HDP Eş Genel Lideri Mithat Sancar, muhalefet partileriyle bir ittifak arayışlarının olmadığını lakin ortak müzakere süreci yürütmek istediklerini söyledi. Sancar, “Biz muhalefet partileriyle, cumhurbaşkanlığı seçimi sürecini açık ve şeffaf biçimde müzakere etmek istiyoruz. Mutabakat oluşursa isim belirlemek sıkıntı olmayacaktır. Muhalefet partilerinin tümüyle müzakere, diyalog ve mutabakatı sağlayabilirsek ortak aday fikrini benimseriz ve buna nazaran hareket ederiz. Muhalefet ile belirttiğimiz çerçevede mutabakat olmazsa ne yapacağımızı o vakit konuşacağız” dedi.
ANKA’dan Şeyma Paşayiğit’e açıklamalar yapan HDP Eş Genel Lideri Sancar’a yöneltilen sorular ve cevapları şöyle:
CHP, Saadet Partisi, DEVA Partisi, Gelecek Partisi’ni ziyaret ettiniz. Meclis’e erken seçim ile önerge verme teklifinde bulundunuz. Yaklaşımları nasıldı? Ortaklaşma üzerinde tekrar temas ettiniz mi? Önerge verecek misiniz?
Bu partileri ziyaret programını, MYK toplantısında karar almıştık. Ekonomik krizin giderek ağırlaştığı ve çok geniş halk kesitlerine çok büyük ziyanlar verdiğini gördük. Bir şeyler yapmak gerektiğini düşündük ve inisiyatif almayı uygun gördük. Yaptığımız görüşmenin iki gündem başlığı vardı. Erken seçim konusunda ortak hareket etme ve ekonomik kriz ve temaslı sıkıntıların halkı ezmesinin önüne geçmek için ortak iradeyi ortaya çıkarma…
Elbet öteki hususlar da konuşuldu; Türkiye’deki gelişmeler ve olabileceklerle ilgili.
Asıl ortak önerge verme konusunda, adres CHP. Değerli bir rolü olacaktı. O nedenle husus daha çok CHP idi. CHP, bir çekinceye sahip olmadığını belirtiyor lakin bunun hangi formüllerle yapılması gerektiğini küme başkanvekillerinin istişare etmesi üzere yol öneriyor. Biz de kabul ettik. Sonuçta erken seçimi Meclis’te de gündemde tutmak üzere bir amacımız var. Erken seçim kararı çıkarmak için 360 oy gerektiğini ve muhalefetin sahip olmadığını da biliyoruz ancak her alanda erken seçim konuşulurken Meclis’te gündemde olmamasını eksiklik olarak değerlendirdik. Bu yüzden önerdik. Birincisi, Meclis tartışmalıdır. Farklı ayrı da verilebilir fakat ortak verildiğinde daha fazla tesirli olacağını düşündük.
İkincisi; tahminen de AKP içinde rahatsız olduğunu bildiğimiz milletvekilleri içinde önergeye ‘evet’ oyu çıkabilir. 360 oya da ulaşabiliriz. Ulaşmasak da bu sıkıntıyı Meclis’in tartışmasını sağlamak istiyoruz.
Önergede verme konusunda gaye hasıl oldu mu? Muhalefetin tümü erken seçim kararı için gereken 360 oyu yakalayamıyor. ÂLÂ Parti’den de randevu talebinde bulunmadınız?
Bizim ortak önerge değil fakat Meclis gündemine taşıma konusunda bir mutabakat var. Ortak önerge ile ilgili bir mutabakat kelam konusu değil. Şeklen bir mecburilik ve şeklen özel sonuç alacak bir formül değil. Ortak önerge, ortak irade göstermenin bir prosedürü olacaktı. Muhalefetin birlikte hareket ettiğini göstermeyi sağlayacaktı. O nedenle teklifte bulunduk. Şu anda CHP küme başkanvekilleri ile bizim küme başkanvekilleri mümkün olan öbür teknikler konusunda görüşüyorlar. Meclis gündemine getirmek için nasıl formül kullanılabilir diye bir görüşme yapılıyor.
‘BİR İTTİFAK ARAYIŞIMIZ VE SİYASETİMİZ YOK’
Bir evvelki siyasi parti tipinde ortak basın toplantısı yapmamıştınız, bu kere kameralar karşısına birlikte geçtiniz. Bu değişikliği nasıl yorumluyorsunuz? Bu ziyaretler yalnızca dayanışma gayeli mı? Üstü örtülü ya da açıktan bir ittifaka döner mi?
