TL’deki tarihi kıymet kaybı, yüksek enflasyon ve fahiş artırımlar vatandaşlara güç günler yaşatıyor. Bilhassa dar gelirli vatandaşlar, borçlarını yahut konut kiralarını ödeyebilmek için eşyalarını satmak zorunda kalıyor. Televizyonunu, yeni aldığı bulaşık, çamaşır makinesini, telefonunu, hatta ütüsünü satan var… SÖZCÜ muhabirlerinin konuştuğu spotçular, “Gerçek olan tek şey var; o da durum vahim” kelamıyla durumu özetlerken, son bir iki aydır eşya satmak isteyen vatandaşların sayısında artış yaşandığını söyledi.
Derinleşen ekonomik kriz, döviz kurlarındaki rekor artışlarla güzelce tesirini göstermeye başladı. Geçimlerini sağlayabilmek için temel gereksinimlerinden kısmak zorunda kalan dar gelirli vatandaşlar, son deva olarak konutlarındaki beyaz eşyayı, elektronik eşyaları satmaya başladı.
SÖZCÜ muhabirleri; Manisa, Mersin, Eskişehir, Samsun, Hatay ve İstanbul’da ikinci elcileri dolaştı, yaşanan tabloyu sordu.
Aldığımız karşılıklar şöyle oldu:
MANİSA:
“GÜNDE 3-4 KİŞİ EŞYASINI SATMAYA GELİYOR”
Spotçu Hakan Taş: Son birkaç aydır satmak için beyaz eşyasını getiren vatandaşlarımızın sayısı arttı. Yaşadığımız ekonomik krizin olumsuzluklarını en âlâ halde biz kendi işyerimizde görüyoruz. Evvelce hafta birkaç eşya satılmaya gelirken, artık bunun sayısı günde 3 yahut 4’e çıktı. Günde en az 3 kez meskenlere satılan eşyaları almaya gidiyorum. Vatandaş ‘Paraya gereksinimim var’ diyor satıyor. Kimisi ise utancından ‘Yenisini alacağım. Ondan satıyorum’ diyor. Ben ayrıyeten tamir işiyle de uğraşıyorum. Birçok vatandaş da artık yeni beyaz eşya almak yerine 15-20 yıldır kullandığı eşyasını tamir ettirmeye çalışıyor. Bu türlü giderse, satın aldığımız beyaz eşyaları koyacak yer bulamayacağız.
“ÜTÜSÜNÜ SATAN BİLE VAR”
Spotçu Taci Ayhan: Her gün bir iki vatandaş beyaz eşyasını satmak için geliyor. Hatta konutundan ütüsünü satmak için gelen vatandaş bile var. Bizde ne yapacağımızı şaşırmış durumdayız. Şayet elimizde para varsa satın almaya, vatandaşımızın meşakkatini gidermeye çalışıyoruz. Ancak şu anda bizde de para yok. Gelen vatandaşlara ‘Bizde de para yok’ diye geri çevirmek zorunda kalıyoruz. Son birkaç aydır durum bu türlü. Yaşanan ekonomik kriz artık vatandaşı büyük oranda olumsuz etkilemiş durumda. Bunun en âlâ tablosu bizde. Birtakım spotçu arkadaşlarımızın son bir ay içinde satın aldığı eşyaları koyacak yeri yok. Bazılarını artık işyeri dışında teşhir etmek durumunda kalıyor. Gerçek olan tek şey var; o da durum vahim.
MERSİN:
“VATANDAŞ TELEVİZYONUNU SATMAK İSTİYORDU, AYGITI ALMAYA KONUTA GİTTİM, ÇOCUKLAR TELEVİZYON BAŞINDAYDI…”
Spotçu Mehmet Fatih Yalın: “25 yıldır bu mesleği yapıyorum; birinci sefer bu türlü bir kriz, bu türlü bir şey görüyorum. Kısa bir mühlet evvel bir vatandaş aradı konutundaki televizyonu satmak için. Birlikte televizyona bakmak üzere meskenine gittik. Meskeninde 3 küçük çocuk televizyonun karşısında seyrediyorlardı. O an gözlerim yaşardı, sözler boğazımda düğümlendi. Babayı kenara çektim o televizyonu almadan parasını verip çıktım. Bunu birinci sefer anlatıyorum. Üstelik ben AK Partiliyim. Partime bugüne kadar laf ettirmedim fakat bu devir çok farklı bir devir. Zorda kalan insanlarımız konutundaki eşyasını satmak zorunda kalıyor. Bu yaşadığım örnek bugünü anlatmaya yeterli…”
“YATAĞINI SATANLAR OLUYOR”
Spotçu Mehmet Korkmaz: 1981 yılından beri bu işi yapıyorum fakat bu türlü bir şey yaşamadık, görmedik. Zorda olan beşerler konutundaki televizyonu, beyaz eşyayı hatta hatta yatağını satmaya geliyor. Çok sıkıntı bir süreçten geçiyoruz. İnsanların güç durumda olduğu görerek eşyalarını satmaları bizi de üzüyor. Lakin yapacak bir şey yok üzere görünüyor. Allah yardımcımız olsun.
