Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı, Erkek Şiddetiyle Gayrette Uyuma Ait İzleme Raporu’nu yayımladı. 1 Ocak 2021-31 Ağustos 2021 devrini kapsayan rapor, Mor Çatı’ya başvuran 1072 bayanla görüşerek hazırlandı.
Raporun bulgularının paylaşıldığı basın toplantısında konuşan Mor Çatı gönüllüsü Selime Büyükgöze, neden bu türlü bir çalışma yaptıklarını şu sözlerle anlattı: “Koordinasyon dediğimizde bayana yönelik şiddetle çabada sorumluluğu olan kurumların işbirliği içinde çalışmasını ve bayanların haklarının alınan tüm önlemlerin merkezinde olmasını kastediyoruz. Bayanların haklarına dair bilgilendirilmesi ve muhtaçlıklarının tespit edilerek tüm önlemlere ulaşabilmelerinin koordine edilmesi haklarını kullanabilmeleri için elzem.”
6284 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinin akabinde erkek şiddetiyle gayrette uyumun sağlanması için Şiddet Tedbire Merkezleri (ŞÖNİM) kurulmasına karar verilmişti. Birinci defa 2012 yılında kurulan ve vakitle 81 ile yayılan ŞÖNİM’lerin sayıları ve mevcut kapasiteleri nedeniyle, şiddetle uğraşta gereken yaygın ve özellikli toplumsal hizmet gereksinimini karşılamaktan uzak olduğu belirtiliyor.
ŞÖNİM’lerin ortadan geçen 10 yılda kuruluş hedefini gerçekleştiremediğini tabir eden Büyükgöze, bu durumun Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı tarafından da kabul edildiğini söyledi. “Bu yalnızca bizim müşahedemiz de değil. ‘Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı Bayana Yönelik Şiddet İzleme Komitesi 2021 Yılı Toplantısı’ yapıldı. Bu toplantıya Mor Çatı da davet edilmişti. Orada bizimle paylaştıkları ‘Kadına Yönelik Şiddetle Faal Çaba Aşamalar’ şemasında ŞÖNİM’ler lakin üçüncü, dördüncü kademede karşımıza çıkıyor. Birinci müracaat mercii olarak kolluk ve savcılık tanımlanıyor. Bakanlığın kendi şemalarında bile ŞÖNİM’lerin kuruluş emelinin ortadan kalktığını görüyoruz.”
‘ŞÖNİM’LER BİLGİ SÜREÇ MERKEZİNE DÖNÜŞTÜ’
Rapora nazaran ŞÖNİM’lerin, bayanlar tarafından bilinirliği çok düşük. Bayanlar şiddet gördüğünde en çok kolluğa ve belediyelere başvuruyor. Araştırmada görüşlerine yer verilen bir toplumsal çalışmacı, ŞÖNİM’lerin fiiliyatta şiddet evraklarının incelendiği ve yazışmaların yapıldığı bir bilgi süreç merkezine dönüştüğünü söylüyor. “Doğrudan hizmet vermesi esasen hiç gerçekçi olmadı. İstanbul üzere büyük bir ile tek bir ŞÖNİM açmak aslında o hizmeti veremeyeceğinin açık bir beyanı.”
EKSİK VE YANLIŞ BİLGİLENDİRME YAPILIYOR
ŞÖNİM’lere müracaatta bulunan bayanların en sık karşılaştıkları sorun, eksik ya da yanlış bilgilendirilme. Bu nedenle bayanlar, isimli yardım, fiyatsız avukat tahsisi, elektronik kelepçe, saklılık kararının uygulanması, sıhhat hizmetine erişim üzere haklardan yararlanamıyor. Raporda bu durumun nedeni bayanların paylaşımlarının eksik dinlenmesi ya da çalışanların mevzuya ait kâfi donanıma sahip olmaması olarak açıklanıyor.
‘SIĞINAKLAR CEZAEVİNE BENZETİLİYOR’
Araştırmaya nazaran, şiddet gören bayanlar sığınağa kabul sırasında çalışanların caydırıcı ya da yargılayıcı tutumlarına maruz kalabiliyor. Öte yandan bayanlar, sığınaklarda kaldıkları müddet boyunca meslek elemanlarıyla çok kısıtlı bir biçimde karşılaşabiliyor ve sistemli psiko-sosyal takviye alamıyor. Raporun muharrirlerinden Aslı Yükçü, bu durumu şöyle özetliyor: “Sığınaklarda kalan bayanların bir birçok sığınakları, birer cezaevine benzetiyor. Bunu çok sık dinledik. Bayanların dışarı çıkmakla ilgili çok önemli bir kısıtlılıkla müsabakası, telefonlarına el konulması, irtibat araçlarının kısıtlı kullandırılması, çalışmalarına müsaade verilmemesi, yeme içme saatleri üzere çok temel gereksinimlerine dahi erişirken birtakım sınırlamalarla karşılaşılması üzere durumlara tanıklık ettik. Örneğin bize başvuran hamile bir bayan, uyuyakaldığı için kahvaltı saatini kaçırdığında daha sonra rastgele bir halde kahvaltıya erişemediğinden kelam etmişti.”
Bayanların hakları olan dayanaklara vaktinde ulaşması gerektiği söyleyen Aslı Yükçü, sorumlu kurumların uyumu ve nitelikli toplumsal hizmetin şiddetle gayrette temel bir yer tuttuğunu vurguladı.
Kaynak: Gazeteduvar
