İktisatçı Mahfi Eğilmez, siyaset faizinin yüzde 14’e çekilmesinin iktisada yansımalarını kıymetlendirdi. Eğilmez, ferdî web sitesinde yayınladığı ‘Faiz İndiriminin Maliyeti’ başlıklı yazıda, “Yaşamın kanıtladığı tezleri bilakis çevirmek için gerçekleri değiştirmeye çalışmanın maliyeti her vakit yüksek olmuştur” sözlerini kullandı.
Eğilmez’in yazısından bir kısım şöyle:
“2020 sonunda Türkiye’nin toplam dış borcu 450,1 milyar dolar, USD/TL kuru da 7,44 idi. Türkiye o tarihte bütün dış borcunu ödemek isteseydi (450,1 x 7,44 =) 3.349 milyar TL’ye gereksinimi vardı. 2021 yılının ortasında toplam dış borcumuz 446,5 milyar Dolar, USD/TL kuru 8,55 idi. O tarihte ve o kurla toplam dış borcumuzun karşılığı 3.818 milyar TL idi. Ortadaki fark (3.818 – 3.349 =) 469 milyar TL tutuyordu. Eldeki son dış borç stoku bilgileri 2021 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin. Buna nazaran Türkiye’nin toplam dış borç stoku 453,5 milyar dolar. 2021 yılının bu ölçüyle tamamlandığını varsayalım. 2021 yılsonunda USD/TL kuru 13,30 olarak gerçekleşti. Buna nazaran dış borçlarımızın TL karşılığı 6.032 milyar TL oldu. Bu, 2020 sonuna nazaran dış borç stokumuzun TL karşılığının (6.032 – 3.349 =) 2.683 milyar TL arttığını gösteriyor. Aslında dış borçlarımız dolar olarak yalnızca 3,4 milyar dolar arttığı halde TL karşılığı 2.683 milyar TL (2 trilyon 683 milyar TL) artmış bulunuyor. 2021 yılsonu için USD/TL kur varsayımı 9,16 idi. Şayet iddialara uygun sonuçlansaydı dış borç yükünün TL karşılığı (453,5 x 9,16 =) 4.154 milyar TL ve 2020 sonuna nazaran fark (4.154 – 3.349 =) 805 milyar TL olacaktı.
Bütün bu hesaplamalar gösteriyor ki (2.683 – 805 =) 1.878 milyar (1 trilyon 878 milyar) liralık (TL cinsinden) borç yükü artışı faiz indiriminin ülke iktisadına maliyetidir.
Bu borç yükü artışı kamu kısmını yeni vergiler almaya, yeni borçlanmalar yapmaya, Merkez Bankası’nı mecburî karşılık oranlarını artırmaya ve yeni swap mutabakatları yapmaya, özel kısmı ise varlıklarını satmaya zorluyor.
…
Bir sorunu çözebilmek için üç etaptan geçmek gerekiyor: (1) Sorunu hakikat tanımlamak ve gerçeği kabul etmek. (2) O meseleye yol açan nedenleri belirlemek. (3) Nedenleri ortadan kaldırmaya çalışmak.
Bizim olayımızda sorun enflasyondur ve gerçek enflasyon bizim açıkladığımızdan yüksektir. Enflasyona yol açan nedenler ülkenin risklerindeki artıştır (CDS priminin yüksekliği.) Sorunun tahlili bu risklerin ortadan kaldırılmasındadır. 2021 yılının son dört ayında riskleri düşürecek yerde TCMB’nin faizini düşürdük. Enflasyonda düşüş olmadan faizi düşürmekle riskleri daha da artırdık (CDS primi) ve evvel kurun sonra enflasyonun sonra da işin tuhafı tahvil ve kredi faizlerinin yükselmesine neden olduk. Üstelik faiz indirimi atağını haklı göstermek için milyarlarca dolarlık rezerv harcadık.
TCMB faizi indirmeseydi USD/TL kuru yılı muhtemelen 9 dolayında tamamlayacak, enflasyon yüzde 16 – 18 seviyesinde olacak, kredi faizleri daha düşük kalacak, kur muhafazalı mevduat ve enflasyona endeksli borçlanmaya gitmek üzere tuhaf uygulamalara gerek kalmayacak ve TCMB’nin rezervleri de yerli yerinde duruyor olacaktı.
Ömrün kanıtladığı tezleri bilakis çevirmek için gerçekleri değiştirmeye çalışmanın maliyeti her vakit yüksek olmuştur.” (HABER MERKEZİ)
Kaynak: Gazeteduvar
