Taban fiyat için kritik periyot başladı. Minimum fiyat toplantısı, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım başkanlığında bugün saat 14:00’de gerçekleştirilecek. Taban fiyat artırımı için geçmişte yapılan artırım oranları baz alındığında yüzde 20’nin üzerinde olacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Personel, patron ve hükümeti temsil eden 5’er şahıstan oluşan 15 kişilik kurul 2022 yılı taban fiyatını belirlemek için toplanıyor. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, açıklamalarda bulunmuş, taban fiyatın tespitine ait görüşmelerle ilgili “Ben görüşmeleri birinci haftada bitirme kararındayım. Olur üzere görüyorum. Zira taraflarla, toplumsal ortaklarımızla görüşüyoruz. Araştırmamızın birinci bilgileri de onlarla uzlaşabileceğimiz tarafında.” açıklamasında bulunmuştu.
TABAN FİYAT NE KADAR OLACAK?
TÜİK’e nazaran yıllık enflasyon yüzde 20’ye dayanmış durumda.
2002-2021 yılları ortasında taban fiyata yalnızca 3 sene enflasyondan daha düşük artırım yapıldı. Başka tüm yıllarda ise az farkla da olsa minimum fiyat enflasyon artışından daha fazla zamlandı.
AKP 7 Haziran 2015’deki seçim öncesi taban fiyatta artışa yönelik özel bir vaatte bulunmamış, lakin Kasım 2015’te tekrar gerçekleşen seçimlerde taban fiyatın 1300 liraya çıkarılacağını açıklamıştı.
2016 yılında uygulanacak minimum fiyata 2015 yılı sonunda net yüzde 33.5’luk bir artış yapılmıştı. Bu yıl da çalışan cephesinde beklenti bu türlü bir artışın gerçekleşmesi.
Pazarlık masasına çalışanlar ismine oturacak Türk-İş’in Genel Lideri Ergün Atalay bahisle ilgili olarak “Asgari fiyatlı 7 milyon insan var. Taban fiyat, ‘Bu fiyatın altında emekçi çalıştıramazsın’ demek. Bu fiyat 12 kalemi ilgilendiriyor. Beşerler bu fiyatla geçinmeye mahkum durumda. Bu fiyatla 10 gün geçinemezsiniz. Taban fiyat önümüzdeki periyot hiç olmadığı kadar kıymetli. 45 yıldır taban fiyatı konuşuyoruz. Bu sene 45 seneye bedel bir sene. Onun için toplumu tebessüm ettirecek, toplumu mutlu edecek, bizim razı geleceğimiz bir tablo çıkarsa biz de altına imza atarız” dedi.
MİNİMUM FİYAT TOPLANTISI NE VAKİT, SAAT KAÇTA?
Taban Fiyat Tespit Komitesi, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım başkanlığında birinci toplantısını bugün yapacak. Taban fiyat toplantısı saat 14:00’da başlayacak.
Minimum fiyatın toplumu tatmin edecek, adalet hissini pekiştirecek bir düzeyde olacağına inandığını bir defa daha yineleyen Alım, “Türk-İş ile bu mevzuda uzlaşmaya yakınız” dedi.
VERGİ ALINMAMASI MASADA
Türk-İş Genel Lideri Ergün Atalay’ın birinci 10-15 günde görüşmeleri sonlandırma ve 1 ay beklememe davetinin sorulması üzerine, “Ben de birinci haftada bitirme kararındayım” dedi.
Birinci resmi görüşmenin 1 Aralık’ta yapılacağını belirten Alım, taban fiyattan gelir vergisinin alınmaması üzere bir formülün masada olup olmadığının sorulması üzerine de “Onu artık açıklamıyorum. Alışılmış biz çalışıyoruz, her ihtimali alternatifleri çalışıyoruz” dedi.
TABAN FİYAT ARTIRIMI İÇİN ALT HUDUT YÜZDE 36!
