Gübre fiyatları Anadolu’da ekilebilir arazi fiyatlarını solladı. ZMO Şanlıurfa Şube Lideri Abdullah Melik, “Urfa’da bir dönüm arazi fiyatı yaklaşık 15 bin TL iken, gübrenin tonu 17 bin 100 TL’ye çıktı” dedi. TZD Genel Lideri Hüseyin Demirtaş ise, “Bir ton gübre parasına İç Anadolu’da üç dönüm arazi alınabilir hale gelindi” diye konuştu.
Üst üste gelen artırımlar gübre fiyatlarının ekilebilir arazi fiyatlarını geçmesine yol açtı.
Sozcu.com.tr’ye konuşan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Şanlıurfa Şube Lideri Abdullah Melik, “Bir ton gübre fiyatı, bir dönüm arazi fiyatını geçti. Bir ton üre geçen yıl 3 bin 500-4 bin TL ortasında değişirken bu yıl 17 bin 100 TL’ye çıktı. Urfa’da kıraç alanlardaki bir dönüm arazinin fiyatı ise yaklaşık 15 bin lira” dedi.
Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Lideri Hüseyin Demirtaş ise, gübreye gelen artırımlara dikkat çekmek için “Bugün bir ton gübre fiyatı ile İç Anadolu’da değil bir dönüm, 3 dönüm ekilebilir arazi alınabilir” diye konuştu.
BİR YILDA YÜZDE 300’Ü AŞTI
Marketlerde birçok eserin kotalı satılmasına yol açan ham unsur krizi, yurt içinde kur krizi sonrası tarlaya inmiş; fiyatlama yapamaz hale gelen firmalar gübre satışlarını durdurmuştu. Satışlar şimdi tam manasıyla olağana dönmedi fakat gübreye üst üste gelen artırımlar çiftçinin alım gücünü her geçen gün daha da zorluyor.
Birkaç ay evvel Avrupa’da yaşanan doğalgaz krizi sonrası fiyatı en çok artan eserlerden biri gübre olmuş; gübrenin ham hususu olan doğalgazdaki çok fiyat artışı, yurt içinde de gübre fiyatlarının bir yılda yüzde 157’den fazla zamlanmasına yol açmıştı. Buna yurt içinde kasımdaki rekor kur artışları eklenince gübredeki son bir yıllık artırımlar yüzde 200’ü aşmıştı. Artık bu artırımlar yüzde 300’ü aşmış durumda.
Gübrenin tonu 2020 Haziran’da 1800 TL iken, Haziran 2021’de 4 bin 100 TL’ye çıktı. Kasım ayı başında 10 bin TL olan gübre, artık ise 17 bin TL’ye ulaştı.
ÇABUCAK DÜŞÜŞ BEKLENMİYOR
Çiftçi, döviz kurundaki sert gerileme sonrası gübre fiyatlarında düşüş talep ediyor.
Ankara’da gübre bayiliği yapan ziraat mühendisi Murat Çelik’in bu beklentiye ait sozcu.com.tr’ye yaptığı değerlendirmede, “Kurdaki gerileme sonrası çabucak bir fiyat düşüşü beklemek gerçek olmaz. Bunun olabilmesi için ham unsurun düşük kurdan alınıp, işlenip, satılması lazım. Şu an için bu türlü bir durum yok” dedi.
Çelik, döviz kurunda bir istikrar sağlanması durumunda ise indirimden fazla mevcut gübre fiyatlarının korunacağına işaret etti.
RANDIMANDA BÜYÜK KAYIP BEKLENTİSİ
İlerleyen süreçte gübre fiyatlarında bir ölçü düşüş olsa ya da mevcut fiyatlar korunsa da, son bir yılda toplam yüzde 300’den fazla zamlanmış olmasının yaratacağı problemler olacak.
ZMO Şanlıurfa Şubesi İdare Konseyi Lideri Abdullah Melik, “Gübre artık çok maliyetli olduğu için üretici yerini gübresiz ekmeye başlıyor. Toprağa yeteri kadar gübre atılamaması da mevcut kuraklıkla birleşip randımanda daha büyük kayıplar yaratır” dedi.
Tüm bunların 2022’de birtakım besin eserlerinde yokluğa neden olması, bunun da besin enflasyonunu tırmandırması bekleniyor.
Zati Şanlıurfa, Diyarbakır ve Mardin’de bu yılki kuraklık nedeniyle buğday, arpa ve mercimek hasadında önemli meseleler yaşandığı bilgisini veren Melik, şöyle devam etti:
“Kuraklıktan etkileneli 8 ay geçti, üzerine yeni bir ekim dönemi geldi lakin hala kuraklık dayanakları verilmedi. Daha yeni yeni ödeme yapılan çiftçiler olduğunu duyuyoruz. Bu kadar zamlanan gübre fiyatları varken, gübreye verilen dayanak ölçüleri da çok düşük. Mazot 10 liranın üstünü gördü, zirai ilaçtaki yıllık artırımlar yüzde 300’leri buldu.
Asıl tehlike, kuraklığın nedeniyle Atatürk Barajı’nda da su düzeyinin yetersiz olması. Bu barajın göl havzasında yaklaşık bir milyon küp su eksildi. Bu türlü giderse Atatürk Barajı çiftçimize ve üreticimize su gereksinimini karşılayamayacak duruma gelecek. GAP projesinin bir an evvel tamamlanması gerekiyor.”
Kaynak: Sözcü
