Son bir ayda beyaz peynirin yüzde 95, sütün yüzde 147 zamlandığına dikkat çeken TZOB Lideri Şemsi Bayraktar, “Üretimi ayakta tutamazsak 2022’de et ve süt fiyatlarında çok daha fazla artış yaşanacak” dedi. Bayraktar ayrıyeten, süt hayvanlarının kısma gitmeye devam etmesi halinde fahiş kırmızı et fiyatlarının gündeme geleceği noktasında uyardı.
Süt üreticisi son devirde daima artan girdi maliyetleri karşısında ziyan ederken, vatandaş ise süt ve süt eserleri fiyatlarının marketlerde geldiği düzeylere isyan eder hale geldi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, üç marketin sanal mağazalarından derledikleri bilgilere nazaran, 25 Kasım-16 Aralık 2021 aralığında beyaz peynirin yüzde 95, kaşar peynirin yüzde 62, günlük pastörize sütün yüzde 60, yoğurdun yüzde 81, tereyağının yüzde 117 ve uzun ömürlü UHT sütün ise yüzde 147 zamlandığını söyledi.
“Bu artışlara kim dur diyecek, üretici ve tüketicilerin ziyan görmesine nasıl pürüz olacağız” diyen Bayraktar,
“Üretimi ayakta tutamazsak 2022’de et ve süt fiyatlarında çok daha fazla artış yaşanacak. İthalatın da daha değerli olduğu düşünüldüğünde tüketicilerimizin et ve süt eserlerine basitçe ulaşması mümkün olmayacak. Üretimi desteklemezsek sıkıntı günler yaşayacağız. Bu dalda stokçuluk artacaktır” dedi.
‘GİRDİLER ARTARKEN FİYATLAR SABİT KALDI’
Bayraktar, süt fiyatının nasıl belirlendiğini, fiyata karar veren sistemde yer alan aktörlerin kimler olduğunu, üreticiden tüketiciye süt ve süt eserleri süreçlerini ve maliyetlerde yaşanan olağandışı yükselmeleri ayrıntılı bir biçimde öğrenmeden süt konusunda tahlil yapabilmenin mümkün olmadığını vurguladı.
Ulusal Süt Kurulu (USK) çiftçiden alınan süte yüzde 47 artırım yapmış, lakin bu artış uygulamaya geçmeden yem fiyatlarına önemli artırımlar gelince üreticinin sevinci üç gün sürmüştü.
Çiftçi tarafında girdi fiyatları artarken süt fiyatının sabit kaldığına dikkat çeken Bayraktar, “Çiğ süte yapılan ve birtakım çevreler tarafından ‘fahiş’ olarak nitelenen yüzde 47’lik artırım, daha hayata bile geçmeden süt yemi fiyatlarına yüzde 24,4 artırım yapıldı” dedi.
ÇİFTÇİ SÜT SATIP YEM ALAMAZ HALDE
“Bilim insanlarımız, ‘bir çiğ süt üreticisi bir litre süt sattığında 1,5 kilo yem alabilmelidir’ diyor. Buna süt/yem paritesi (alım gücü) denir. Yani sürdürülebilir bir süt hayvancılığı için ülkü parite 1,5’tir” diyen Bayraktar,
“Ancak üreticimiz, eline geçen net fiyatla 2021 Ocak’ta 1,12 kilo yem alabildi. Parite kasım ayında 0,82’lere kadar düştü. Bu türlü düşük bir parite, damızlık hayvan kesitlerini hızlandırdı. Bu nedenle USK toplanarak çiğ süt fiyatını brüt 3 lira 20 kuruştan, brüt 4 lira 70 kuruşa çıkardı.
Ama hammaddede yüzde 60 dışa bağımlı olduğumuz ve dolara bağlı olarak daima artan yem fiyatları o kadar fazla yükseldi ki, Kurul tarafından belirlenen 4 lira 70 kuruşluk brüt fiyat daha hayata geçmeden manasını yitirdi. Üreticinin üretmeye devam etme hevesi kursağında kaldı” diye konuştu.
‘SÜT HAYVANLARI KESİLİNCE ET DE ZAMLANACAK’
Bayraktar, “Süt üreticisinin ya aldığı yem fiyatları düşürülmeli ya da sattığı süt fiyatları artırılmalı, bu da 1,5 pariteyle sağlanmalıdır” talebinde bulundu.
Bu sağlanmazsa damızlık hayvanların kasaba gideceğine, tüketicilerin üretilemeyen süt nedeniyle çok yüksek fiyatlardan süt ve süt eserleri yiyeceklerine, ithal süttozu ile süt eserlerini tüketmek zorunda kalacaklarına işaret eder Bayraktar, şöyle devam etti:
“Döviz kurunun daima yükseldiği düşünülecek olursa, ithal eserlerin de ucuza alınamayacağı aşikardır. Sürecin bir öteki hüzünlü tarafı ise; süt hayvanları kesilince, besilik hayvan da üretilemeyecek, bu durumda da tüketicinin gündemini fahiş kırmızı et fiyatları işgal edecektir.”
Kaynak: Sözcü