Türk-İş Lideri Ergün Atalay, yarın başlayacak taban fiyat görüşmeleri öncesinde personelin beklentisini “alt çizgi” formülüyle açıkladı. SÖZCÜ’ye konuşan Lider Atalay, hükümetten TÜİK’in açıkladığı Tekrar Değerleme Oranı’nın (YDO) üzerinde bir artırım beklediklerini söyledi. Türk-İş’in istediği yüzde 36.2’lik yine değerleme oranının dikkate alınması halinde, hala 2 bin 825 lira olan minimum fiyat için pazarlık masasına 3 bin 850 liranın üzerinde bir sayının sunulması gerekiyor. Lider Ergün Atalay, TÜİK’in yüzde 20’ler civarındaki tüketici enflasyonunun masada ciddiye bile alınamayacağını, toplumun geniş kısımlarının tebessümle karşılayacağı bir sayının peşinde olduklarını söyledi. Atalay, “Yüzde 36.2’lik yine değerleme oranı gerçek enflasyona kısmen de olsa daha yakın. Bizim başımızda tabi ki bir sayı var ve onu talep edeceğiz. Lakin hükümet de masaya tekrar değerleme oranının altında bir artırım teklifiyle gelmemeli” dedi.
45 YILIN EN DEĞERLİ FİYATI
Ergün Atalay, resmi enflasyonla çarşı-pazardaki çok yüksek fiyatların örtüşmediğini, çabucak her gün iğneden ipliğe yeni yeni artırımların geldiğini söz etti. Açıklanacak taban fiyatın hayat pahalılığı nedeniyle 45 yılın en değerli minimum fiyatı olacağını belirten Lider Atalay, “Geçmişe bakıyorum örneğin merhum Erbakan periyodunda enflasyon yüzde 87 imiş, o periyot minimum fiyata yüzde 106 artırım almışız. Bugün gerçek hayat pahalılığı can yakıcı düzeylerde. Artırımlar karşısında taban ücretliyi, sabit gelirliyi korumaktan diğer dermanımız yok. Aksi halde beşerler meskenini nasıl geçindirecek?” dedi.
PATRONLARDAN TABAN FİYAT AÇIKLAMASI
TİSK İdare Şurası Lideri Özgür Burak Akkol, 2022 yılı minimum fiyat çalışmalarına dair bir açıklamada bulundu. Yapılan açıklamada, “Asgari Fiyat Tespit Komisyonu’nda görüşmeleri hızlandırarak süreci Aralık ayının başında tamamlamaya hazırız” denildi.
Patron takviyesinin bu yıl sürmesinin hayati ehemmiyette olduğunu belirten Akkol, tüm dünyada artan emtia fiyatlarının, güç ve taşıma maliyetlerinin yanı sıra çip krizi üzere global problemlerin ve yüksek belirsizlik ortamının birçok kesimi olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirterek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanması gerektiğini söz etti.
TİSK tarafından bugün paylaşılan açıklamada Akkol şunları söyledi:
“TİSK olarak, birinci önceliğimiz her vakit olduğu üzere ülkemizin ve çalışanlarımızın sürdürülebilir refahı. Bu yıl minimum fiyatın en kısa müddette netleşmesi konusunda kamuoyunun büyük beklentisinin farkındayız. Bu sebeple, Minimum Fiyat Tespit Komisyonu’nda görüşmeleri hızlandırarak süreci Aralık ayının başında tamamlamaya hazırız. Buradaki en büyük temennimiz kararın, çalışma hayatının tüm paydaşları olarak üçlü mutabakatla imzalanması.
‘ENFLASYON KARŞISINDA KORUNACAK BİR MİNİMUM FİYATTAN YANAYIZ’
Çalışma arkadaşlarımızın sürdürülebilir refahı için, enflasyon karşısında korunacak bir minimum fiyat belirlenmesinden yanayız. Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini uygunlaştıran ve büyük-küçük bütün işletmelerimize bedel katan her türlü kararın her vakit destekçisiyiz.
Bununla birlikte bu yıl, taban fiyat müzakerelerinin global boyutta devam eden inanılmaz ekonomik kuralların gölgesinde gerçekleşeceğini de unutmamalıyız. Ne yazık ki tüm dünyada artan emtia fiyatları, güç ve taşıma maliyetlerinin yanı sıra çip krizi üzere global meseleler ve yüksek belirsizlik ortamı birçok kesimi olumsuz etkilemeye devam ediyor. Öbür yandan, hizmet bölümünün de toparlanması için hala vakte muhtaçlık duyuluyor. Bu nedenle, minimum fiyat için, gerek global enflasyon, gerek ülkemizin rekabetçiliğini etkileyen öbür faktörler de kıymetlendirilerek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanmasını kıymetli buluyoruz.
