Meclis’e sunulan kanun teklifiyle müteahhitlere Hazine’den kur farkı ödemesi geliyor. Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) Lideri Erdal Eren, yapılacak düzenlemeyle yüzde 50 ek fiyat farkı getirilmemesi durumunda kamu yatırımlarının birçoklarında durma yaşanabileceğine işaret etti.
Geçen yıl temel inşaat maliyetlerinde yüzde 200’ün üzerinde artış yaşadıklarını söz eden müteahhitlerin gözü kulağı fiyat farkı kararnamesinde.
AKP’nin 18 unsurluk iktisat paketi TBMM’ye sunuldu. Teklifle birlikte Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a kamuya iş yapan müteahhitlere maliyet artışları nedeniyle fiyat farkı kararnamesi çıkarması için yetki veriliyor.
Kesim temsilcileri ise kararnameden hem yüzde 50 ila yüzde 100 aralığında ek bir fiyat farkının çıkmasını hem de artık mali gücünü kaybeden firmalar için tasfiye imkânı talep ediyor.
Sozcu.com.tr’ye konuşan Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Erdal Eren, “Beklentilerimizin karşılanmaması dalda inanılmaz bir dökülme yaratabilir. Bu da kamu yatırımlarının birçoklarında durma manasına gelir” dedi.
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Lideri Tahir Tellioğlu ise, “Sektörün taleplerinden kopuk düzenlemeler gelmesi durumda 20 bin müteahhitin batacağını, 300 bin insanın da işsiz kalacağını öngörüyoruz” diye konuştu.
YÜZDE 50 EK FİYAT FARKI TALEBİ
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 11 Aralık’ta iş dünyasıyla bir ortaya geldiği toplantıda Bakanlar Kurulu’nun kararlaştırdığı bir fiyat farkı kararnamesinin çıkacağını dal temsilcilerine bildirmişti.
2022 ile birlikte Meclis’e gelen teklifle, kamuyla iş yapan müteahhitlere yönelik de kıymetli düzenlemeler yer aldı.
Buna nazaran, Cumhurbaşkanı’na kamu yapan müteahhitlerine maliyet artışları nedeniyle fiyat farkı kararnamesi çıkarması için yetki veriliyor. Kararnameyle müteahhitlerin talep ettikleri yeni fiyat düzenlemeleri yapılacak.
Bir taraftan maliyet artışlarından tüm bölümler etkilendiği halde müteahhitler için düzenlemeye gidilmesi reaksiyonla karşılanırken, öbür taraftan ise müteahhitler kendileri için sunular teklifin yetersizliğinden yakınıyor.
TMB Lideri Eren, “Kamu İhale Kurumu’nun bizimle paylaştığı yasa taslağı şayet Meclis’ten birebir formda geçerse hükümetimiz talep ettiğimiz tasfiyeyi uygun görmüyor, yalnızca bölüm imkanı sağlıyor. Fiyat farkı olarak da son 6 aylık gereç artışlarının kısmen karşılanması öngörülüyor. Biz ise hiç değilse 2021 Ocak’tan itibaren olan maliyet artışlarının karşılanmasını istemiştik” dedi.
Eren, şöyle devam etti: “Sözleşmelerimizde TÜİK’in endekslerine bağlı olarak uygulanan fiyat farkı, 2021 boyunca yüzde 34-54 ortasında bir fiyat farkını karşılayabildi. Personellik maliyetlerindeki artış hariç yüzde 150 artan maliyetlerimiz var. Biz hiç değilse yüzde 50 oranında ek bir fiyat farkının kararnamenin içinde olmasını bekliyoruz. Aksi halde kamu yatırımlarında durma meydana gelebilir.”
’20 BİNİ BATAR, 300 BİN KİŞİ İŞSİZ KALIR’ VURGUSU
İMKON Lideri Tellioğlu ise, sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamada, “Yüzde 15-25 aralığında kâr marjıyla iş yapan bir kamu müteahhidinin, yüzde 20’lik kârla yüzde 200’ün üzerinde artan maliyeti artışını karşılaması mümkün değil. En az yüzde 100’lük fiyat farkı talep ediyoruz” dedi.