SAMSUN:
“ÇAMAŞIR, BULAŞIK MAKİNESİNİ SATIP ELDE YIKIYORLAR”
Soner Fazlı: “Para yok pul yok. Vatandaş borcunu ödemek için konutundan eşya satıyor. Millet sıkışmış, dönemiyor. Genelde elektronik eşyalar satıyorlar. Son 1-2 aydır daha fazla mal almaya başladık. Alıyoruz ancak biz de satamıyoruz. Sıfır almadıkları için 2. ele döndü millet ancak şu an bizim işlerimiz de âlâ değil. Geçinemediği için eşyalarını satıyorlar. Vatandaş çamaşır makinesi satıyor, elinde yıkıyor. Bulaşık makinesi satıyor, elinde yıkıyor.”
“DURUP DURURKEN KİMSE KONUTUNUN EŞYALARINI SATMAZ”
Aziz Kara: “15 yıldır bu işi yapıyoruz. Evvelden öğrenciler giderken yahut beşerler eşyalarını değiştirince eski eşyalarını bize satarlardı. Son periyotlarda ise vatandaşlar ekonomik dertlerden ötürü sıkıntı duruma düştü. Ya borcunu ödemek için ya gelen hacizi durdurmak için ya da temel gereksinimlerini karşılamak için konutlarındaki eşyalarının kimilerini satmak zorunda kalıyor. Durup dururken kimse konutunun eşyalarını satmaz.”
ESKİŞEHİR:
“PEŞİN PARA İLE EKONOMİK KRİZİ ATLATMAYA ÇALIŞIYORLAR”
Spotçu Sinan Kırkıcı: İşlerimiz sakin. Geçtiğimiz yıl salgın nedeniyle üniversitelerin kapalı olmasından kaynaklı iş yapamadık. Bu yıl da ekonomik kriz nedeniyle iş yapamıyoruz. Beşerler geçim külfeti nedeniyle konutlarındaki eşyaları satmak için getiriyorlar. Daha sonra mağazadan vadeli olarak yeni eşya almaya çalışıyorlar.
Bu biçimde peşin para sağlayarak ekonomik krizlerini atlatmaya çalışıyorlar. Lakin bizlerin de ekonomik durumu belirli. Şu anda depolarımız dolu. Gelen müşterileri hem depolarımızın dolu olması hem de peşin para problemimizden ötürü geri çevirmek zorunda kalıyoruz. Her kesitten eşyasını satmaya gelen var. Öğrencisi, emeklisi, emekçisi, işsizi, memurlardan bile eşyasını satmaya gelenler oluyor.
“YEMEK MASASINI SATIYOR, YERDE YİYOR”
Spotçu Ömer Kömürcü: İşler yavaş. Yaklaşık 4 gündür siftah bile yapmadan dükkanı kapatıyorum. Ekonomik kriz biz spotçuları da olumsuz etkiledi. Alandan çok malını satmaya gelen oluyor. Kriz nedeniyle beşerler meskenlerinde gözlerinden çıkarttıkları kimi malları satarak geçimini sağlamaya çalışıyor. Mesela televizyonunu satıyor, bir mühlet televizyon seyretmemeyi düşünüyor. Yemek masasını satıyor, yerde yemek yiyor üzere. Bizim de bütçemiz muhakkak ve gelen eşyaların fiyatları uygun olmasına karşın alamıyoruz.
“KIŞI GEÇİREBİLMEK İÇİN SATIYORLAR”
Muhammed Gülyiğit: Dükkanımıza alandan çok mal satmaya gelen var. Beşerler geçim kaygısı nedeniyle konutlarındaki eşyalarını satıyorlar. Sattıkları malların parasıyla ya mesken kirasını ödüyor ya faturalarını ödüyor ya da kışı geçirmek için kömür alıyor. Beyaz eşyadan mobilyasına kadar satmak isteyenler oluyor. Kışı geçirdikten sonra da yaz aylarında vadeli yeni eşya almayı düşünüyorlar. Vatandaşlar konutlarındaki boş buzdolabının durması yerine besin materyali almanın hesabını yapıyor.