‘ASGARİ FİYAT PATRON DAYANAĞI DEVAM ETMELİ’
Tıpkı vakitte, minimum fiyat patron takviyesinin bu yıl da devam etmesinin, hiç olmadığı kadar değerli olduğunun ve yeni istihdam yaratılmasında kayda bedel bir yarar sağlayacağının da altını da bir defa daha çizmek isterim.
“Birlikte Mümkün” anlayışı ile bu güç devri tekrar emekçi, patron ve hükümetimizle birlikte açık diyalog ve dayanışma yoluyla en yeterli formda aşacağımıza olan inancımız tam. Geleceğimize, çalışanlarımıza, işletmelerimize ve işimize katkı sağlayacak her türlü karara takviye vermeye hazırız.”
DİSK MİNİMUM FİYAT TALEBİNİ AÇIKLADI
Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu ve DİSK İdare Konseyi üyeleri, Ankara’daki DİSK Genel-İş Genel Merkezi’nde 2022 minimum fiyatına dair görüş, teklif ve taleplerini açıklamak için bir ortaya geldi.
Çerkezoğlu, “Gerek yoksulluk hududu gerek besin fiyatları artışı gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılında minimum fiyat net 5 bin 200 lira olmalı” dedi.
Çerkezoğlu ve DİSK İdare Heyeti üyeleri, basın açıklaması yapmak için kürsüye giderken, DİSK üyeleri, ‘İnadına sendika, inadına DİSK’, ‘Zafer direnen işçilerin olacak’ sloganları attı.
Açıklamasında kur artışı nedeniyle taban fiyatın eridiğini anlatan Çerkezoğlu, minimum fiyata uygulanan vergi ve kesintilere de dikkat çekti.
TÜM FİYATLARA 1000 LİRALIK DÜZGÜNLEŞTİRME TALEBİ
Çerkezoğlu, “Bütün fiyatlara bin liralık uygunlaştırma yapılmalı. Yani minimum fiyatın ve bütün fiyatların, taban fiyat kadar kısmı için bin lira fiyatında vergi ve prim indirimi sağlanmalı ve bu takviye Hazine tarafından karşılanmalı” değerlendirmesinde bulundu.
‘GEÇİM KOŞULLARINA NAZARAN HESAPLANMALI’
Çerkezoğlu, taban fiyata ait taleplerini ise şu halde sıraladı:
• Taban fiyat ülkemizde en düşük fiyat değil, ortalama fiyat haline gelmiştir ve minimum fiyat tespitinde bu gerçek dikkate alınmalıdır.
• Minimum fiyat yalnızca emekçinin kendisinin değil, ailesinin de geçim koşulları dikkate alınarak adil bir biçimde hesaplanmalıdır.
• Minimum fiyat baskılanmış ve güdümlü enflasyon sayılarına nazaran değil, geçim koşullarına ve ekonomik büyümeye nazaran hesaplanmalıdır.
• Dar gelirlinin besin enflasyonuyla kişi başına düşen ulusal gelir artışı minimum fiyatın saptanmasında kesinlikle dikkate alınmalıdır.
TOBB LİDERİ’NDEN MİNİMUM FİYAT ÖNERİSİ
Milyonlarca insanın beklediği 2022 minimum fiyatına ait yeni bir açıklama da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu’ndan geldi.
Hisarcıklıoğlu, toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı bir açıklamada “Emek, alın teriyle çalışanlar desteklenmeli. Taban fiyat enflasyon oranı üzerinde artmalı” dedi.
Üç teklifte bulunan Hisarcıklıoğlu, “Asgari fiyatta vergi kaldırılmalı. Gelir Vergisi dilimleri yükseltilmeli. Minimum fiyat takviyesi artırılmalı. İşletmelerin sürdürülebilirliği de ziyan görmemeli, maliyetler düşürülmeli” diye konuştu.
İŞVERENLER NE DİYOR?
