Şebnem TURHAN
Kredili süreç borsanın piyasa kıymetinin yüzde 6,5’ine kadar ulaştı. Borsaya son giren yeni ferdi yerli yatırımcının çoğunlukla tercih ettiği kredili süreçler dalgalanmadan en çok onların ziyan gördüğünü ortaya koyuyor. Analistler yeni bir küskünler kümesi oluşma ihtimalinin güçlendiğini belirtti.
Borsa İstanbul’daki sert dalga uzunluğu ve yaşanan kayıplar ile paylarda taban düzeyler en çok borsaya pandemi ile birlikte giren yeni yerli yatırımcıyı vurdu. Analistler, birçok kredili süreç yapan ve finansal okuryazarlık seviyesi düşük olan yatırımcıların büyük kayıplar yaşadığına dikkat çekiyor. Hesaplamalar geçmiş periyotta borsanın piyasa kıymetinin yüzde 1-1,5 oranında kredili süreç yapılırken geçen hafta cuma günü itibariyle bu oranın yüzde 6,5’ine ulaştığını ortaya koyuyor. Yani 4 katını aşan bir kredili süreç patlaması yaşandı.
Borsada para el değiştirdi
Kurallara nazaran bir kişi varlığının iki katına kadar kredi kullanarak süreç yapabiliyor. Fakat burada kredi sağlayan aracı kurumlar yüzde 50 özkaynak koşulu koyuyor. Yani kredili süreç yapan kişinin varlığı özkaynağının yüzde 50’sinin altına inerse düşünce başlıyor. Kredili süreç yapanların özkaynak oranı yüzde 35’e düştüğünde kurumlar yüzde 50’ye tamamlamasını talep ediyor. Bu yapılamadığında kurumun müşterinin ana varlığından yüzde 50 özkaynak oranına kadar satma hakkı bulunuyor. Böylesi düşüşler ana varlığın da erimesini ve özkaynak oranının sert düşmesini getiriyor. Son günlerdeki dalgalanma ve pay senedi fiyatlarındaki sert kayıp kredili süreç yapanların özkaynak oranının da gerilemesini getirdi. Ve epey yüksek ölçülerde kredi kapatmak için satış yapılması gerekti.
Pay senedi piyasalarına yeni yerli yatırımcı girmesinin çok kıymetli olduğunu belirten lakin daima dikkatli ve uzun vadeli yatırım olarak bakmaları konusunda ihtarlarda bulunan İnfo Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Mert Yılmaz son günlerdeki hareketle kredili süreçlerde ezalar yaşandığını belirtti. Yılmaz, borsada para el değiştirdiğini ve son gelen yerli yatırımcının bu yaşadıkları sonrasında tıpkı 90’larda olduğu üzere borsada yeni bir küskünler kümesi oluşturduğunu vurguladı.
Kredi limitleri dolduruldu
Foder Lideri Atilla Köksal yatırımcılara “Hisse senetlerine yatırım yapmaya devam edin, fakat lütfen yatırımlarınızı şuurlu yapın, tercihen onları profesyonel portföy yöneticilerine bırakın” diye seslendi. Borsaya yeni yatırımcıların girmelerinin olumlu bir gelişme olduğunu söyleyen Köksal, şöyle devam etti: “FODER olarak geçmişte pay senedi yatırımları yapmamış ve piyasalardaki riskleri gereğince tanımayan bireylere daima olarak uzman portföy yöneticileri tarafından yönetilen yatırım fonlarına yönlendirmeye çalıştık. Bunu portföy idaresi bölümümüzün son yıllarda içinde bulunduğu rekabetin daldaki eleman kalitesini ve portföy idare standartlarını geliştirdiğini gözlemlediğimiz için yaptık. Bu tavsiyeyi yalnızca FODER değil, başta SPK ve Borsa İstanbul olmak üzere birçok sermaye piyasası kurumu da verdi. Buna karşın çok sayıda yatırımcı pay senedi seçerek, her gün alım-satımlar yaparak bahtlarını denemek yoluna gittiler. Bunların ortasında ağır kredi kullananlar da oldu. Piyasadaki toplam kredi ölçüsü nizamlı olarak yayınlanan bir istatistik değil. TSPB datalarına nazaran 2020 Eylül’ü prestiji ile 5.8 milyar TL dolayında bir kredi hacmi vardı. Bu fiyat 2019 yılının tıpkı ayına nazaran %100 artışı gösteriyor. Eylül ayından bugüne ne kadar büyümüştür bilemiyorum lakin birçok aracı kurumun sermayesinin iki katına kadar olan pay senedi kredi limitini doldurduğu piyasada konuşuluyor.”
Haberin devamı için:https://www.dunya.com/finans/haberler/borsa/borsanin-en-fazla-kaybedeni-son-giren-haberi-615648