Bundan evvelki ziyaretlerin koşullarını düşündüğümüzde, ortak basın toplantısı yapmamanın daha uygun olacağı kanaatine ulaşmıştım. Bu tıp toplantılar bilhassa iktidar medyası tarafından daima öbür yerlere çekilmek, hatta provoke edilmek isteniyor. Temel problem, diyalog ve istişareyi sağlayabilmektir. Muhalefet partileri ortasında görüş alışverişi düzeneklerini yerleştirmektir. Emel bu olunca birlikte manzara verip vermemenin tali bir problem olduğunu söyleyebilirim. Ancak bu kurallarda artık birlikte kamuoyuna seslenmenin çok daha gerekli olduğuna inandım. Bizim burada özel ittifak arayışı olmadığını daima anlattık. Bizim parlamento seçimleri için görüştüğümüz partiler ile bir ittifak arayışımız ve siyasetimiz yoktur. Türkiye’nin meselelerini bütün muhalefet güçleriyle konuşma ve diyalog ile birlikte ele alma üzere bir yaklaşımımız vardır.
Bu son görüşmelerde; ittifak problemi gündemimizde yoktu, öbür partilerin de yoktu. Onlar kendi ortalarında görüşme yapıyorlar, nasıl şekillenecek bilmiyoruz; lakin arayış içinde olmalarını olağan karşılıyoruz. Zira ‘demokrasi ittifakı’ amacıyla çok çeşitli kesitlerle buluşmalar gerçekleştiriyoruz.
‘ORTAK ADAY FİKRİNİ BENİMSERSEK BUNA NAZARAN HAREKET EDERİZ’
‘Tutum belgenizde’ de ittifak arayışında olmadığınızı vurguladınız. Lakin Kürt sorunu ve cumhurbaşkanlığı seçimi başta olmak üzere sıkıntıların tahlili için ortaklaşmaya hazır olduğunuzu beyan ettiniz. Muhalefetin cumhurbaşkanlığı adaylığında aranan kriterler muhakkak. HDP için adaya takviye vermek ya da kendi adayını çıkarmak… Eğiliminiz ne tarafta? Son anda mı belirli olacak?
Cumhurbaşkanlığı için belirlediğimiz siyaset aslında açık. Deklarasyonumuzda bunu tabir etmeye çalıştık. Biz diyoruz ki; cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ortak aday fikrine açığız fakat isimler üzerinden tartışmayı yanlış buluyoruz. Biz muhalefet partileriyle, cumhurbaşkanlığı seçimi sürecini açık ve şeffaf biçimde müzakere etmek istiyoruz. Öncelikle bugünden itibaren seçime dönük gündeme getirilecek sıkıntıları birlikte tartışacağımız düzeneğe gereksinim var. Seçim güvenliği yalnızca sandık güvenliğinden ibaret değildir, seçime inançla girmeyi sağlayacak bir iş birliği problemidir.
Biz Türkiye’nin ağır tahribatlar yaşadığı kanısındayız. Bilhassa beş yılda çok ağır adaletsizlik yaşanıyor. Ekonomik çöküş diyebileceğimiz tablo da düzgünce perçinlemiştir. Bunları nasıl düzelteceğimiz konusunda da ortak arayış ve mümkünse müzakere, bir tamirat sürecine gereksinim vardır. Öteki muhalefet partileri kendi ortalarında görüşmeye devam edebilirler, lakin vardıkları sonuçları bizimle kamuoyunun önünde paylaşarak bizimle yürümelidirler. Bu süreci birlikte yürütebilmeyiz.
‘Birlikte yürümeliyiz’ dediğimiz vakit sanılıyor ki birlikte meydanlara çıkmayı kastediyoruz. Bizim bu türlü bir teklifimiz ve teklifimiz yok lakin gelirse kıymetlendiririz. İlaveten geçiş sürecini nasıl yapılandıracağız? Şayet muhalefet kazanırsa bundan sonraki devri nasıl inşa edeceğiz? Hangi temel prensip, öncelikler ve teknikler burada kıymet taşıyacak? Müzakere edelim istiyoruz, mutabakat oluşursa isim belirlemek sıkıntı olmayacaktır. Bu yeri sağlayabilirsek; muhalefet partilerinin tümüyle müzakere, diyalog ve mutabakatı sağlayabilirsek ortak aday fikrini benimseriz ve buna nazaran hareket ederiz. Gerçekleşmezse ne yapacağımız konusunu şimdiden konuşmak istemiyoruz. Zira soruya karşılık vermek bizim önerdiğimiz diyalog, müzakere, mutabakat yerini engelleyecektir. Tekrar inşa maksadı öngörüyoruz, yine inşa için yolun açılmasını maksadını gözetiyoruz. Üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumu belirtiyoruz. Muhalefet ile belirttiğimiz çerçevede muahede olmazsa ne yapacağımızı o vakit konuşacağız, o vakit tartışacağız. Bunu da demokratik formülle yapacağız. Aday çıkarıp çıkarmama sıkıntısını de mümkün olduğunca geniş istişare ve müzakere sürecinin sonunda belirlemek istiyoruz. Daha fazla detaya girmeyi şu an muhtaçlık duyduğumuz amaca uygun bulmuyoruz.
