsiz sayısı Kasım 2021’de 8 milyon 45 bine yükseldi.
????Cinsiyete nazaran işsizlik oranlarında bayan işsizliğinin tüm işsizlik çeşitlerinde en yüksek kategori olarak görülmeye devam ediyor. Mevsim tesirinden arındırılmış dar tarifli işsizlik oranı erkeklerde yüzde 9,6 iken bayanlarda yüzde 14,5’tir.
????Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 13,7 iken bayanlarda yüzde 18,9’dur. İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 14,1 iken bayanlarda yüzde 26 düzeyindedir. Geniş tarifli işsizlik (âtıl işgücü) ise erkeklerde yüzde 17,9 ve bayanlarda yüzde 29,8 seviyesindedir. Geniş tarifli bayan işsizliği ile geniş tarifli erkek işsizliği ortasındaki fark 11,9 puandır.
????Kasım 2021 prestijiyle bayanlarda mevsim tesirinden arındırılmış dar tarifli işsiz sayısı 1 milyon 597 bin ve geniş tarifli işsiz sayısı 3 milyon 805 bindir. Erkeklerde ise dar tarifli işsiz sayısı 2 milyon 179 bin ve geniş tarifli işsiz sayısı ise 4 milyon 268 bindir.
????Kasım 2021 bilgilerine nazaran işsizlik çeşitlerinin en yüksek olduğu kategori bu ayda yüzde 30,7 ile genç bayan (15-24) işsizliği oldu. Yüzde 29,8 olan geniş tarifli bayan işsizliği ise ikinci sırada yer aldı. Salgın periyodunda öbür işsizlik kategorilerine nazaran bayan işsizlik çeşitleri genele nazaran çok daha yüksek gerçekleşti ve bu eğilim devam ediyor.
????Kasım 2021’de bayanlarda dar tarifli işsizlik oranı yüzde 14,5 iken kentsel (tarım dışı) bayan işsizliği oranı yüzde 18 oldu.
????Tarım dışı işsizlik genelde de dar tarifli işsizlikten daha yüksek görülüyor. Kasım 2021’de dar tarifli işsizlik yüzde 11,2 iken tarım dışı işsizlik yüzde 13,1 olarak gerçekleşti.
????Türkiye’de 2018 Eylül’de başlayan ekonomik kriz ve 2020 Mart ayından bu yana yaşanan salgınının da tesiriyle işgücü piyasası dışına çıkış eğilimi artıyor. Vakte bağlı eksik istihdamda artış ve iş bulma ümidinin kaybedilmesine paralel olarak dar ve geniş tarifli işsizlik oranları ortasındaki fark giderek açılıyor. Örneğin, Kasım 2019’da dar tarifli işsizlik yüzde 13,4 iken geniş tarifli işsizlik yüzde 18,5 olarak gerçekleşmişti. Bu devirde geniş tarifli işsizlik dar tarifli işsizlikten 5,1 puan yüksekti.
????Kasım 2021’de ise dar tarifli işsizlik yüzde 11,2 iken geniş tarifli işsizlik yüzde 22,1 olarak gerçekleşti. Dar ve geniş işsizlik ortasındaki fark bu devirde 10,9 puan oldu. Dar ve geniş işsizlik ortasındaki makasın bu derece açılmasının en değerli nedeni salgın devrindeki işten çıkarma yasağının dar tarifli işsizliği sonlu seviyede tutmuş olması ve işbaşında olunan müddetin azalmasıdır. Böylelikle dar tarifli işsizlik sonlu kalırken geniş tarifli işsizlik fırlamıştır. (EKONOMİ SERVİSİ)
Kaynak: Gazeteduvar
