Reuters anketine nazaran, para siyaseti ve yeni ekonomik model kaygılarıyla rekor düzeylerde kıymet kaybeden TL’nin tesiri ile Tüketici Fiyatları Endeksi’nin (TÜFE) Aralık ayında 18 yılın tepesi olan yüzde 30,6’ya yükselerek yılsonu maksatlarının çok üzerinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Reuters’ın 13 iştirakçiyle gerçekleştirdiği ankette Aralık ayı için yıllık enflasyon varsayımları yüzde 26,4 ila yüzde 37,3 ortasında değişiyor. TÜFE en son Mayıs 2003 periyodunda yüzde 30.7 artış kaydetmişti. Aylık enflasyonun ise yüzde 9 düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor, kestirimler yüzde 5,5 ila yüzde 14,6 bandında yer alıyor.
Ankara’da besin fiyatlarının aylık yüzde 25 arttığını, yıllık olarak Kasım’daki yüzde 27’den Aralık’ta yüzde 55’e yükseldiğini açıklayan Türk-İş’e nazaran besin enflasyonunda en son “Kasım 1987 seçimlerini izleyen Aralık 1987’de” bu derece yüksek bir artış gerçekleşmişti.
‘OCAKTA HAFİF GERİLEYEBİLİR’
TL’deki süratli paha kabının besin, çekirdek mal ve güç fiyatlarına yansımalarıyla Aralık’ta çift haneli bir enflasyon sayısı görülebileceğini söz eden Gedik Yatırım Ekonomisti Serkan Gönençler, kurun yeni düzeylerde seyretmesi halinde Ocak ayında yıllık enflasyonun hafif gerileyebileceğini belirtti.
“Dolar/TL kurunun rekor düzeylerden geri çekilmesi ile Ocak’ta belirli eserlerdeki fiyat artışlarının bir kısmının geri alınması gözlenebilir. Ama yüksek maliyetten edinilen hammaddeler, yeni yıl ile elektrik ve doğalgaz üzere güç fiyatlarında yapılması mümkün artışlar ve hizmet enflasyonu üzerindeki gecikmeli kur tesirleri Ocak ayında enflasyondaki gerilemeyi sınırlayabilir. Ocak ayından sonra ise gecikmeli kur tesirleriyle enflasyon bir mühlet daha yükselişini sürdürebilir.”
2021 NASIL GEÇTİ?
Nisan ayına kadar yedi aylık yükselişin akabinde tüketici enflasyonu Mayıs’ta tam kapanma önlemlerinin tesiriyle yüzde 16,59’a düşmüştü. Akabinde enflasyon bariz bir yükseliş eğilimine girdi ve TL’deki bedel kaybının tesirinin fiyatlara yansıması ile Kasım’da yüzde 20’nin üstüne yükseldi.
TCMB yılın Ekim ayı sonunda yayımladığı enflasyon raporunda 2021 için enflasyon iddiasını yüzde 18.4’e olarak belirledi. Hükümetin 2022-2024 yıllarını kapsayan planını içeren OVP’ye nazaran sene sonu enflasyon varsayımı yüzde 16,2 düzeyindeydi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın düşük faiz siyaseti telaşlarıyla yükselen dolar/TL geçen hafta tarihi tepe olan 18,4 düzeyine ulaştı. Erdoğan’ın TL’deki bedel kaybını durdurmak için açıkladığı mevduata döviz muhafazası ile birlikte kamu takviyeli formda TL’deki rekor bedel kaybı yerini genel olarak sert bedel yararına bıraktı.
Üretim, ihracat ve cari istikrarda fazla verilmesini öngören ekonomik plan çerçevesinde TCMB siyaset faizini Eylül ayından beri 5 puan düşürerek yüzde 14 düzeyine çekti. TCMB enflasyonun kısa vadede oynak bir seyir izlemesini beklediklerini lakin süreksiz ögelerin tesirini kaybetmesi sonrasında nakdî duruşun enflasyonun düşüş eğilimine dönmesini sağlayacak bir tampon fonksiyonu göreceğini belirtti.
YÜZDE 30 BEKLENTİSİ
Erdoğan TL’nin bedel kazanmasına akabinde endüstrici ve esnafa, fiyatları artış yaptıkları süratte indirmeleri için davette bulundu. Dün birtakım marketlerde yüzde 30’a ulaşan indirim yaptıklarını açıkladılar.
Ekonomistler TL’deki geçen haftaki sert kıymet yararları öncesi enflasyonun evvel yüzde 30’a akabinde yüzde 40’a yanlışsız yükselmesini bekliyorlardı.
Ankara için dün açıklanan Türk-İş dataları sonrası ise ekonomistlerin büyük kısmı yıllık enflasyonun bu ay yüzde 30’u geçmesini bekliyorlar.
Yıllık enflasyonda hudutlu düşüş ya da yükselişlerle yüzde 30 civarı seyrin bir kaç ay daha devam etmesi genel beklenti olmaya devam ederken mümkün düşüşler için ise ekonomistler fiyat indirimelerinin ne boyutta olacağını izliyorlar.
Reuters anketindeki 2022 sonu enflasyon kestirimi sorusuna yanıt veren dört ekonomistin medyanı yüzde 24,85 düzeyinde oluştu.
TÜİK, Aralık ayı enflasyon verisini 3 Ocak Pazartesi günü saat 10.00’da açıklayacak. (REUTERS)
Kaynak: Sözcü