‘DEMİRTAŞ’I ÖNEMSİYORUZ ANCAK KARARLARI DEMOKRATİK DÜZENEKLERDE ALIYORUZ’
Selahattin Demirtaş’ın, “Ben ortak aday olsam cezaevinden bile bu seçimi kazanırım” ve “Öyle tweet atarak olmaz bu iş. Meydanlarda, alanlarda, alanda olmak gerekir” sözlerini parti nasıl kıymetlendirdi?
Ortak aday sorununa hiç girmiyoruz. Başka kısmına gelince, biz esasen alandayız. HDP aralıksız ve kesintisiz çalışan bir partidir. Selahattin Demirtaş arkadaşımız hem bizim eş genel liderimiz hem bizim çok değerli yoldaşımız olarak görüşlerini tabir ediyor, bazen de entelektüel olarak değerlendirmeler yapıyor. Bunların hepsini biz önemsiyoruz ancak tartışmaları kurumlarda, kararları da bu demokratik sistemlerde alıyoruz. Selahattin Demirtaş dahil olmak üzere siyasi rehine olarak tutulan eski eş genel liderlerimiz ve başka arkadaşlarımızla da görüş alışverişinde bulunuyoruz.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Muhalefet sokaklara dökülecekmiş, 15 Temmuz’u görmediniz mi? Tıpkı dersi o denli alırsınız” kelamlarını nasıl değerlendirirsiniz?
AKP’nin uzun müddettir kullandığı temel formül kutuplaştırma, tansiyon ve düşmanlaştırma stratejisiydi. Artık bunu daha da yükseltiyorlar; tehdit, dehşet ve dert yaratma üzere maksadı var AKP ve Genel Başkanı’nın. Çeşitli açıklamalarla ortamın daha da bulanıklaşmasını hedefliyor. Sokak dediğiniz vakit ayrım yapmanız gerekiyor… Bunları da şayet kendisi kriminalize etmek istiyorsa, çok tehlikeli bir yola girmiş demektir.
Topluma kaos iletisi vermek istiyor, kurtuluşun fakat kendisinin seçilmesiyle mümkün olacağı üzere bir algı yaratmaya çalışıyor. Bir yanıyla da muhalefet partilerine yönelik tahriktir. Hiçbir parti, demokrasi etrafı, legal demokratik haklarını kullanmaktan vazgeçmez. Bizim berbat Anayasa’mızın bile sağlamca teminat altına aldığı imkanlardır.
MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli, “HDP, demokrasinin yüz karasıdır” dedi ve daha öncesinde de pek çok kere “HDP’nin kapatılması” daveti yaptı. Bu tavrı ve partinize açılan kapatma davasını nasıl yorumluyorsunuz? Çıkacak sonuç için bir öngörünüz ve kapatılması durumunda planlamalarınız var mı?
Türkiye’de Anayasa’yı hiçe sayan her türlü açıklamayı belirttiğiniz parti ve önderi tereddütsüz yapabiliyor. Pek çok gayrimeşru bağlantının ortaya döküldüğü vakitlerde; asıl şaibe ve kuşku altına olanlar bizi suçluyor. Bunu İçişleri Bakanı da MHP de yapıyor. Yüz karası olan bugünkü iktidarın bütün icraatlarının sorumluluğunu taşıyan ve ülkeyi bu duruma getirenlerdir. Bunların içinde de yeniden iktidarın küçük ortağı vardır, hem de çok kıymetli rol oynuyor.
