ANKARA- 12 Eylül 1980 askerî darbesinin akabinde üniversiteden ihraç edilen birinci akademisyen olan Prof. Dr. Tuncer Bulutay 88 yaşında vefat etti.
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (Mülkiye) hocalarından olan, iktisat duayeni olarak anılan Bulutay’ı vefatının akabinde çalışma arkadaşları ve öğrencileri anlattı.
‘TUNCER’E ÇOK ŞEY BORÇLUYUM’
Bulutay’ın evvel öğrencisi sonra çalışma arkadaşı olan Yılmaz Akyüz ile Bulutay’ın dostluğu 60 yıl öncesine dayanıyor. Bulutay’ın 12 Eylül darbesinin akabinde 1402 sayılı kanunla üniversiteden ihraç edilmesinden kısa bir mühlet sonra kendisinin de birebir kanunla Mülkiye’den ihraç edildiğini aktaran Akyüz, İsviçre’nin Cenevre kentinde yaşaması ve korona virüs nedeniyle arkadaşının cenazesine katılamayacağını söyledi.
Prof. Tuncer Bulutay ve Prof. Yılmaz Akyüz, Mülkiyeliler Birliği’nin Çarşamba Söyleşileri’nde. 12 Eylül askeri darbesinin akabinde gittiği İsviçre’den her yaz Türkiye’ye döndüğünde Bulutay’la görüştüğünü, arkadaşlıklarının kilometrelere karşın devam ettiğini söyleyen Akyüz, “Tuncer’in kaybı yalnızca bizim için, Mülkiye için değil Türkiye için büyük kayıp” sözlerini kullandı ve Tuncer Bulutay’ın hocalığını şu tabirlerle anlattı:
“Bir kez Tuncer önemli bir insandı. İşini güzel yapmayı çok seven disiplinli birisiydi. Yumuşak denecek bir hoca değildi. Mesai arkadaşı olduğunuzda özelliklerini o vakit tanıyorsunuz. Özgürlükçü bir insandı. Kanılarını, inandıklarını açıklamaktan hiç korkmazdı, mertti. Birlikte çalıştığı insanların önünü açardı, desteklerdi. Kıskançlık duygusu yoktu. Asistanlarının, onu geçmesini isterdi. Türkiye’de 60’larda kürsü hocaları asistanları kalıba sokmaya çalışır, ‘onu yap, bunu yap’ sıkıntısı. Tuncer’in o denli bir şeyi yoktu. Tek emeli, ne yaparsak yapalım hakikat ve uygun yapmamızdı. Önümüzü açtı. Bu açıdan Tuncer’e çok şey borçluyum. İktisattan çok insanlık, dürüstlük öğrendik. “
‘ONUNLA VAKİT GEÇİRMEK ÇOK KEYİFLİYDİ’
Tuncer Bulutay’ın “iyi bir arkadaş” olduğunu da söyleyen Akyüz, “ODTÜ’de birlikte futbol oynardık. Birlikte tekraren tatil yaptık. Yürümeyi, futbolu ve müziği çok severdi. Vakit zaman efkarlanınca müzik söylerdi. Onunla vakit geçirmek çok keyifliydi. Benim çok yakınımdı. Hoca ötesinde bize dostluk kattı” dedi.
Tuncer Bulutay’la yüzlerce anısının olduğunu belirten Akyüz, 12 Eylül sonrasında ihracının akabinde Bulutay’ın konutunda yaptıkları bir sohbete dair şunları söyledi:
“12 Eylül’de atıldığı vakit onun konutunda toplandık. Bizim üniversiteden ayrılmamızı istemedi. Biz, ‘Yapamayız, biz ekibiz’ dedik. Sonrasında, ‘İsterseniz memleketler arası bir kuruluşta benim bir arkadaşım var kıymetli bir mevkide, Dünya Bankası’nda. İsterseniz oraya gidin’ dedi. Biz istemedik. Yanılmıyorsam o da istemediğimize memnun oldu.”
