Can Bartu, 11 Nisan 2019’da 83 yaşında hayata gözlerini yumdu. 31 Ocak 1936’da İstanbul’da doğan Can Bartu, spora 1949 yılında Fenerbahçe’nin genç ekibinde basketbol oynayarak başladı. Futbola da sarı-lacivertlilerin genç kadrosunda başlayan Bartu, Türk spor tarihinin efsaneleri ortasına birçok rekor ve anıyla ismini yazdırdı.
Bartu, futbolla ise Fenerbahçe Basketbol Kadrosu’nda oynamaya devam ederken, Edirnespor-Fenerbahçe maçındaki futbolcu eksikliğinden ötürü basketbol grubundan alınan iki oyuncudan biri olarak tanıştı.
Evvel basketbolda sivrilen Can Bartu, 1955 yılında Genç Ulusal Basketbol Grubu’nda ay-yıldızlı formayı giydi. Bartu, 1955-1957 yıllarında Fenerbahçe’nin birinci kadrolarında hem futbol hem de basketbol oynadı.
– Basketbol ve futbolda ulusal olan tek sportmen
Efsanevi spor adamı, Türkiye’de hem futbol hem de basketbolda ulusal formayı giyen birinci ve tek isim.
Can Bartu’nun İnönü Stadı’nda futbol maçından çıkıp, Spor ve Stant Sarayı’ndaki basketbol maçına gittiği birçok gün oldu.
Bartu, Mithatpaşa Stadı’nda Beşiktaş ile oynadıkları ve 4-2 kazandıkları maçta 2 gol attıktan sonra, Spor ve Stant Sarayı’nda Galatasaray ile yaptıkları basketbol müsabakasında da 32 sayı kaydetti.
Fenerbahçe Kulübü ile profesyonel futbolcu sözleşmesi imzaladıktan sonra basketbolu bırakan Can Bartu, bu branşta 1’i genç, 5’i A ulusal olmak üzere 6 defa ay-yıldızlı formayı giymişti.
Ulusal maçların o periyot az olması sebebiyle Can Bartu, 26’sı A Ulusal Futbol Grubu’nda olmak üzere 28 kere ay-yıldızlı formayı terletebildi ve 6 gol attı.
– 6 yıl oynadığı İtalya’da “Sinyor” lakabını aldı
Fenerbahçe’de 1955-1961 yıllarında futbol oynayan Can Bartu, 1961 yılında 6 dönem sürecek İtalya macerasına başladı.
İtalya’da 1961-1962 döneminde Fiorentina forması giyen Bartu, 14 maçta 2 gol attı. Bir sonraki dönem Venezia’ya geçen Bartu, burada da 30 maçta 8 gol atma başarısı gösterdi. 1963-1964 döneminde tekrar Fiorentina’ya transfer olan Can Bartu, 10 maça çıktı. 1964-1967 yıllarında ise 3 dönem Lazio’da forma giyen Bartu, 46 maçta 4 gol kaydederken, burada İtalyan futbolseverlerin büyük sevgisini kazanıp, “Sinyor” lakabını aldı.
– Avrupa kupalarında final oynayan birinci Türk oyuncu
Can Bartu, Fiorentina’da forma giydiği devirde, Avrupa kupalarında final oynayan birinci Türk oyuncu unvanını elde etti.
Sinyor, Fiorentina’nın Avrupa Kupa Galipleri Kupası’nda İspanya’nın Atletico Madrid takımı ile 10 Mayıs 1962’de İskoçya’nın Glasgow kentinde oynadığı final maçında forma giydi ve Avrupa kupalarında final karşılaşmasına çıkan birinci Türk futbolcu oldu.
Bu müsabakaya birinci 11’de başlayan Bartu, kadrosunun 3-0 kaybetmesiyle kupaya uzanamadı.
– 326 maçta 162 gol
İtalya’da 6 yıl oynadıktan sonra 1967’de yine Fenerbahçe’ye dönen Bartu, 1970 yılında jübile yaptı.
Can Bartu, sarı-lacivertli formayla 326 maçta 162 gol kaydetti.
– Ulusal kadronun kalesine geçti
Can Bartu, ulusal grubun kalesine de geçti.
Bükreş’te 2 Kasım 1958’de yapılan Romanya maçında kaleci Turgay Şeren’in sakatlanıp oyundan çıkması üzerine 76. dakikada ulusal kadronun kalesine geçen Bartu, 85. dakikada Ahmet Berman’ın zıt vuruşuyla bir gol yedi. Can Bartu, böylelikle ulusal kadroda hem gol atan hem gol yiyen tek futbolcu olarak da tarihte yerini aldı.
– Metin Oktay’la formaları değişti
Can Bartu, Metin Oktay’ın 1969 yılında Galatasaray ile Fenerbahçe ortasında yapılan jübilesinde, Oktay ile formaları değiştirdi.
Jübile maçında Can Bartu kısa bir müddet sarı-kırmızılı formayla oynarken, Metin Oktay da sarı-lacivertli formayı giydi.
Bartu, futbolu bıraktıktan sonra spor müellifliği yaptı.