HDP, bu ülkenin yüz akıdır. HDP, hiçbir hususta kırılma, kutuplaşma ve senaryoların içinde olmayacağı üzere hepsine karşı büyük barışı gerçekleştirme maksadından vazgeçmeyecektir… MHP başkanının açıklaması apaçık yargıya müdahale, bırakın müdahaleyi, yargıyı tehdit etmektedir. Bir anayasa kabahati işliyor. AYM üyelerinin daha da dik durma mecburiyeti altına girdiklerini düşünüyorum… Partimiz kapatma ihtimalini de ciddiye alıyor, çalışma yürütüyor. Son kampanyamız; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının temel hakkındaki mütalaasını verdikten sonra temel hakkında savunmaya geliyor. Biz savunmayı yapmayı ve yazmayı birbirinden ayırıyoruz. Savunmayı alanda yapacağız. Bu HDP’yi savunmadır. Savunma metnini yazmayı çok kolay yaparız. Türkiye tarihine değil dünya demokrasi ve hukuk tarihine örnek olarak geçecek savunma metinleri hazırlıyoruz.
‘HÜKÜMET TEMSİLCİLERİNİN ÖCALAN’A ÖVGÜLERİ VARDI’
Son İstanbul kongresinde Abdullah Öcalan bayrağı açıldı. “Bunun parti kapatma için yeni bir kanıt oluşturacağı” konuşuluyor…
Bunların hepsi daha evvel parti kapatma sıkıntılarında konuşulmuş, tartışılmış şeylerdir. AİHM’in bu hususta da açık kararları vardır. Bunları parti kapatma münasebeti yapmanın AİHS’e uygun olmadığını aslında belirtmiştir.
2013-2015 süreci çabuk unutuldu. O vakitler Abdullah Öcalan’la İmralı’da tertipli görüşmeler yapılıyordu. Hükümet temsilcilerinin, hükümet yandaşı gazetecilerin Abdullah Öcalan’a övgüleri vardı; bildirileri, meydanlarda milyonlara okunup bütün televizyonlardan canlı yayınlanıyordu. Artık bir poster göstermeyi kapatma münasebeti yapacak kadar bir manipülasyon ve propagandaya gereksinim duyuyorlarsa bu, hangi zaaf ve acizlik içinde olduğunun da bir göstergesidir.
Deniz Poyraz öldürüldü. Bahçelievler İlçe Örgütü’nüz atağa uğradı. Son olarak 28 milletvekiline de tekrar fezleke geldi. Hem örgütlerde hem Meclis’te yaşanan bu durumu nasıl değerlendirirsiniz?
Bilhassa Deniz Poyraz kardeşimizin ve yoldaşımızın katledilmesi bir kaos planının bir kesimiydi. Bizim üzerimizden kaos yaratarak çeşitli hesaplarını hayata geçirmeyi planlayan güçler var. Bunlar devlet içinde iktidar içinde güçler olabilir. ‘Şu şu şunlardır’ demeyi gerekli görmüyorum fakat dikkat etmek gerekiyor.
Kaos planı, Türkiye’nin demokrasi için güçlü arayışını boğmak üzere bir amaca yönelmiştir. O nedenle bu tıp taarruzları yalnızca HDP’ye yapılmış atak üzere görmek hakikaten laf uydurmaktır… Türkiye tarihi bu çeşit karanlık kirli oyunlarla doludur. Artık biz bu kirli, karanlık oyunları boşa çıkaracak ortak iradeyi, demokratik geniş dayanışmayı sağlamak zorundayız. Aksi takdirde o güçler, o kaos planı yayan güçler daha fazla yürek alırlar. Deniz Poyraz cinayetinden sonra ortaya konan o geniş demokratik dayanışma pahalıydı. Kaos planı yapan güçleri durduracak kadar tesirli oldu tahminen.
Artık yine denemeye giriştiler. Bunu Bahçelievler ilçe teşkilatımızda yaptılar. Yeniden saldırganlar birebir kaynaklardan besleniyor, tıpkı yerlerden çıkıyor. Soruşturma yapan emniyet güçleri de ‘bu meczupça, münferit bir girişim’ diye sıradanlaştırmaya çalışıyorlar. Kimse bunlara kanmasın.
Şayet bu planlara karşı ortak demokratik dayanışmayı büyütmezsek ve anında güçlü demokratik yansıyı ortaya koymazsak, o kaos planlayan güçler daha fazla yürek alacaklardır. HDP, son derece sorumlu lakin kararlıdır da… Yani bu taarruzlar karşısında yılmamıştır, yılmayacaktır. Büyüyerek yolumuza devam ediyoruz. Anketler çok değerli değil mi, farklı sorun lakin anketlere baktığımızda yahut anketlerin art planında yer alan bilgiler incelendiğinde ya da size geldiğinde görüyorsunuz ki HDP yüzde 15 maksadına gerçek emin adımlarla yürüyor. Türkiye’de belirleyici demokratik aktör olma konusunda çizgisinde kararlılıkla sürdürecek, bu hücumlardan yılmayacak lakin demokratik çabayı de büyütme maksadını sonuna kadar devam ettirecektir.
