Hem alkollü içecekler hem de sigaranın Özel Tüketim Vergisi’ne (ÖTV) yüzde 47,40 artırım yapıldı. Bu artış, sigara ve alkolde harikulâde fiyat artışına neden olacak. Artıştan; içecek hizmeti veren işletmeler, bölüm çalışanları ve vatandaşlar büyük ölçüde etkilenecek. Artırımlara isyan eden esnaf ise, “Bu seferki çok ağır oldu. Hiç bu formda artırım görmemiştik biz. Birinci sefer bu türlü ağır bir artırımla karşılaşıyoruz” dedi.
Kamera: Sinan TUNÇ
Yıllık üretici enflasyonu sayılarına nazaran, hükümet, sigara ve alkol kümesinden alınan özel tüketim vergisine (ÖTV) yüzde 47,4 oranında artırım yaptı.
Alkol derecesi yüzde 18 ve daha az olan şaraplardaki ÖTV fiyatı 92,29 TL’den 140,5 TL’ye, alkol derecesi yüzde 22 ve fazla olanlar da 326,99 TL’den 481,98 TL’ye yükseltildi.
Bir litre rakıda ÖTV fiyatı, 326,99 TL’den 481,98 TL’ye yükseldi. Böylelikle, alkol oranı yüzde 45 olan 100’lük rakıda ÖTV fiyatı, 216,89 TL’ye yükseldi.
2002’den beri Türkiye’yi yöneten AKP, iktidara birinci geldiği günden bugüne kadar rakıya yüzde 3000 artırım yaptı. 2002’de 8 TL olan 70’lik rakının fiyatı evvelki gün 249 TL’ye çıktı. Son yapılan artışla, Türkiye tarihinde görülmemiş bir halde 35’lik rakılara 37-60 TL ortasında, 70’lik rakılara ise 74-110 TL ortasında artırım geldi.
SATAN DA ALAN DA İSYAN ETTİ
Gelen bu artırım karşısında bu eserleri satan da, alan da isyan etti. İçecek hizmeti veren işletmeler, fiyatlardaki artış nedeniyle kimsenin yerlerine gelmediğini, gelenlerin de çok az sipariş verdiğine dikkat çekti.
Esnaf, masada oturan iki kişinin tek bir içecek siparişi verip onu bölüştüklerini söyledi. Bir öbür esnaf ise birtakım vakitlerde tek masa ile günü kapattıklarını anlattı.
Monopol işletmecisi ise daima etiket değiştirmek zorunda kaldıklarını ve vatandaşların bu artırımlara reaksiyonunun çok büyük olduğunu lisana getirdi.
SÖZCÜ muhabiri, İstanbul Beşiktaş Çarşısı’nda işyeri çalışanlarına ve inhisar işletmecisine mikrofon uzattı. Aldığı reaksiyonlar şöyle oldu:
“PATRON DA, PERSONEL DE, MONOPOL DE RAHAT DEĞİL”
Restoran çalışanı Cemal Akdağ:
*Müşteri neredeyse alkol içmemeye başladı. İş yapamıyoruz. Yalnızca alkol değil, öteki her şey de kıymetli; bu kurum yüklü olarak biber, domates, balık üzerine çalışıyor.
*Ürünlere gelen artırımlar tabi ki müşteriye yansıyor. İçkiye gelen artırım Tekel’e yansıyor, İnhisar sahibi restorana yansıtıyor, restoran sahibi müşteriye yansıtıyor.
*Son bir yıldır tıpkı, müşteri yok. Pandemiden sonra daha çok tökezledik. Pandemiden öncesi yeniden düzgündü, değirmen dönüyordu. Ancak şu anda hiç kimse rahat değil. İşveren da rahat değil, personel de rahat değil, Monopol de rahat değil.
“BATAKTAYIZ”
*Şu anda tam bataktayız. Birçok yer kilit vuruyor. Artık ‘kendin pişir kendin ye’ yerlerine benzedi. Müşteri şayet getirebilirse kendi getiriyor, biz de pişiriyoruz, 3-5 lira bırakıyor. Sistem buna dönüyor artık.
*Müşteri gelip büyük rakı içip, 300-500 lira ödeyemiyor. Aslında biz dışarıdan 280-290 liraya alıyoruz. Mecburen müşteriye de belli bir fiyat yazıyorsun.