– İsmi tesislere verildi
Fenerbahçe Kulübü, efsanesi Can Bartu’nun ismini hayattayken tesislerine verdi.
25 Temmuz 2009 tarihinde Fenerbahçe Faruk Ilgaz Tesisleri’nde yapılan Yüksek Divan Şurası Toplantısı’nda idare şurasının teklifiyle gerçekleştirilen oylama sonucunda, Samandıra Kamp Merkezi’ne Can Bartu’nun isminin verilmesi onaylandı.
Sarı-lacivertli futbol kadrosunun idmanlarını yaptığı tesisin ismi o tarihten bu yana Fenerbahçe Can Bartu Tesisleri olarak geçiyor.
Can Bartu ayrıyeten, 2009’da Ülker Stadı’nda oynanan UEFA Kupası finalinde UEFA tarafından “Türkiye elçisi” ilan edilmişti.
– Gülfer Arığ: “Rakiplerine çok hürmet duyarmış”
Can Bartu’nun kızı Gülfer Arığ, efsane ismin rakiplerine çok hürmet duyduğunu söyledi.
Dinlediği herkesten Bartu’nun muazzam bir atlet kişiliği olduğunu duyduğunu anlatan Gülfer Arığ, “Çok disiplinli ve gururluymuş. Giydiği formaya karşı daima sorumluluk sahibiymiş. Fenerbahçeliliği benim gözümde tartışılmaz bir özellikti. Fenerbahçe’ye karşı aidiyet duygusu ve sorumluluğu daima ön plandaydı. Bir cümlesi vardı, ‘bir futbolcu gururuna düşkün olmalı, şayet futbolcu gururunu korursa kadrosunu da korur’ sıkıntısı. Duruşu, konuşması ve karakteristik özellikleriyle kendisine hayrandım. Özü kelamı bir, şahsına münhasır bir kişilikti. Gerçek düşündüğü şeyi söylemekten çekinmezdi. Manzarasıyla, kişiliğiyle hayranlık duyulacak bir insandı.” sözlerini kullandı.
Fenerbahçe tutkumuz münasebetiyle ortalarında çok sağlam bir bağ oluştuğunu tabir eden Arığ, şöyle devam etti:
“En çok övündüğü şey zekasıydı. ‘O olmasa başarılı olamazdım’ kaygısı. Sinyor lakabı İtalya serüveninden sonra alsa da onun için çocukluğundan gelen bir tarzmış. Çamurda futbol oynamak yerine, parfüm kokan parke salonlarını daha çok tercih eder ve severmiş. Özel masörü varmış, o periyotlarda pek gelenek değilmiş fakat Can Bartu için masör gelirmiş zira tıpkı gün içerisinde birçok sefer birden fazla karşılaşmaya çıkmış. Sinyor İtalyancada beyefendi ya da bay demek. Bunu futbol oyun tarzına ve giysi tarzına bağlarlarmış. Pak, uyumlu giyinmeye çok ihtimam gösterirdi. Venedik’ten Roma’ya özel uçakla terzisini getirttirirmiş. Rakiplerine çok hürmet duyarmış. Metin Oktay çok sevdiği bir arkadaşıymış. O maçta bu teklif geldiğinde (Metin Oktay’dan gelen forma değişme teklifi) hiç düşünmeden kabul etmiş. Bu onun için onur ve gurur verici bir sıkıntıymış. Çok önemli bir duruşu olmasına karşın Metin Oktay, Lefter Küçükandonyadis ve Baba Hakkı üzere isimler geçtiğinde gözleri dolardı. O bireylerin hayatında büyük ehemmiyeti varmış.”
Babasının, Fenerbahçe’nin başarısı kadar ülke futbolunun muvaffakiyetini da düşünen bir olduğundan bahseden Arığ, Can Bartu’nun, eski Beşiktaş Kulübü lideri Süleyman Seba ile yaşadığı bir anıyı ise şöyle anlattı:
“Bir öğlen yemeğinde Süleyman Seba ile sohbet ederken, Metin (Tekin), Ali (Gültiken), Feyyaz (Uçar) için eğitim aldıktan sonra kulüpte ehemmiyeti misyonlar almalarını önermiş. Bunun üzerine Süleyman Seba, Beşiktaş Kulübünün anahtarlarını masaya bırakıp kendisine gel yönet bu kulübü diye teklifte bulunmuş lakin kendisi ben Fenerbahçeliyim kabul edemem diyerek nazikçe geri çevirmiş. Cenazesine rakip taraftarlar da gelmişti ve biz ailesi olarak bununla gurur duyduk ve her vakit övündük.”
Futbol A ekibinin idman yaptığı tesislere babasının isminin verilmesi hasebiyle eski lider Aziz Yıldırım’a teşekkür eden Arığ, “Sayın Ali Koç liderimiz çok yakında bir heykelinin dikilmesi için vesile oldu. Böylece yaşatılması ismine bir adım daha atılıyor. Heykelinin olmasından ötürü toplum ve ömürle daha çok bütünleşeceğine inanıyorum. Liderimiz, idaremiz ve 1907 Derneği’ne şimdiden çok teşekkür ediyorum.” diyerek kelamlarını tamamladı.
