Rekabet Kurumu, 5 zincir markete ve bir yağ şirketine rekabeti ihlal nedeniyle verdiği ceza kararının münasebetini kanıtlarıyla birlikte açıkladı. Kararda yer alan dokümanlarda marketlerin ve yağ şirketinin fiyat uyumu yaptığı görüldü.
Rekabet Kurumu, geçtiğimiz ekim ayında 5 zincir markete ve bir yağ şirketine rekabeti ihlal nedeniyle verdiği cezanın münasebetini açıkladı.
Rekabet Kurumu şirketlere toplamda 2,6 milyar TL’lik idari para cezası vermişti. Rekabet Kurumu, BİM’e 958 milyon TL, A101’e 647 milyon TL, Migros’a 518 milyon TL, Şok’a 384 milyon TL, CarrefourSA’ya 142 milyon TL ceza verildi. Suudi sermayeli sıvı besin şirketi Savola’ya da 22 milyon TL ceza kesmiş, birtakım marketler cezaya itiraz edeceğini açıklamıştı.
Rekabet Kurumu tarafından yayınlanan kararda marketlerin birbirleriyle fiyat konusunda irtibatta bulunduğu, Whatsapp kümeleri yahut mail aracılığıyla yaptığı konuşmalarla birlikte fiyatlama gerçekleştirdikleri görüldü.
Sayfalarca mail ve Whatsapp görüşmesinin yer aldığı dokümanlarda Savola isimli yağ firması aracılığıyla marketler ortasında fiyatlama muahedeleri yapıldığı görüldü.
Karar kapsamında aktarılan bilgi ve dokümanlara nazaran, 3-4 Nisan 2019’da gerçekleşen Whatsapp görüşmelerinde birinci olarak A101 İcra Heyeti Üyesi tarafından A101 Kategori Müdürü’ne “Bim/Migros/Şok ne yapıyor?” halinde bir soru yönetildiği; bunun üzerine BİM’le görüşüldüğü ve izleyen Cuma gününe kadar beklenilmesinin konuşulduğu belirtildi.
Sonraki gün A101 Kategori Müdürü tarafından tanzim eserleri olarak belirtilen patates, soğan ve domates satış fiyatlarının İstanbul hariç olmak üzere tüm Türkiye’de bir sonraki günden geçerli olarak sırasıyla 5, 4 ve 7 TL’ye yükseltileceği, başka eserlerin fiyatlarının ise özgür olarak belirleneceği, yeni fiyatlara İstanbul için bir sonraki hafta başında geçilmesinin düşünüldüğü, bölgelere bu çerçevede bilgi verileceğine ait olarak A101 İcra Konseyi Üyesi’nin bilgilendirildiği görüldü. Münasebetin sorulması üzerine ise BİM ile bu formda konuşulduğu belirtildi. Sonrasında ise fiyatların konuşulan düzeylere geldiği görüldü.
Rekabet Kurumu’nun rekabeti ihlalin delili olarak sunduğu kimi yazışmalar ise şöyle:
“PİYASA ORGANİZE EDİLİYOR”
Rekabet Konseyi kararında, Savola tarafından tedarik edilen türlü markalı sıvı yağ eserlerine ait olarak A101, BİM, CarrefourSA, Migros ve Şok ortasında Savola aracılığıyla fiyatların ve fiyat geçişlerinin uyumunun sağlandığı ve piyasanın organize edildiği tespiti yapıldı.
Ayrıyeten Savola aracılığıyla geleceğe dönük fiyatlar, fiyat geçiş tarihleri, dönemsel aktiviteler ve kampanyalar üzere rekabete hassas bilgilerin paylaşıldığı; kendi ortalarında ve hatta mahallî zincir marketlerden fiyat indirimine giden yahut şimdi fiyat artışı yapmayan -ya da evraklarda yer aldığı formuyla “bozuk” fiyat uygulayan- teşebbüslerin fiyatlarına Savola aracılığıyla “müdahale” edilerek kelam konusu fiyatların “düzeltilmesinin” sağlandığı belirtildi.
“KARTEL NİTELİĞİNDEKİ ANLAŞMA”
Kararda son olarak A101, BİM, CarrefourSA, Migros ve Şok ortasında direkt yahut ortak tedarikçiler aracılığıyla dolaylı temaslar yoluyla fiyatların ve fiyat geçişlerinin uyumunun sağlandığı ve topla-dağıt (hub and spoke) özelliği de sergileyen kartel niteliğindeki mutabakat yahut uyumlu hareketler yoluyla rekabeti ihlal ettiği belirtildi. Savola’nın da bu oluşuma aracılık ettiği aktarıldı.
Rekabet kurumunun öteki tespitleri şöyle:
- Direkt yahut ortak tedarikçiler aracılığıyla geleceğe dönük fiyatlar, fiyat geçiş tarihleri, dönemsel aktiviteler ve kampanyalar üzere rekabete hassas bilgilerin paylaşılması.
- Fiyat indirimine giden yahut pazar genelinde fiyatların arttığı devirde şimdi fiyat artışı yapmayan teşebbüslerin fiyatlarına tedarikçiler aracılığıyla müdahale edilmek suretiyle kelam konusu fiyatların tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin sağlandığı.
- Rakip fiyatlarının yükselmemesi halinde eser ve/veya bölge özelinde hızla hayata geçirilen fiyat indirimleri ve/veya tedarikçiye iade faturası kesmek üzere cezalandırma stratejileri yoluyla teşebbüsler ortasındaki danışıklılığa ahengin daima olarak gözetilmesi.
- Böylece ismi geçen teşebbüslerin satışa sundukları pek çok eserin perakende satış fiyatlarının tespiti maksadına sahip, topla-dağıt (hub and spoke) özelliği de sergileyen kartel niteliğindeki mutabakat yahut uyumlu aksiyonlar yoluyla, anılan teşebbüslerin 4054 sayılı Kanun’un 4. unsurunu ihlali.
Ayrıyeten Rekabet Kurumu’nun You Tube kanalında, topla-dağıt (hub and spoke) kartelinin nasıl oluştuğuyla ilgili bir de görüntü yayınladı.
Kaynak: Sözcü