*Öyle olunca da müşteri gelmiyor. Kocaman kuruluş, öğlesi geçti, 1 tane dolu masa yok. Yer iki katlı, üst kata esasen hiç müşteri çıkaramıyoruz. Buranın rahat bir halde dönmesi için günde en az 40-50 kişi gelmesi lazım; birtakım akşamlar bir masa ile kapatıyoruz… Kocaman kurum bir masa ile kapatıyor.
“ÖNCEDEN YILDA BİR ARTIRIM GELİYORDU, ARTIK AKŞAM YATIP SABAH ARTIRIMLA KALKIYORUZ”
*Bu işlerin düzelmesi için iktisadın düzelmesi lazım. Artırımların olmaması lazım. Evvelden ayda bir, altı ayda bir yahut senede bir artırım geliyordu; artık akşam yatıp sabah kalkıyorsun, artırım gelmiş. Bugün 1 liraya aldığın şey, sonraki gün 1.25 olmuş, sonraki gün 1.5 olmuş…
“BİRA 29 LİRADAN 40 LİRAYA ÇIKTI”
Bar çalışanı Eşref Türkben:
*Ekonomik olarak aslında çöküşteyiz, o yüzden bu türlü bir artırım geleceğini biliyorduk. Şu andaki hükümet; alkol ve sigaraya artırım yaparak ekonomiyi döndürmeye çalışıyor. Burası Beşiktaş, öğrenci semti.
*Eskiden mesela öğrenciler yere gelirdi, dörder tane bira içerdi. Şu an iki arkadaş gelip bir bira içebiliyor. Evvelden bira 29 liraydı, artık 40 lira oldu.
“İNSANLAR EVVELDEN 4 SAATTE 4 BİRA İÇERDİ, ARTIK 4 SAATTE 1 BİRA İÇİYOR”
*İnsanlar şu an artık bırakın bira içmeyi, suyu sıkıntı içiyor. Kim bir biraya 40 lira para verir? Nasıl verebilir? Evvelden şu yere ortalama 250 kişi gelirdi, şu anda 60-80 kişi geliyor.
*Gelen de bir şey içmiyor. Evvelden beşerler oturur burada 4 saat canlı müzik dinlerdi, o sırada 4 bira içerdi. Şu an 4 saat oturup bir bira içiyor. Fiyatların düşmesi lazım. Talebimiz bu. Kiramız birebir, tıpkı eseri alıyoruz fakat stokta bekliyor, kimse içmiyor…
“BU FİYATLARLA NASIL SATACAĞIZ?”
Monopol işletmecisi İhtilal Köseoğlu:
*Tüketici sıkıntı durumda. Bu fiyatlarla nasıl satacağız? İnsanların esasen alım gücü düştü. Durmadan fiyat değiştiriyoruz. Nasıl olacak bilmiyorum… İnsanlara Allah kolaylık versin.
*Bu artırımlar satışları çok tesirler. İnsanların esasen gelir düzeyi aşikâr. Ülkemizin ekonomik kuralları da ortada. Önemli manada etkileyecek bu artırımlar.
*Sırf alkol olarak bakmayın, öbür eserlere de artırım geldiği için bir hafta, 10 gündür zati bir düşüş vardı işlerde. Lakin artık bu artırımlar bıçak üzere kesti.
“SOKAĞIN REAKSİYONU ÇOK KÖTÜ”
*Ve burası Beşiktaş yani. İşlerdeki düşüş yüzde 40-50. Cumartesi günü burada iğne atsan yere düşmezdi, artık bizim ciromuzda yüzde 40’lık bir düşüş oldu.
*Bu hafta bu düşüşün daha çok artacağını düşünüyorum. İki gün evvel, ‘dünya sigara bırakma günü’ ilan ettim ben. Herkes sigarayı bırakmaya başlamıştı. Bugün de herkes içkiyi bırakıyor. Fakat alışkanlık var, kimse bırakamaz.
*Her artırımda yaşadığımız şeyler lakin bu seferki çok ağır oldu. Hiç bu formda artırım görmemiştik biz. 37 yıldır biz burada esnafız, birinci sefer bu türlü ağır bir artırımla karşılaşıyoruz. Şu anda reaksiyonlar çok makus. Sokağın yansısını anlatamayız…
Kaynak: Sözcü
