Enflasyon dehşet verici bir süratte artmakta: TÜİK’in varsayımlarına nazaran mart ayında tüketici fiyatları yıllık bazda yüzde 16.19 artış gösterdi. Üretici fiyatlarındaki artış oranı ise daha ürkütücü: Yüzde 31.40.
Lakin tüketicileri ilgilendiren mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki enflasyon dinamiklerini yönlendiren kıymetli bir unsur üretim maliyetleri, kısacası üretici fiyat enflasyonu. Bugünün üretim maliyetlerinde gözlenen yüzde 31.40 seviyesindeki sıçrama, yakın gelecekte kaçınılmaz olarak tüketicilerin talep ettiği mal ve hizmetlerin fiyatlarına yansıyacak ve enflasyonist baskıları şiddetlendirecektir.
TÜİK dataları, üretici fiyatlarının (ÜFE) bilhassa geçen yaz aylarından bu yana süratle tüketici fiyatlarından (TÜFE) daha süratli artmakta olduğunu; ortalarındaki makasın da şubat ve mart aylarında daha da sertleşerek açıldığını belirtiyor. Aşağıdaki grafikte her iki küme fiyatların aylık bazda seyri sergilenmekte.
Hal, üretici ve tüketici fiyatlarındaki enflasyonun seyrini Ağustos 2018’den günümüze lisana getiriyor. Malumunuz, kelam konusu yaklaşık son üç yıla damgasını vuran olgu, 9 Temmuz 2018 prestijiyle Türkiye’de gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ya da genel söylemiyle Yeni Türkiye rejiminin kurgulandığı periyot. TÜİK bilgileri, bu periyot boyunca birikimli olarak tüketiciler için genel enflasyonun yüzde 42; besin enflasyonunun yüzde 57; sıhhat hizmetleri enflasyonunun ise yüzde 55 arttığını lisana getiriyor.
***
Bir de Türkiye’deki fiyatların dünya ekonomisindeki pozisyonunu irdeleyelim. Bunun için T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın bilgilerinden yararlanacağız. İlgili başkanlığın 2 Nisan tarihli “Türkiye İktisadında Haftalık Gelişmeler ve Genel Görünüm” raporunda sunulan dolar bazında ünite fiyat maliyetlerinin seyri bize Türkiyeli işçilerin dünya emek piyasalarındaki fiyat pozisyonunu göstermekte. Çeyrek periyotlar prestijiyle 2018 sonrasının bilgileri aşağıda çizilmekte.
Yazının devamı burada.
