Geçişte verdiği çeşitli fetvalar nedeniyle gündem olan AK Parti’ye yakın isimlerden Yeni Şafak muharriri Hayrettin Karaman, köşe yazısında Google’ın hizmet kaideleriyle ilgili soru soran okur için fetva verdi. Karaman hizmet kaidelerinin İslam’a ters olduğunu fakat Google’dan faydalanmak da istediğini belirten okura nasıl bir yol izlemesi gerektiğini anlattı. Karaman’ın yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Arkadaşlarla bir bahis üzerinde ihtilafa düştük. Problemin özü şudur: Google’ın web sayfasında hizmet koşulları bulunuyor. Hizmet kaidelerinde “hizmetlerimizi kullanarak kurallarımızı kabul etmiş sayılırsınız” diye geçmektedir. Sorum şu: Sahiden İslâm dinine nazaran Google’ın bana isnat ettiği kabul geçerli midir? Yani Google beni kabul etmiş sayarken, İslâm dini de beni kabul etmiş sayıyor mu? Zira ben hizmet koşullarından kimilerini İslâm’a zıt düştüğü için kabul etmiyorum. Lakin bununla bir arada hizmetten de faydalanmak istiyorum. Artık yalnızca Google’ın bana “kabul etmiş sayılırsın” dediği şey, İslâm’a nazaran de kabul sayılır mı? Yoksa sayılmaz mı? Çünkü biz sizin İslâm hukuku hakkında akitlerle alakalı yazdığınız kitaba da baktık, bu üslup bir kontrata rast gelemedik. Bu türlü bir kontrat İslâm hukukunda hangi bahse giriyor? Yardımcı olursanız çok seviniriz…”
Yanıt
“Allah, din konusunda sizinle savaşmayan ve sizi yurtlarınızdan çıkarmayanlarla uygun alakalar içinde olmanızı ve onlara adaletli davranmanızı yasaklamaz. Allah adaletli olanları elbette sever.
Allah fakat, din konusunda sizinle savaşmış, sizi yurtlarınızdan çıkarmış ve çıkarılmanıza yardım etmiş olanlarla dostluk kurmanızı yasaklar. Kim onlarla dost olursa işte bunlar kendilerine yazık etmişlerdir” (Mümtehine:60/8-9).
Bu âyetler ve daha birçok âyetler ve hadisler, Müslümanların, kendi ortalarındaki kontratlar bir yana öteki din ve inanç sahiplerine bile güzellik ve adalet temelinde davranmalarını istiyor. Dinimize ve yurdumuza göz koyup bize savaş açanlar dışında kalan bütün beşerlerle yapılan yasal kontratlara, kabul edilen legal koşullara uymak temeldir, kuraldır.
“Müslümanlar kaidelerine bağlıdırlar” cümlesi sulh konusundaki bir sahih hadisin içindeki bir cümledir. Hadiste, helâli haram kılan yahut haramı helâl kılan bir kural olursa bu kural kabul edilmez, -meşru bir sebeple- kabul edilmiş ise yerine getirilmez buyuruluyor.
Bir de zaruret durumu var:
Öbür yerden temin edemediğiniz ve kullanmaya gereksiniminiz bulunan bir şey için karşı taraf, tek taraflı irade beyanı ve dayatma ile İslâm’a alışılmamış bir kural ileri sürerse bu koşulu mecburen (ihtiyaç sebebiyle) kabul edersiniz ancak mümkün ise yerine getirmezsiniz. Hadîse nazaran Müslüman, isteği dâhilinde ve yasal kaidelere bağlıdır. Hz. Aişe, bir cariyeyi satın alıp hürriyetine kavuşturmak istemişti. Cariyenin sahipleri İslâm hukukuna ters bir kural ileri sürüyorlardı. Mevzuyu kendisine soran Hz. Aişe’ye, Peygamberimiz (s.a.), “Şartı kabul ederek satın al ve azad et, şeriata muhalif yüz koşul olsa geçerli (Müslümanı bağlayıcı) değildir” mealinde yanıt verdi.
Bu husus fıkıh kitaplarında, ilgili akitler için “akitte koşulan şartlar” bahsinde geçer. (HABER MERKEZİ)
Kaynak: Gazeteduvar
