30 Aralık günü 70 milyar TL’lik rekor ziyana işaret eden Merkez Bankası bilançosu, 31 Aralık’ta bir anda 60 milyar TL’lik kâra geçirildi. 130 milyar TL değerleme hesabından aktarılırken, ekonomist Haluk Bürümcekçi, “Bunun olabilmesi için TCMB kanunu gereği döviz satışı yapılıp kârın realize edilmesi gerekir” dedi.
Rezervleri 24 Aralık 2021 tarihi prestijiyle -55,7 milyar dolarla rekor düşük düzeye gerileyen Merkez Bankası (TCMB), yılın son gününde sıra dışı bir operasyona imza atarak rekor ziyandan rekor kâra geçti.
Bankanın sitesinde yayımlanan ‘analitik bilanço’ datalarına nazaran, TCMB’nin kâr sayısının takip edildiği ‘diğer kalemler’ verisi, 30 Aralık’ta 70 milyar TL’lik rekor ziyana işaret ederken, 31 Aralık’ta birden 60 milyar TL’lik kâra geçti.
Tıpkı tarihte ‘değerleme hesabı’ verisinde de 130 milyar TL’lik değişim gözlendi. Yani, kamuoyuna açıklanmadan ve örtülü halde döviz alım satımı yapılarak 130 milyar TL ‘değerleme hesabı’ndan kâra aktarıldı.
YILIN SON GÜNÜ 130 MİLYAR TL’LİK TRANSFER
TCMB bilançosunu yakından takip eden isimlerin başında gelen ekonomist Haluk Bürümcekçi, gelişmeye günlük bülteninde yer verdi.
Bilançodaki ‘diğer kalemler’ hesabının yaklaşık olarak TCMB kârını gösterdiğini, bu kalemde 30 Aralık’taki 70 milyar TL’lik sayının, bankanın uzun yıllar sonra ziyan edeceğine işaret ettiğini lakin 31 Aralık’ta bu hesabın ‘-60 milyar TL’ seviyesine değiştiğini, bunun karşılığında ise değerleme hesabının -177 milyar TL’den -53 milyar TL’ye indiğini aktaran Bürümcekçi, “Kısacası, yaklaşık 130 milyar TL’lik bir transfer yapılmış, bunun olabilmesi için aşağıda verdiğim TCMB kanununun ilgili hususu gereği döviz satışı yapılıp kârın realize edilmesi gerekir” dedi.
TCMB Kanunu’nun 61. unsuru yeterince, Türk parasının pahasının yabancı paralar karşısında değişmesi nedeniyle TCMB’nin etkin ve pasifindeki altın ve dövizlerin tekrar değerlemesi sonucu oluşan gerçekleşmemiş gelir ve sarfiyatların bilançonun faal ve pasifinde yer alan “Değerleme Hesabı” kalemlerinde izlendiğine işaret eden Bürümcekçi, şu değerlendirmede bulundu:
“Gerçekleşmemiş masraflar bilançonun aktifinde, gerçekleşmemiş gelirler ise bilançonun pasifinde gösterilmektedir. Bu gelir ve sarfiyatların gerçekleşmesi halinde, gerçekleşen fiyatlar kâr ve ziyan hesaplarına aktarılmaktadır. Meğer yılın son günü bu boyutta kamuoyuna duyurulmuş bir döviz satışı bilinmiyor. Evvelki yıllarda da yılın son günü bu türlü büyük değişimler gözlenmiyor. Bu operasyonla birlikte TCMB 2021 yılını da kâr
ederek kapamışa ve Nisan ayında Hazine’ye kar transferi yapacak hale gelmişe benziyor. Umarım bu büyük değişimin nasıl gerçekleştiği konusunda kamuoyuna önümüzdeki günlerde açıklama yapılır.”
HAZİNE PROGRAMINDA DİKKAT ÇEKEN SAYILAR
TCMB’nin yılın son günü rekor ziyandan rekor kâra geçişi dikkat çekerken, bir öbür dikkat alımlı gelişme, Hazine’nin 2022 yılının birinci üç ayını içeren finansman programında görüldü.
Hazine, ‘borçlanma dışı kaynaklar’dan yılın üç ayında 78 milyar TL’lik gelir beklediğini açıkladı. Bu da Hazine’nin finansman programı hesabını, TCMB’den gelecek yüklü temettü transferine nazaran yaptığına işaret ediyor.
Kaynak: Sözcü
