Türkiye’nin en büyük tatlı su kaynaklarından biri olan Bursa’daki İznik Gölü, son yıllarda kuraklık tehdidiyle karşı karşıya kaldı. Göldeki çekilme yer yer 100 metreye ulaşırken, kayıklar karaya oturdu, Aziz Neophytos Bazilikası da gün yüzüne çıktı.
Marmara Bölgesi’nin en büyük, Türkiye’nin ise 5’inci büyük doğal gölü olan, 297 kilometrekarelik İznik Gölü’nde global ısınma kaynaklı mevsimsel kuraklık yaşanıyor.
Kuraklığın tek nedeninin global ısınma olmadığı belirtiliyor. İznik Gölü’nün tıpkı vakitte bölgedeki tarım toprakları için de su kaynağı olduğunu hatırlatan yöre halkı, bilinçsiz ve yırtıcı sulamaya dikkat çekiyor.
Köylere kurulan göletlerin de İznik Gölü’nü besleyen su kaynaklarına ziyan verdiği belirtiliyor. Endüstride kullanılması için çekilen suyun da göldeki çekilmelere neden olduğu tez ediliyor.
İznik Gölü’ndeki çekilme, bilhassa Çakırca Mahallesi’nde net bir biçimde görülüyor. Balıkçı kayıklarının karaya oturduğu mahallenin kıyı bölgelerinde ayrıyeten adacıkların oluştuğu gözlendi.
“ÇEKİLME-150 METRELERİ BULDU”
İznik Su Eserleri Kooperatifi Lideri Konur Genç, Çakırca Mahallesi’nde gölün 150 metreye kadar çekildiğini söyleyerek şunları kaydetti:
“Küresel ısınmadan ötürü su giderek azalıyor. Yağışların yetersiz kalması, kış aylarında kar ve yağmurun az yağmasından ötürü, gölümüzün suyu daima olarak çekiliyor. Gölümüzün sığ olan kısımlarında çekilme daha çok oluyor. Çakırca bölgesinde çekilme, 100-150 metreleri buldu. Gölümüzün derin bölgesi Göllüce’de ise çekilme 30-40 metrelerde kaldı. Teknelerimizi koyduğumuz yer artık karada kaldı.”
Turizm işletmecisi Ali Karaman ise gölün çekilmesinin en büyük nedenlerinden birinin bilinçsiz sulama olduğunu söyledi.
“TARIMSAL SULAMALARDA ARTIK KAPALI SULAMA SİSTEMİNE GEÇİLMESİ LAZIM”
Ziraî sulamada kapalı sisteme geçilmesi gerektiğini tabir eden Karaman, şöyle konuştu:
“Geçmiş yıllara nazaran, bu sene suda önemli bir alçalma var. Maalesef çabucak hemen her köyde göletler yapıldı. İznik Gölü’nü besleyen su kaynakları, bu göletlerden ötürü kesilmiş oldu. İznik birebir vakitte tarım bölgesi olduğu için bunun da tesiri var. Ziraî sulamalarda artık kapalı sulama sistemine geçilmesi lazım. Zira açık sulamalarda önemli oranda su tüketimi oluyor. Orhangazi ve Gemlik tarafındaki sanayi kuruluşlarına da su veriliyor. Hatta orada gölden su çekmek için döşenen borular da var. Geçtiğimiz yaz biraz kurak geçti, daha evvelki yıllarda da kuraklık vardı fakat bu kadar çekilme olmamıştı. 10 günden beri yağış var lakin gölün suyunda en ufak bir hareketlilik, yükselme yok. Su kaybına neyin yol açtığının araştırılmasını istiyoruz. Gölümüzü kaybetmek istemiyoruz. İznik Gölü’nü kurtarmamız lazım.”
“ÖLMÜŞ BALIKLAR KIYIYA GELMEYE BAŞLADI”
Çekilmeye bağlı olarak İznik Gölü’ndeki kuş popülasyonunun azalmasına ve toplu balık vefatlarına dikkati çeken Karaman şunları söyledi:
“İznik’te balıkçılık üst düzeydedir. Bilhassa yayın, sarı balık, aynalı sazan çok meşhurdur. Ancak maalesef suyun alçalması ile birlikte gölde oksijen eksikliği oluştuğundan ölmüş balıklar da kıyıya gelmeye başladı. İznik Gölü tıpkı vakitte kuşların barınağı. Bilhassa leyleklerin uğrak yeri. Sazlıkların içerisinde kuşlar, barınak yapar. Birebir vakitte balıklar da sazlıklara yumurtalarını bırakır. Gölün çekilmesi, yavaş yavaş balıkların da yok olmasına sebep oluyor. Hem balıkçılık yok olmaya başladı, hem de kuşlar gelmemeye başladı. Balıkçı arkadaşlarımız da gölün alçalmasıyla birlikte teknelerle açılamıyor. Zira su düzeyi baya düştü. Teknelerin altı sürtmeye başladı. Sığlaştığı için olta balıkçılığı da yapılamıyor.”
AZİZ NEOPHYTOS BAZİLİKASI DA GÜN YÜZÜNE ÇIKTI
2014 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin İznik’te başlattığı ‘Tarihi Kültürel Mirası Tespit ve Havadan Fotoğraflama Çalışmaları’ sırasında tespit edilen Aziz Neophytos Bazilikası da İznik Gölü’nün çekilmesi ile birlikte su yüzüne çıktı.
Suyun 2 metre derinliğindeki bazilika, dron ile net bir biçimde görüntülendi. Bazilikanın bulunduğunu hatırlatan Ali Karaman “Bazilika bile çekilmeden ötürü su üstüne çıktı. Su altı müzesi beklerken, su üstü müzesine dönüştü” dedi. (DHA)
Kaynak: Sözcü