‘YA BİZİ ATTILAR LAKİN BİZE TERÖRİST DEMEDİLER’
12 Eylül askeri darbesinin akabinde Bulutay’ın ihracına benzeri süreci OHAL kararnameleriyle yakın devirde binlerce akademisyen de yaşadı. Bulutay’la iki periyodun benzerlikleri ve farklılıkları ortasına sohbet ettiklerini tabir eden Akyüz kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Birkaç defa geçmişle bugün üzerine konuştuk. Bizim tasfiyeler çok ciddiydi. Bizim Mülkiye’deki Ekonometri kürsümüz dağılma noktasına geldi. İkimizi tasfiye ettiler ve kalan iki arkadaşımız da istifa etmişti. O da ben de şöyle düşünüyorduk: Bugünkü durum çok daha önemli. Hatta bir defa konuşmamızda şöyle bir cümle geçti: ‘Ya bizi attılar lakin bize terörist demediler. Pasaportumuzu elimizden almadılar, emekliliğimize pürüz olmadılar. Öteki yerde çalışmamızı engellemediler.’ Bugün işin daha önemli olduğunu görüyorduk.”
‘TEŞEKKÜR EDİYORUM ÖĞRETMENİM, HUZUR İÇİNDE UYU’
Prof. Dr. Oktar Türel Tuncer Bulutay’ın doktora tez öğrencilerinden biri olan Prof. Dr. Oktar Türel de hocasını anlattı. Bulutay’ın vefatının Türkiye bilim hayatı ve toplumsal bilimciler topluluğu için onulmaz bir kayıp olduğunu belirten Türel, Gazete Duvar için kaleme aldığı bildirisinde şu tabirlere yer verdi:
ÖNCÜLÜK ETTİ: Bulutay’ın toplumumuza katkıları, pek çok iktisatçının eğitimine harcadığı emekle hudutlu kalmamıştır. Bulutay, 1960’lı yıllardaki öncü çalışmalarıyla Türkiye’de nicel iktisat araştırmalarına değerli katkı ve yenilikler getirmiş, 1960’lı ve 1970’li yıllarda ülkemizdeki gelir bölüşümü incelemelerine ve ulusal gelir tarihi serilerinin üretimine öncülük etmiştir. 1980’li yıllar ve sonrasında işgücü piyasaları ve istihdam konusundaki kuramsal çalışmalarda ve sağlıklı istatistik data üretiminde yol gösterici olmuştur.”
UNUTAMAYACAĞIMIZ DERSLER VERDİ: 1980 sonrasında akla ziyan münasebetlerle yıllarca emek verdiği AÜ SBF’den koparılması, Bulutay’ı ne meslek topluluğundan ne de iktisat araştırmalarından uzaklaştırmıştır. Bilakis, bilimsel üretimini ve bilim etraflarıyla işbirliğini sürdürmüş; hepimizi daha çok öğrenmeye, daha çok çalışmaya özendirmiştir. Gerçek bildiğini sakınmadan söyleyen, yanlışları hatır-gönül tanımadan açıkça ortaya koyan kimliği ile hepimize unutamayacağımız dersler vermiştir.
MİNNET BORCUM VAR: Benim şahsî olarak ona Türkiye’deki pek çok iktisatçıdan daha fazla minnet borcum var: 1968-70’de AÜ SBF’de izlediğim iktisat doktora programındaki derslerden birinin hocası ve 1976’da tamamladığım doktora tezimin danışmanı olarak ondan ve onun yönlendirmesiyle okuduklarımdan ne çok şey öğrendiğimi hürmetle anımsıyorum; 1970’li yıllardan bugüne yazdığım ve söylediğim her şeyde onun kazandırdığı yapıtaşları var. Sana çok teşekkür ediyorum sevgili öğretmenim, huzur içinde uyu.
Kaynak: Gazeteduvar