Avrupa Kurulu’nun Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş kararlarının uygulanmaması nedeniyle Türkiye’ye yaptırım uygulaması tarafındaki kararı, gündemde. CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu “dışarıdan müdahaleyi gerçek bulmadığını” söyledi. Sizin yorumunuz ne olur?
Türkiye’nin taraf olduğu mukaveleler ve üye olduğu milletlerarası kuruluşlardaki süreçler, dış müdahale değildir. Dış müdahale oburdur. Bunu hukuken ve demokratik açıdan daha net ortaya koyabilmek gerekiyor. Siz bir memleketler arası kuruluşa üye olmuşsanız ki Türkiye, Avrupa Konseyi’nin kurucu üyelerindendir, onun statüsüne imza atmışsanız, siz oradaki bütün yükümlülüklere uymayı esasen taahhüt etmişsiniz, bir.
İkincisi Anayasanıza da koymuşsunuz. Anayasanın 90’ıncı hususu milletlerarası kontratların kanunlardan üstün olduğunu söylüyor. Hasebiyle, Avrupa Konseyi’nde işleyen süreçler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden çıkan kararlar hoşunuza masraf gitmez, bu farklı sorun, ancak bunlar ‘dış güçlerin müdahalesi’ diye nitelenemez. Bu sıradan bir insanın aklıyla alay etmektir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne vaktinde, artık orayı aşağılayan Cumhurbaşkanı ya da AKP Genel Lideri da kullandı, müracaat yaptı. Herkesin hakkıdır…
Bunların gereklerini yerine getirmek zorundasınız. Getirilmediği takdirde karşılaşılacak problemler, Türkiye’nin çeşitli açılardan önemli ziyanlar görmesine yol açar. Biz Türkiye’nin demokratik kuruluşlardan, milletlerarası insan hakları kurumlardan kopmasını ve büsbütün dışlanmasını istemiyoruz ancak bunun yolu oradaki yükümlülüklere uymaktan geçer. O nedenle kelamımızı; Avrupa Konseyi’ne ya da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne değil, bizatihi iktidara söylemek zorundayız. Türkiye’yi bu türlü maceralara, bu cins tehlikeli yollara sokmak hakkınız yok.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ortada. Milletlerarası mukavelelere taraf olmanın manasının ne olduğu ortada. Bu kararların gereklerinin nasıl yerine getirileceğine dair prosedürler ortada. Problem bu kadar açıkken tutup da Avrupa Kurulu ya da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ni dış güç üzere oradan gelen kararları da dış müdahale üzere yorumlamak çok kolay bir propagandadır ve asla kıymet verilmemesi gereken bir yaklaşımdır. Tam aykırısını yapmak lazım. Adalet istemek lazım.
Bugün Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Demirtaş ve Kavala kararlarının uygulanmaması keyfiliktir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın ihlalidir ve asla hukukla açıklanamayacak bir siyasi operasyondur. Ve bu kararların uygulanması için daha fazla uğraş göstermek, Türkiye’nin milletlerarası kuruluşlardan kopmasını da önleyecek bir irade ortaya koymak demektir. Yani hükümet, bugünkü iktidar Türkiye’yi, Avrupa Konseyi’nden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden uzaklaştıracak adımları atıyorsa, ona karşı çabayı daha tesirli daha açık daha net yürütmek gerekiyor.
Kazakistan’da halk akaryakıt artırımını protesto etmek için sokağa çıktı, hükümet istifa etti, OHAL ilan edildi. Nasıl yorumluyorsunuz?
Bu birinci kere Kazakistan’da yaşanan bir durum değildir. Tabi her bir ülkenin kendi kaideleri var. Kendi özel durumları var. Halkların iktidarlara yansılarını farklı biçimlerde ortaya koydukları örgütler var. Kazakistan, esasen otoriter bir idareye sahip ve uzun müddettir de halkın huzursuzluğunun olduğu bir ülke. Halk yansısını nasıl koyuyorsa o onların takdiri ve onların yorumudur.
Asıl tehlikeli bulduğumuz şey, devlet güçlerini halka karşı bu formda kullanmaktır. Tam zıddının yapılması gerekiyor. Şayet halk hem idareye hem bu artırımlara bu biçimde güçlü bir karşı reaksiyon gösteriyorsa bu yansıları dikkate alacak demokratik yolları dikkate almak gerekiyor.
Kaynak: Gazeteduvar