Yeni yılda geçerli olacak taban fiyat konusunda başta Türk-İş olmak üzere emekçi konfederasyonları, patron kuruluşları, 81 vilayetteki işletme ve temsilcileriyle sıkı bir istişare halinde olduklarını belirten Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) “Bizim için tüm çalışma arkadaşlarımızla birlikte büyüyebilmek temel. Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini kalıcı halde artıracak ve büyük küçük bütün işletmelerimize paha katacak her türlü kararın en büyük destekçisiyiz. Bu yaklaşımla ortaya koyacağımız toplam yarar odaklı çalışmalarımızı komiteye sunmaya hazırlanıyoruz. Bu sene taban fiyat için gerek global enflasyon, gerek ülkemizin rekabetçiliğini etkileyen öbür faktörler de kıymetlendirilerek optimal ve akılcı düzeyde uzlaşı sağlayacağımıza inancımız tamdır” değerlendirmesini yaptı.
TİSK İdare Şurası, birinci önceliklerinin her vakit olduğu üzere ülkenin ve çalışanların sürdürülebilir refahı olduğunu bildirerek, şunları kaydetti:
“Bu yıl, taban fiyat müzakereleri global boyutta devam eden harika ekonomik koşulların gölgesinde gerçekleşecek. Refah düzeylerini, istihdamı korumak, ek istihdam ve yeni yatırım oluşturmak, salgında güç durumda kalan dalların üzerindeki baskıyı azaltmak için devrin şartlarını ve uzun vadeli ekonomik tesirleri dikkate alan, istikrarlı bir minimum fiyatın belirlenmesini bu yıl her zamankinden de değerli buluyoruz.”
dedi.
TABAN FİYATTA 2010’DAN BU YANA DEĞİŞİM
Taban fiyatta birçok vakit yılın birinci yarısında ve ikinci yarısında iki farklı minimum fiyat uygulanıyor. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı hesaplamalarda yılın ortalamasını alıyor ve iktisat dünyasında bu hesap temel alınıyor.
KURUL ARALIK AYI TOPLANACAK
Taban fiyatı, personel, patron ve hükümeti temsil eden 5’er şahıstan oluşan 15 kişilik komite belirliyor. Aralıkta toplanan kurulda kararlar oyçokluğuyla alınıyor. Fakat, hükümetin oyu belirleyici oluyor.
GENİŞ BİR BÖLÜMÜ İLGİLENDİRİYOR
Minimum fiyat sırf taban fiyat alanları ilgilendirmiyor. Öncelikle minimum geçim indiriminden ötürü tüm çalışanlar az ya da çok taban fiyattan etkileniyor.
Bunun yanı sıra, işsizlik maaşı bağlananlar, 65 yaş aylığı alanlar, rastgele bir işte çalışmadıkları için Genel Sıhhat Sigortası GSS) primini kendi ödeyenler, isteğe bağlı sigortalılar, erken emekli olmak için borçlanma yapmak isteyenler, toplumsal güvenlik primi ödeyen patronlar ve Bağ-Kur’lular ile kişisel emeklilik sistemine (BES) para yatıranlar yeni belirlenecek taban fiyattan direkt etkileniyor.
YÜZDE 25 ARTIRIM OLABİLİR
TÜSİAD Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç taban fiyata yüklü artırım öngördü. Altınsaç şöyle konuştu: “Asgari fiyat artırımının enflasyona bir grup tesirleri olacak. Ben yüklü bir minimum fiyat artırımı yapılacağını, 2016’daki üzere yüzde 25 civarında ve hatta üzerinde olacağını düşünüyorum. Minimum fiyat artırımı piyasada çok konuşuluyor ve şirketler kendilerini buna nazaran ayarlıyor.”
“ASGARİ FİYAT 4 BİN LİRA ALTINDA OLMAMALI”
AKP Kayseri Milletvekili İsmail Tamer partisinin vilayet başkanlık binasında basın toplantısı düzenledi. Taban fiyata ait değerlendirmelerde bulunan AKP’li Tamer, “Asgari fiyat 4 bin TL’nin altında olmamalı diye düşünüyorum. Taban fiyatlı kardeşlerimiz hepimizin malumu, bildiğimiz şeyler. Şahsi olarak 4 bin TL’nin altında olmamalı . Benim niyetim bundan yana” dedi.
Kaynak: Sözcü
