Memleketler arası Basın Enstitüsü (IPI) ve aşağıda imzası bulunan 26 insan hakları ve gazetecilik örgütü 22 Ocak’ta tutuklanan gazeteci Sedef Kabaş’ın derhal özgür bırakılması ve bağımsız medyaya yargı tacizine son verilmesi için Türkiye’ye davet yaptı.
TELE 1’de 14 Ocak’ta yayımlanan programda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı eleştiren kelamlarının akabinde Kabaş, 22 Ocak Cumartesi gece yarısı polis baskını ile İstanbul’daki konutundan gözaltına alındı. Tutuklanmasına sebep olan televizyon programında Kabaş bir Çerkez atasözünden alıntı yaparak “Büyükbaş hayvan saraya girdiği vakit kral olmaz, o saray ahır olur” sözlerini kullanmış ve eklemişti: “Çok meşhur bir kelam vardır; taçlanan baş akıllanır diye, ancak görüyoruz ki gerçek değil.”
Kabaş’ın kelamlarının yetkililer tarafından Cumhurbaşkanına hakaret olarak algılanmasının akabinde hakkında soruşturma açıldı. Cumhurbaşkanına hakaret hatasını düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun 299. hususu, hatalı bulunması halinde sanık için bir yıldan dört yıla kadar mahpus cezası öngörüyor.
Programın yayımlanmasının akabinde pek çok siyasetçi ve hükümet yetkilisi Kabaş’ın sözlerini kınadı. Reaksiyon gösterenler ortasında yer alan Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, Kabaş’ın söz süreçleri sürerken, Kabaş’ın kelamlarının “haset ve nefretten doğan hadsiz ve hukuksuz ifadeler” olduğunu ve “adalet önünde hak ettiği karşılığı bulacağını” belirten bir açıklama yaptı. Gül’ün açıklamasının akabinde tıpkı Kabaş “cumhurbaşkanına hakaret” suçlaması ile tutuklandı.
Kabaş’ın avukatı 26 Ocak’ta verdikleri tutukluluğa itiraz dilekçesinin mahkeme tarafından reddedildiğini açıkladı. Kabaş’ın avukatı ayrıyeten, Kabaş’ın sorgusu sırasında Gül’ün açıklamalarıyla yargıyı etkilemeye teşebbüs ettiğini öne sürerek Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 6. maddesince garanti altına alınan “adil yargılanma hakkının” ihlal edildiğini söyledi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Ekim 2021’de açıklanan Vedat Şorli kararı, Türk Ceza Kanunu’nda yer alan cumhurbaşkanına hakaret kabahatinin söz özgürlüğü ile uyumsuz olduğunu belirtti. Yüksek mahkeme, ayrıyeten Facebook’ta Erdoğan hakkından eleştirel içerik paylaşan bir kişinin gözaltına alınmasının yahut ona mahpus ceza verilmesinin hukuksal bir desteği olamayacağına kanaat getirdi.
Kabaş’ın tutuklanması öncesi, Radyo ve Televizyon Üst Heyeti (RTÜK) Lideri Ebubekir Şahin Kabaş’ın kelamları nedeniyle TELE 1’e soruşturma başlatıldığını açıkladı. 24 Ocak’ta yapılan üst şura toplantısında TELE 1’e yıllık reklam gelirinin yüzde 5’i oranında idari para cezası ve beş defa program durdurma cezası verildi. RTÜK’ü TELE 1’e yapılan soruşturma sebebiyle eleştiren gazeteci Uğur Dündar’ın tenkitleri sebebiyle de kanala yüzde 3 daha idari para cezası verildi.
Gazeteci Alican Uludağ ise, Kabaş’ın tutukluluk kararını veren hâkimin 2020’de Osman Kavala’nın tutukluluk kararını veren tıpkı hâkim olduğunu ortaya çıkararak haberleştirmesinin akabinde Twitter’da vefat tehditleri aldı.
Bu gelişmeler ışığında, aşağıda imzası bulunan kuruluşlar olarak;
Sedef Kabaş’ın ve tüm tutuklu gazetecilerin özgür bırakılmasını,
Alican Uludağ’ın aldığı vefat tehditleri hakkında tam kapsamlı bir soruşturma yürütülmesini ve gazetecinin güvenliğinin ve korunmasının yetkililerce sağlanmasını,
RTÜK’ün TELE 1’e verdiği yayın yasağı ve para cezalarının geri çekilmesini ve kurumun bağımsız yayın kuruluşlarına yönelik taraflı ve ayrımcı tavrına bir son vermesini talep ediyoruz.
İmzacılar:
International Press Institute (IPI)
Association of European Journalists (AEJ)
Articolo 21
Cartoonists Rights Network International (CRNI)
Committee to Protect Journalists (CPJ)
Danish PEN
English PEN
European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)
European Federation of Journalists (EFJ)
Freedom House
German PEN
Index on Censorship
International Federation of Journalists (IFJ)
Osservatorio Balcani e Caucaso Transeuropa (OBCT)
PEN America
PEN Centre of Bosnia-Herzegovina
PEN International
PEN Iraq
PEN Melbourne
PEN Norway
PEN Turkey
PEN Québec
Reporters Without Borders (RSF)
San Miguel PEN
South East Europe Media Organisation (SEEMO)
Swedish PEN
WAN-IFRA
Kaynak: Gazeteduvar