İMKON’un da bir öteki talebi, finansal olarak işlerini yürütemeyecek duruma gelmiş firmalara tasfiye hakkı verilmesi…
Tellioğlu, 2022 boyunca dalda oluşabilecek muhtemel ziyanları şöyle aktardı:
“Meclis’ten çıkacak sonuç ile dalın talepleri ortasında önemli bir kopukluk oluşması durumunda yaklaşık 60 bin müteahhitin 20 bini batar. Bu da 70 bin tedarikçiyi mağdur eder, 300 bin kişinin de işsiz kalmasıyla sonuçlanabilir.”
MÜTEAHHİTLERE 11 AYDA 56,3 MİLYAR TL
Merkezi bütçeden müteahhitlere yapılan ödemelerin yüksekliği dikkat çekiyor.
Bütçede müteahhit sarfiyatları 2021 yılı Ocak-Kasım periyodunda 56,3 milyar TL oldu.
Bu kalem 2020 yılının tamamında tüm yılda 58,7 milyar TL olmuştu.
Müteahhitlere ödemelerde 11 aylık devirde birinci sırada 18,8 milyar TL’lik ödemeyle ‘karayolu üretim giderleri’ yer aldı. İkinci sırada ise 9,7 milyar TL ile ‘hizmet binası imal giderleri’ bulunuyor.
Müteahhitlere ayrıyeten yap işlet devret projesi kapsamında yapılan ödemeler 2021’de 31 milyar TL’yi aştı.
TEKLİF NE ÖNGÖRÜYOR?
Kelam konusu kanun teklifinin 11. unsuru müteahhitleri ilgilendiren kısımı oluşturuyor ve 2021 Haziran’dan bu yana gereç artışlarının kısmen karşılayacak bir düzenleme öngörüyor.
Son devirde Türkiye’de ve dünyada ham husus temininde ve tedarik zincirlerindeki aksaklıklar ve girdi fiyatlarında beklenmeyen artışların meydana geldiğine dikkat çekilen unsurda, şu tabirler yer aldı:
“1 Aralık 2021’den evvel 4734 sayılı Kanuna nazaran ihalesi yapılan ve bu unsurun yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle devam eden yahut bu hususun yürürlüğe girdiği tarihten evvel fesih yahut tasfiye edilmeksizin kabulü yapılan mal ve hizmet alımları ile üretim işlerine ait TL üzerinden yapılan mukavelelerde, 1 Temmuz 2021 ile 31 Aralık 2021 tarihleri ortasında gerçekleştirilen kısımlar için, ihale dokümanında fiyat farkı verilmesine ait karar bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, 1 Temmuz 2021 ile 30 Kasım 2021 tarihleri ortasında ihalesi yapılan işlerde ihale tarihinin içinde bulunduğu aya ilişkin endeks, 1 Temmuz 2021 tarihinden evvel ihale edilen işlerde ise 2021 Haziran ayına ilişkin endeks temel endeks olarak kabul edilerek kontrat fiyatları temel alınarak yüklenicinin başvurusu üzerine kontratına nazaran hesaplanan fiyat farkına ek olarak idarece ek fiyat farkı verilebilmesi öngörülmektedir.
Ayrıyeten, bu mukavelelerin yüklenicinin başvurusu ve yönetimin orayı ile devredilebilmesi imkanı getirilerek uygulanacak kurallar belirlenmektedir.
Alım tipleri, hususları, eser ve girdileri, işin niteliği, kontratına nazaran fiyat farkı verilip verilmediği yahut farklı ek fiyat farkı hesaplama sistemleri belirlenmesine ve sözleşmelerim devranına ait temel ve metotları tespiti konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir.
4734 sayılı kanunun 3’üncü hususu ve öbür unsurlarında yer alan istisnalar ile başka kanunlarla 4734 sayılı Kanunda istisna edilen mal ve hizmet alımları ile imal işlerinden TL üzerinden yapılan kontratlar için yönetimler tarafından bu unsura uygun olmak kaydıyla ilgili mevzuatında ek fiyat farkı verilmesine ve de bu kontratların devredilmesine imkan tanınmaktadır.”
Kaynak: Sözcü
