Ali Saydı
Yücel Hoca (Sayman) hakkında daha evvel İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk ve Milletlerarası Münasebetler Araştırma ve Uygulama Merkezi’nce yayınlanan 2 ciltlik armağan kitabın anılar kısmında yazmıştım. O armağana, kendi tabiri ile “musalla taşı” telaffuzuna kaçmadan yazmamızı istemişti, yazık ki artık durum farklı.
Aslında Yücel Sayman üzere insanları kendi yazdıkları, söyledikleri ile tanımak gerek, Avukatlık Vakti, Özgürlük Vakti, Gerçekliğimin Suretinde Düşler Niyetler üzere kitaplar ve birçok makale ve gazetelerde çıkan yazıları ile… O denli de isterdi, biliyorum. Bir de yaptıkları ile. Bilhassa İstanbul Barosu Lideri iken yaptıkları ile. Yücel Sayman’ı yalnızca Baro Başkanlığı ile tanımlamak natürel ki çok eksik, o unvanını kullanmayı sevmeyen, 12 Mart darbesi devrinde üniversiteden uzaklaştırılan bir akademisyen, tekrar Baro Lideri olmasın diye kanun çıkarılan muhalif bir demokrat-devrimcidir de.
‘KENDİ KENDİNE MUHALİF…’
Eşi Hacer Sayman onu ‘kendi kendine muhalif’ diye anlatırdı, Yücel Hoca’nın da buna itiraz etmediğini düşünürdüm. Bu bile esas bir anlatma zorluğudur lakin yalnızca bu da değil.
Kesinlikle gerisinden birçok şey yazılacağını, yeterli anılacağını, birçok tarafı ile anlatılacağını biliyorum. Bu nedenle eksik kalacağını bilsem de bu yazıda kendisi ile dört yıl birlikte çalışmış ve sonrasında da yakın ilgimi sürdürmüş olmaktan aldığım hamasetle daha çok Yücel Hoca’nın avukat ve Baro Lideri istikametiyle anmaya çalışacağım.
Yücel Hoca avukatlığı yargılama faaliyeti içerisindeki bir rol olarak anlatır, bu faaliyeti avukatlığın referans noktası olarak görür ve avukatın rolünü halkın hak arama özgürlüğünü temsil etmek olarak söyler, bunun gerçekleşmesine gayret gösterirdi. Yalnızca ‘başkan’ sıfatı ile konuşurken değil, öncülük ederek kurduğu merkezlerde bilhassa genç avukatların uğraşlarına takviye olarak da.
Bu nedenle halkın ve onun temsilcisi olarak gördüğü avukatların en çok hak ihlalinin yaşandığı polis-jandarma karakol ve merkezlerindeki ihlallere karşı durmak için bizlerin cep telefonumuzu 24 saat açık tutmamızı ister, kendisi de o denli yapardı.
DAİMA HAK ARAMA TELAŞIYLA HAREKET ETTİ
Birbirini tamamladığını düşündüğüm halkın hak arama özgürlüğünü savunmak, yargılamanın idaresine talip olmak üzere avukatlığa birçok kavram ile de katkıda bulunduğu üzere, bugün hala faaliyet sürdüren İstanbul Barosu’ndaki birçok komite ve merkezin onun başkanlığında kurulup geliştirilmesi ile bu kavramların içinin dolacağını düşündü. Bu faaliyetlerin yargının demokratikleşmesine, yargılama faaliyetinde halkın ve onun temsilcisi avukatın yargı kararlarına, bu kararların oluşturulmasına daha faal katılmasına imkan sağlamasını amaçladı. Bu merkezlerde avukatlarca hazırlanan projeleri ciddiye aldı, takviye oldu. İstanbul Barosu’nun mali imkanları hudutlu iken staj eğitim merkezini ekonomik zorluklar içinde kurup geliştirirken, isimli yardım merkezini daha aktif hale getirirken, İnsan Hakları, Bayan Hakları, Avukat Hakları merkezlerinin kurulup faaliyetlerini desteklerken daima hak arama tasası ile hareket etti.
28 Şubat’ta bütün yargı mensuplarının genelkurmaya çağrılmasına karşı duran nadir kurumlardan olan İstanbul Barosu’nun lideri olarak takındığı tavır, 19 Aralık cezaevi operasyonlarında katliamın önlenmesi için gösterdiği ağır uğraş, kendini o denli tanımlamasa da ‘akil insanlar’ diye anlatılan faaliyete iştiraki da daima tıpkı demokrasi, adalet, insan hakları, barış içinde bir ortada yaşayabilme derdi ile yaptıklarıydı…
Bir yazısında avukatlığı beceremediğini söylediğini hatırlıyorum. Kendisine yaptığı bu haksızlığı ben yeniden “Kendi kendisine muhalif olma” haline yordum. Baro Lideri sıfatını taşıdığı müddet içinde profesyonel olarak avukatlık yapmadı ise de toplumsal bir davada adaleti ve hukuku savunma gereği duyduğunda giyerdi cübbesini. Tabi ki Yücel Hoca’nın avukatlığını değerlendirmeye kendimi kâfi görmem, tekrar de bir-iki anıdan aldığım hamasetle şu kadarını söyleyebilirim; Vakit zaman rastgele bir mevzuda bizlerin kendisinden daha tecrübeli olduğunu düşündüğünde bir iki şey sorar, sonrasında ortaya tesirli bir savunma ya da tahlil yolu koyardı. Bu biçimde kendi uzmanlığı olmayan bir alanda dahi birçoğumuzun -en azından benim- yapamayacağımız kadar marifet gösterdiğini hatırlarım.
KOLTUĞUNDA HİÇ OTURMAYAN LİDER
Elbette bir özellik olmamalı, lakin çokça kullanılan, kendisinden sonra gelenlerin kimilerince kullanıldığını bildiğim için yazmam gerek, Baro Lideri olarak elde ettiği itibarı, gücü ne başkanlığı sırasında ne de bu unvanını kaybettikten sonra maddi ya da manevi bir çıkar için kullanmadı. Bilakis onun bu unvanından yararlanmak hedefli gelen hatırı sayılır menfaat tekliflerini reddettiğine de tanıklık ettim. Ve esasen bu durum lider sıfatı mecburî kılmadıkça içinde bulunduğu kalabalık ortasında fark edilmeden durabilen, birlikte çalıştığımız dört yıl içinde çabucak her gün Baro’da bulunduğum halde kendisini Baro Lideri olarak koltuğunda otururken hiç göremediğim kişinin başarabileceği bir şey idi.
Ondan öğrendiklerimle, davranışları ile her vakit tanımaktan beraberce bir şeyler yapmaktan onur duyduğum hocam, ağabeyim ve üstadım, liderimiz idi Yücel Sayman.
Yazdıklarını tekrar okurum, anılarını da unutacağımı sanmam, bir çok anının yanında en son yakalandığı akciğer kanseri ile dalga geçerken “salak kanser hücresi, beni öldürdüğünde kendisinin de öleceğini bilmiyor” deyişini de…
Kaynak: Gazeteduvar
