ANKARA – CHP, DÜZGÜN Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nin parlamenter sistem tekliflerini ortaklaştırmak için kurduğu masa yasamadan yürütmeye yaklaşık 75 mevzu başlığında uzlaşmaya vardı. Rapor etabına gelen çalışmanın redaksiyonu bir hafta içinde tamamlandıktan sonra genel liderlere sunulacak. Başkanların çalışmayı yeni yılın birinci ayında ortak bir toplantıyla kamuoyuna duyurması bekleniyor.
CHP Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek, GÜZEL Parti Hukuk ve Adalet Siyasetleri Lideri Bahadır Fazilet, Saadet Partisi Seçim İşleri Lideri Bülent Kaya, Demokrat Parti Genel Lider Yardımcısı Bülent Şahinalp, Gelecek Partisi Seçim ve Hukuk İşleri Lideri Ayhan Sefer Üstün ile DEVA Partisi Hukuk ve Adalet Siyasetleri Lideri Mustafa Yeneroğlu’nun katıldığı güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışması yaklaşık 3 ay sürdü. Her hafta Meclis’te bir ortaya gelen 6 parti temsilcisi yasama, yürütme, yargı ve demokratik sistemin temel asılları ile bir giriş kısmından oluşacak 5 başlıkta 100’e yakın mevzuyu ele aldı.
Evvelki toplantılarda yürütme yetkisinin Meclis’ten seçilecek hükümette olacağı, Cumhurbaşkanı yetkilerinin sonlandırılıp vazifesinin temsil seviyesine indirileceği, ‘yapıcı güvensizlik oyu’ ile hükümet kurmanın kolay, yıkmanın zorlaştırılacağı, seçim barajının yüzde 3’e indirileceği, HSK’nin ikiye ayrılıp üye seçiminde Meclis’in aktif kılınacağı üzere hususlar başta olmak üzere birçok kritik hususta uzlaşan temsilciler son toplantıda üniversitelerin yapısını, Siyasi Etik Kanunu’nu ve Merkez Bankası, BDDK üzere düzenleyici üst heyetlerin yapısını ele aldı.
SİYASİ ETİK YASASI ÇIKACAK
Siyasi parti temsilcilerinin bu bahislerde vardığı uzlaşmaya nazaran siyasi etik kanunu çıkarılacak. Mevzuat AB müktesebatı çerçevesinde GRECO tavsiye kararlarına uygun halde hazırlanacak. Bakanlar, milletvekilleri ve üst seviye kamu vazifelileri 2 yılda bir mal beyanında bulunacak. Siyasetçiler misyon, unvan ve yetkilerini kendileri, yakınları için aracılık, kayırmacılık, ayrımcılık için kullanmayacak. Misyonlarla bağdaşmayan işlerle uğraşmayacaklar. Armağan yasağı kapsamında asgari fiyatın 1/10’u üzerinde ikramların beyanı zarurî olacak. Mecliste kümesi bulunan siyasi partilerin oy oranlarına nazaran üye vereceği Siyasi Etik Komitesi kurulacak. Bu kurul bakanlar, milletvekilleri ve üst seviye kamu vazifelileri için resen harekete geçebileceği üzere şikayet üzerine de inceleme yapabilecek.
ÜST ŞURALARIN BAĞIMSIZLIĞI GÜÇLENDİRİLECEK
6 parti temsilcisinin son toplantıda ele aldığı mevzulardan biri de Merkez Bankası üzere düzenleyici heyetlerin yapısı oldu. Bu konseylerin yürütme müdahalelerine karşı bağımsızlığının sağlanması ve güçlendirilmesi, liyakat, şeffaflık, hesap verebilirlik prensipleri doğrultusunda çalışması için mevzuatta gerekli düzenlemeler yapılmasında uzlaşan partiler bayan üye sayısının arttırılmasında da görüş birliğine vardı. BDK, SPK, KİK üzere konseylere atanacak yöneticilerde AYM üyeliğinde olduğu üzere uzun vazife mühleti belirlenmesinin değerine dikkat çekildi.
YÖK KALKACAK, REKTÖRLER SEÇİMLE GELECEK
Siyasi parti temsilcilerinin ele aldığı son mevzu ise üniversitelerin yapısı oldu. Üzerinde uzlaşılan çalışmaya nazaran üniversiteler idari, mali ve akademik açıdan özgür olacak. YÖK kaldırılacak, üniversiteler ortasında uyumu sağlayacak bir şura oluşturulacak. Rektörler ve dekanlar akademisyenler tarafından seçimle misyona gelecek. Fakültelere alan dışından dekan seçilmesine müsaade verilmeyecek.
BAŞKANLARA BIRAKILAN BAŞLIK YOK
Parlamenter sistem çalışmasını yürüten temsilcilerden edinilen bilgiye nazaran yaklaşık 3 aydır süren çalışma kapsamında 100’e yakın bahis ele alındı. Bunların kimileri birleştirilerek yaklaşık 75 bahis başlığında uzlaşma sağlandı. Temsilciler görüşülen başlıklar içinde üzerinde uzlaşılamayan ya da önderlere bırakılan bir bahis olmadığını söyledi.
HUSUS BAŞLIKLARI BİTTİ, SIRA REDAKSİYONDA
6 partinin güçlendirilmiş parlamenter sistem modellerini ortaklaştırmak için yürüttüğü çalışma bir hafta daha sürecek. Temsilciler bu bir hafta içinde üzerinde uzlaştıkları mevzuları içeren raporu yazacak, metnin redaksiyonu yapılacak. Hazırlanan rapor ay sonuna yanlışsız genel liderlere sunulacak.
ÖNDERLER DEĞİŞİKLİK YA DA EKLEME YAPABİLİR
Raporun genel liderlere sunulmasının akabinde önderlerin kendi ortalarında bir temas trafiği ile metinde değişiklik yapabileceği ya da eklemelerde bulunabileceği söz ediliyor. Bu türlü bir durum olursa 6 temsilci talep edilen mevzularda çalışmak için tekrar bir ortaya gelebilecek. Rapor genel liderlerin inceleme ve değerlendirmeleri sonunda bir mutabakat metnine dönüştüğünde kamuoyuna açıklanacak. Çalışmayı yürüten siyasi parti temsilcilerine nazaran bu açıklamanın 6 önder tarafından ortak bir toplantı ile duyurulması sürpriz olmayacak. Genel liderlerin kararı doğrultusunda bu açıklamanın ocak ayı içinde gerçekleşebileceği söz ediliyor.
PARLAMENTER SİSTEM ÇALIŞMASI GEÇİŞ SÜRECİ İLE DEVAM EDEBİLİR
Parlamenter sistem önerisi kamuoyuna açıklandıktan sonra bu sefer 6 partinin “geçiş süreci” olarak tabir edilen seçim sonrası planlama için çalışma yapması bekleniyor. Bu husustaki kararın da önümüzdeki haftalarda netleşeceği tabir ediliyor.
Kaynak: Gazeteduvar
