ANKARA – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021 yılının haziran ayında duyurması gereken mevt istatistiklerini, ‘çalışmaların tamamlanmadığı’ gerekçesiyle 7 aydır açıklamıyor.
Her yıl haziran ayının üçüncü haftasında, bir evvelki yıla ilişkin mevt ve vefat nedenleri istatistiklerini yayınlayan TÜİK, raporda; vilayetlere, cinsiyetlere, bölgelere nazaran yaşanan can kayıplarına dair kamuoyuna bilgi sunuyor.
‘ÖLÜM VERİSİ RASTGELE ÖNERGEDE CEVAPLANMIŞ MI?’
Uzun yıllardır hiçbir aksama olmadan her yıl yayınlanan ‘ölüm istatistikleri’ bu yıl ortadan aylar geçmesine karşın bir türlü açıklanmadı. Uzmanlar, 2020 yılına ilişkin bilgilerin Covid-19 salgını nedeniyle büyük değer taşıdığına dikkat çekerek, “Türkiye’de ek ölümlerin anlaşılması için TÜİK bilgilerinin görülmesi gerek” derken, milletvekilleri de ilgili bakanlıklara verdikleri soru önergelerinin cevapsız bırakılmasını ve sorumluluğu hiçbir bakanlığın almamasını eleştiriyor.
‘NE BİLGİLER AÇIKLANIYOR NE DE SORU ÖNERGELERİ’
CHP Ordu Milletvekili Mustafa Adıgüzel, son iki yılda Türkiye’deki vefat sayısını ve vefat nedenlerini Sıhhat Bakanlığı başta olmak üzere İçişleri Bakanlığı ve TÜİK’e sordu. Her üç kurumdan da sorularına karşılık alamayan Adıgüzel, son olarak Meclis Başkanlığı’na 5 Ocak 2022 tarihinde önerge vererek, mevt istatistikleriyle ilgili şu ana kadar verilen soru önergelerinin sayısını ve verilen cevapları talep etti.
Adıgüzel’in önergesine Meclis Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç, 21 Ocak 2022 tarihinde karşılık verdi. Bilgiç, önergeye cevaben “Başkanlığımızca yazılı soru önergelerine ait husus bazlı istatistik tutulmamaktadır” sözlerini kullandı.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI: DATA BİZ DE YOK, SIHHAT BAKANLIĞI’NDA
Adıgüzel, daha evvel de Nüfus Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün bağlı olduğu İçişleri Bakanlığı’na önerge vererek, ‘ölüm istatistiklerini’ sordu. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun imzası ile verilen cevapta, “Söz konusu soru önergesinde belirtilen istatistiki bilgiler Genel Müdürlüğümüzün data tabanında yer almamakta olup Resmi İstatistik Programı kapsamında Sıhhat Bakanlığı’nın sorumluluğundadır” denildi.
SIHHAT BAKANI: O TÜİK’İN SORUNU
Adıgüzel’in Sıhhat Bakanlığı’na verdiği soru önergesi ise yanıtlanmadı. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen Bakanlığının 2022 yılı bütçe görüşmelerinde milletvekillerinin sorularını cevapladı. Koca, 2020’deki mevt bilgilerinin açıklanmaması hakkındaki soruya, “O, TÜİK’in sorunu, açıkladığında hepimiz göreceğiz” karşılığını vermişti.
TÜİK: KURUMLARDAN DATA GELMEDİ
Adıgüzel, bunun üzerine Türkiye İstatistik Kurumu’na Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Merkezi (CİMER) üzerinden ‘2020 mevt istatistiklerini’ sordu. Adıgüzel’e 19 Ocak 2022’de verilen karşılığa nazaran TÜİK, mevt ve ölün nedeni istatistiklerini İçişleri Bakanlığı Nüfus Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ile Sıhhat Bakanlığı’ndan elde ediyor.
İstatistiklerin elde edildiği kurumların idari kayıtlarındaki çalışmaların şimdi tamamlanmadığı için bilgilerin açıklanamadığını işaret eden TÜİK, “2021 yılı için, istatistiklerin elde edildiği kurumların idari kayıtlarında bilgi derleme süreci devam etmektedir” karşılığını verdi.
MEVT BİLGİLERİ ORTADA YOK: ZIMNÎ TUTULUYOR
Türkiye’de uzun yıllardır gecikme olmadan açıklanan bilgilerin son iki yıldır sekteye uğradığını, bilgilerdeki bu gecikmeyi de hiçbir kurumun üzerine almadığını söz eden Adıgüzel, “2020 ve 2021 yıllarının Türkiye mevt sayıları ve istatistiği bâtın tutuluyor. Bununla ilgili kelamlı ve yazılı taleplerimize yanıt verilmiyor. Devletin bu işle ilgili kurumları topu birbirine atıyor. En son bu işteki asli misyonlu TÜİK’ten CİMER üzerinden sorduğumuz soruya yanıt geldi. TÜİK 2020 ve 2021 yılı vefat sayılarının açıklanmadığını kabul etti. Münasebet olarak da Sıhhat Bakanlığından ve Nüfus Vatandaşlık İşlerinden bir bilgi gelmemesini öne sürdü. Ancak enteresan olan daha evvel Nüfus Vatandaşlık İşlerine sorduğumuz tıpkı soruya da karşılık olarak Sıhhat Bakanlığı işaret edilmişti. Her iki kurumun topu attığı Sıhhat Bakanı ise bu husustaki adres olarak TÜİK’i gösteriyor. Yakan top oynuyorlar. Sorumluluğu kimse üstüne almıyor. Öyleyse dataları kim, ne vakit açıklayacak?” dedi.
‘VERİLERİ BİR AN EVVEL AÇIKLAYIN, SAKLAMAYIN!’
Dataların açıklanmama sebebini, ‘Covid-19’a bağlı vefat sayılarını saklama çabası’ olarak kıymetlendiren Adıgüzel, şu noktalara dikkat çekti: “Devlet vatandaşından bilgi saklar mı? Dünyada bu halde örnek öteki bir tane hükümet yok. Savaş olan ülkelerde dahi o karışıklıkta vefat sayıları belirli. Bir tek Türkiye’de 2 yıldır açıklanmıyor. Bu da makûs pandemi idaresinin ortaya çıkmaması ve vefat sayılarının açıklanandan çok daha fazla olduğunun işaretidir. Dataları bir an evvel açıklayın, saklamayın!” (DUVAR)
Kaynak: Gazeteduvar
