Ogün Akkaya
ANKARA – Türkiye’nin farklı vilayetlerinde meydana gelen geçersiz içki kaynaklı ölümlerde artış yaşanıyor. Alkollü içkilerin fiyatlarına yapılan artırım, vergilerin artırılması ve etil alkol satışının resmi olarak yasaklanması, insanları geçersiz içki kullanımına yöneltiyor. Bu durum beraberinde merdiven altı içki üretiminin yayılması ve can kayıpların artmasını getiriyor.
Piyasaya sürülen ve bandrolü bulunmayan kimi düzmece içkilerin içinde olağan kurallarda endüstride boya inceltici, antifriz ve cam temizleyici olarak kullanılan metil alkol yer alıyor. Metil alkol, düzmece içki üretenler tarafından etil alkole nazaran daha ucuz olduğu için kullanılıyor. Mesken imali içki üretenler ise iki alkol çeşidi ortasında ayrımı bilmedikleri için metil alkol kullanabiliyor ve alkol zehirlenmesine maruz kalıyor.
‘İNSANLARA İNANÇLI ETİL ALKOL ARZINI SAĞLAMAK ZORUNDASINIZ’
TMMOB Kimya Mühendisler Odası İdare Şurası Lideri Ali Uğurlu’ya nazaran Türkiye’de alkollü içeceklerin değerli fiyatlara satılması insanları denetimsiz ve kontrolsüz geçersiz alkolle baş başa bırakıyor. Özel Tüketim Vergisi’nin alkollü eserlerde yüzde 76’ya kadar çıktığını hatırlatan Uğurlu, pahalılık karşısında insanların kendi içkilerini meskenlerinde yaptığını ya da ucuz merdiven altı eserleri tercih ettiğini belirtti.
Etil alkolden içki üretilmesinin kimyasal bir süreç olduğunu ve alanında uzman bireyler tarafından yapılması gerektiğinin altını çizen Uğurlu, kontrol yetersizliğinin de yaşanan alkol zehirlenmelerinde değerli bir rol oynadığını belirterek şunları söyledi: “Piyasa denetlenmediği, etil ve metil alkolü ayırt edemeyen beşerler piyasaya bu içkileri temin ettiği için zehirlenmeler yaşanıyor. Toplumsal medyaya girdiğinizde karşınıza yüzlerce metil alkol satış ilanı çıkıyor. Konutunuza kadar teslim ediyorlar. Geçen yıl 1 Ekim, etil alkolün satışı yasaklandı ancak denetlenmediği için hala satılmaya devam ediliyor. Yasak kelamda, lafta kaldı. Tüketici çaresiz. Beşerler bu ülkede alkol tüketiyorsa, bunu sorgulamayacaksınız. Niçin içiyor, az mı içiyor, çok mu? Bunu karıştırmamak lazım. İçki kıymetli olduğu için inhisar bayiden alıp tüketemiyorlar. Şayet merdiven altı üzere bir gerçeklik varsa o vakit insanlara inançlı etil alkol arzını sağlamak zorundasınız.”
‘ÖTV KALKTIĞINDA KİMSE KAÇAK İÇKİYE GEREKSİNİM DUYMAZ’
Türkiye İnhisar Bayileri Platformu Lideri Özgür Aybaş da geçersiz içki kaynaklı yaşanan ölümlerde son beş yıl içinde arttığını fakat yılbaşı yaklaştıkça daha da dikkat çektiğini belirtti. Yükselen döviz kuru, artırım ve ÖTV’nin alkoldeki kaçak üretim ve tüketimi arttırdığını belirten Aybaş, “Alkollü eserlerde yüzde 244’lere varan bir ÖTV oranı var. Bu oran kaldırıldığı vakit kimse durup dururken kaçak içkiye gereksinim duymaz. Dünyada bir sorun yok. Yalnızca kendi ülkemizde bu türlü bir sorunla karşı karşıyayız” dedi.
‘ZİNCİR MARKETLER İNSANLARI ETİL ALKOLE ALIŞTIRDI’
Uydurma içkiden ölümlerin artması üzerine Tarım ve Orman Bakanlığı, geçtiğimiz aylarda düzenleme yapmış, 1 Ekim 2020’de Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle evsel kullanım maksatlı etil alkolün satışı yasaklanmıştı. Yasaktan evvel etil alkolün zincir marketlerde satıldığını hatırlatan Aybaş, “2017 yılında etil alkol marketlerde satılmaya başlandı. Zincir marketler, insanları alıştırdı, bandrollü eser satışı fikir de yasaklattı. Vatandaş kolaya kaçmayı öğrendi, cazip geliyor kendi alkolünü yapması” diye konuştu.
‘ETİL ALKOL SATIŞINA KOTA KONULMASI GEREKİYOR’
Etil alkol satışının yasak olmasına karşın internet üzerinden ve el altından satışının devam ettiğini belirten Aybaş, içki kesimi dışındaki şahısların ve meslek kümelerinin da satış yaptığını belirterek şunları aktardı:
“Facebook kümelerine ‘etil alkol’ yazdığınız vakit binlerce ilan karşınıza çıkıyor. Etil alkol satışına kota konulması ve yalnızca eczanelerde reçete ile satışına müsaade verilmesi gerekiyor. Yasak var lakin kimse ilgilenmiyor. Toptancılar kocaman brandalara yazıyor etil alkol sattığını. Hatta yanında armağan de veriyorlar satış yapabilmek için. Engellenme yapıldığı ve ÖTV kaldırıldığı vakit aslında kimse etil alkole yönelmez.”
Kaynak: Gazeteduvar