İSTANBUL:
“KREDİ KARTI YAHUT KONUT KİRASINI ÖDEYEMEDİĞİ İÇİN SATIYORLAR”
Spotçu Mehmet Demez: Vatandaşlar EVKUR üzere yerlerden sıfır eşya alıyorlar, ikinci elcilere gelip satıyorlar. Oradan 10 bin liraya aldıysa buraya gelip 7-8 bin liraya satıyor, nakit parayla acil muhtaçlığını ödüyor. Kredi kartı borcunu yahut konut kirasını ödeyemeyip meskendeki eşyasını satanlar da oluyor. Kira ödemesi ve kredi kartı borcu için eşya satanı çok duydum. Pandemiyle birlikte bu tip durumlarda artış yaşanmaya başladı. Son vakitlerde gereksinimden satanlar baya ortaya çıkıyor. Her şey zorlaştı…
“TAKSİTLE ALIP, NAKİT PARA İÇİN BİZE SATIYORLAR”
Telefoncu Ali Kemal Kamil: “Vatandaş, ‘İhtiyacım var, borcum var’ deyip telefonunu satıyor. Kimileri, ‘Kiramı ödemek için’ diyor. Çok ayrıntı vermiyorlar lakin muhtaçlıktan ötürü satmak istediklerini söylüyorlar. Taksitle sıfır telefon alıp nakit para için bize getirip satan da oluyor. Evvel bize gelip, ‘Ne kadara alırsın?’ diye soruyorlar. ‘Hangisi daha yükseğe sarfiyat?’ üzere çeşitli bilgiler alıp sonra gidip sıfır telefonu satın alıyorlar taksitle, sonra gelip bize satıyorlar. Borcu olduğu için büyük ihtimalle kredi çıkmıyor, o da gidip faturasına ek taksitle alıyor. Acil borcunu nakitle ödemek için de gelip bize satıyor. Son bir ayda bu tip durumlar biraz daha arttı.”
HATAY:
“20 YILLIK ESNAFIM, SON YILLARDA YAŞADIĞIM KÜLFETLERİ DAHA EVVEL HİÇ YAŞAMADIM”
Spotçu Hasan Avcı: 20 yıldır beyaz eşya spotçuluğu yapıyorum. Son yıllarda yaşadığım meşakkatleri daha evvel hiç yaşamadım. Son 6 aydır işlerim neredeyse büsbütün durdu. Bizden eşya alacak olan aşikâr. Yoksul fukara bize geliyordu. Artık onlar da gelmez oldu. Kimsede para kalmadı, ikinci elci olmama karşın benim de işlerim durdu. Ben BAĞ-KUR’umu yatıramaz oldum. Son 6 ayda 4 elemandan 2’ye düşürdüm kapasitemi. Evvelden ilgi vardı fakat her şey üzere bu da bitti. Bir araca bindik, bizi götüren kimdir? Kaptan götürür. Bizi götürdü vurdu, kırdı. Sebebi kimdir? Tabi ki kaptandır. Tabi ki başımızdakiler.
Ben daha evvel AKP’liydim artık değilim. Nereye gidiyoruz? Bu gidiş nereye, ne vakte kadar? Bu kadar külfet mı olur? Artık daha da oy vermem. Şunu biliyorum ki artık bu gidişe bir dur demek lazım. Millet olarak sağa sola bakmak lazım, uyanmak lazım. Sen bana her gün eziyet, zulüm edersen benim de sana bir yerde ‘dur’ demem lazım. İnsanın bardağı doldu taştı. Türk halkı olarak rahat değiliz. Çocuklarımın da hakikat düzgün eğitim aldığı yok. Şu anda biz bir savaş veriyoruz onlar değil. Artık benden geçti, ben çocuklarım için korkuyorum.
“GEMİ ARTIK İLERLEMİYOR, KAYAYA ÇARPTIK”
Spotçu Ahmet Alkan: Ben burayı 11 yıldır çalıştırıyorum. Mobilya spotçuluğu yapıyorum. Bugün çok düşüncedeyiz. Alışveriş büsbütün durmuş durumda. İkinci el mobilyalarda bile insanların değişim yapacak gücü kalmadı. Bir mühlet evvel günlük karımız az olsa bile geçinebiliyorduk. Artık 300 lira da kazansam bir hafta geçinemem. Ben 4 yıldır BAĞ-KUR’umu ödeyemiyorum. Milletin alım gücü kalmadıysa biz hiç geçinemeyiz. Bu biçimde nereye ne vakte kadar devam edebileceğimi bilmiyorum. 23 yaşında bir çocuğum var, üniversite mezunu ancak yarı vakitli işlerde çalışıyor yalnızca. Bu halde olmamızın sebebi belirli. Gemi artık ilerlemiyor, kayaya çarptık. Kaptanı değiştirmekten öbür yapacağımız bir şeyimiz yok.
Kaynak: Sözcü
