Türkiye Barolar Birliği (TBB) Danıştay’da açtığı davanın dilekçesinde, kelam konusu genelgenin otosansüre yol açacağı, temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması sonucunu doğuracağı belirtildi.
Cumhurbaşkanlığı’nın 29 Ocak 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “Basın ve Yayım Faaliyetleri” bahisli genelgesi reaksiyon çekmişti. TBB, “Medya aracılığıyla ulusal ve manevi kıymetlerimizi yıpratmaya, aile ve toplum yapımızı temelinden sarsmaya yönelik açık yahut örtülü faaliyetlere karşı Anayasa, kanun ve ilgili öbür mevzuatla düzenlenen müeyyidelerin gereği yerine getirilecek” denilen genelgenin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle bugün Danıştay’da dava açtı.
‘TEMEL HAKKIN ÖZÜNE DOKUNACAK’
Kelam konusu genelgenin kişi temel hak ve özgürlüklerinde ihlale yol açacağını savunulan dava dilekçesinde, genelgenin sakıncalarını şöyle açıkladı:
“İfade ve basın özgürlüğünün karşısındaki kavram olan ‘sansür’ün ötesinde ‘otosansür’ tesiri yaratılacak. Hukuksal makullüğü bulunmayan, öznel ve yoruma açık tabirler ile anayasal temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması sonucunu doğuracak dava konusu Genelge ile verilen talimat, ilgili mevzuatı uygulayan ve vakit zaman anayasal temel hak ve özgürlüklere yasa gereği dokunan tüm kamu kurum ve kuruluşlarının takdir yetkisini baltalayacak.
Talimat verilen kamu kurum ve kuruluşların bu vakte kadar olan yasa unsurlarını yorumlama faaliyetlerini, Anayasa’nın ‘ölçülülük’ prensibine muhalif halde dönüştürecek; ilgili kanunlarda mevcut sınırlamaları aşmaları sonucunu doğurarak temel hakkın özüne dokunacak ve bütünüyle anayasal kararlara karşıtlık oluşacaktır.”
Genelgede yer alan ‘çocuk ve ailenin korunmasına’ ait anayasal kararların esasen var olduğun hatırlatılan dilekçede, şu değerlendirmede bulunuldu:
“Belirsiz sözlerle sınırlama getirilen temel hak ve özgürlüklere ait anayasal sınırlama ölçütleri olarak aşağıda lisana getirilecek ilgili kanunlar hukuk dünyasında varlıklarını ve işlerliklerini sürdürüyor iken yürütmenin başı olarak, sonucunda sansürün de ötesinde otosansürü tüm ülkeye dalga dalga yayacak formda temel hak ve özgürlüklerin ne Anayasa’da ne de ilgili kanunlarda yer almayan belgisiz kavram ve tanımlamalarla kısıtlanmasına yol açacak talimat verme sürecinin iptali talebidir.
‘HUKUK DEVLETİ AĞIR BİR YARA ALACAKTIR’
Çocuk ve ailenin korunması gayesi ile yayımlandığı belirtilen dava konusu genelgeye husus edilen radyo ve televizyon faaliyetlerine ait hukuk dünyasında varlığını ve işlerliğini sürdüren hayli detaylı kararlar içeren yasa unsuru bulunmakta iken Genelge ile bilinmeyen tanımlamalar üzerinden tabir ve basın yayın özgürlüklerinin özüne dokunma tehlikesi uygulamasına yol açılması hukuk devleti unsuru ile aykırı düşmekte ve temel hak ve özgürlüklerin lakin kanunla muhakkak maksatlar doğrultusunda sınırlanacağına ait anayasal karara de karşıtlık teşkil etmektedir.”
Barolar Birliği dilekçesinde, genelgenin yürürlükte kaldığı sürece anayasal temel hak ve özgürlüklerin özüne dokunulacağı ihtarında bulunularak şunlar kaydedildi:
“Dava konusu genelge yürürlükte kaldığı sürece anayasal temel hak ve özgürlüklerin özüne dokunacak uygulamalara sebebiyet verilecek ve genelge ile getirilen öznel, türel bellilikten uzak kısıtlama kriterleri ile hakkın özüne Anayasa’da yer almayan sınırlama ölçütleri ile müdahale edilecek; fikir, söz ve basın özgürlüğü zedelenecek, hukuk devleti ağır bir yara alacaktır. Onarılamaz zararın engellenmesi ve telafisi olanaksız durumların önlenebilmesi, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi içtihatlarında geçen tabir özgürlüğünün kullanımına ait olumsuz manada yaratılan caydırıcı, dondurucu tesirin de ortadan kaldırılması için yargılama sonuçlanıncaya kadar dava konusu genelgenin yürütülmesinin durdurulması gerekmektedir.” (HABER MERKEZİ)
Kaynak: Gazeteduvar
