ANKARA– Yeni yılla birlikte fiyat artışı ve kademeli tarifeyle ikiye katlanan elektrik faturalarına itirazın akabinde iktidar yeni bir adım attı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, elektrik faturalarında düşük tarifeden yüksek tarifeye geçiş için tüketim limitinin günlük 5 kWh’den 7 kWh’ye, aylık 150 kWh’den ise 210 kWh’ye çıkarılacağını açıkladı.
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İdare Konseyi Üyesi Mehmet Özdağ’a nazaran yeni adıma “olumlu” demek güç. Kademelendirme sisteminin ne gayeyle uygulandığının açıklanması gerektiğini belirten Özdağ, asıl sorunun artırımlardan kaynaklandığını belirterek, “Bir şeye artırım dediğin vakit bunun iktisat bilimiyle izah edilmesi lazım. Ortada bu türlü bir bilgi yok. Bu türlü bir şey olmayınca da bunun ismi direkt soygun” dedi.
210 KWH ELEKTRİĞE ARTIRIMDAN EVVEL 193 TL ÖDENİYORDU, ARTIK BİREBİR FİYAT 288 TL
Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) kademeli fiyat tarifesiyle hanelerde 150 kWh’ye kadar olan tüketimlerin kilovatsaat başına vergiler dâhil 1,37 TL’den faturalandırılacağını, bunun üzerindeki her kilovatsaat tüketim için uygulanacak ünite fiyatın 2,06 TL olacağını 1 Ocak’ta duyurmuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dünkü açıklamasıyla bu tablo değişti. Yeni açıklanan tarifeye nazaran elektrik tüketimi aylık 210 kWh’ye kadar kWh başına 1,37 TL, üzerinde ise 2,06 TL üzerinden hesaplanacak.
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İdare Konseyi Üyesi Mehmet Özdağ Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı kademe fiyatının değiştirilmesi kararını Gazete Duvar’a kıymetlendirdi. “Kademe tutarının” değil “elektriğe fahiş zammın” tartışılması gerektiğini belirten Özdağ’a nazaran asıl sorun elektrikteki fahiş fiyat artışı. Ticarethanelerdeki elektriğin yüzde 125, endüstride yüzde 129, tarımda elektriğin yüzde 195 zamlandığını hatırlatan Özdağ, yeni kademe kararı ile sevinilecek bir tablonun olmadığı görüşünde.
Elektriğe artırım gelmeden evvel yeni hudut olarak belirlenen 210 kWh tüketim için, TRT ve güç fonu dahil ödenen faturanın 193 TL olduğunu, bugün ise 210 kWh kullanımlı bir faturanın 288 TL’ye denk geldiğini belirten Özdağ, “Biz 95 lira fazla ödüyoruz. Bu parayı cebimizden çekiyorlar. Artık teşekkür mü edelim? Bizim itirazımız artırıma, bu soyguna. Buna artırım denir mi? Yüzde 125 artan bir şeye artırım denmez. Bir şeye artırım dediğin vakit bunun iktisat bilimiyle izah edilmesi lazım. Ortada bu türlü bir bilgi yok. Bu türlü bir şey olmayınca da bunun ismi direkt soygun. Elektrik artırımları, elektrik fiyatları üzerinden hepimizin soyulması. Endüstricinin, çiftçinin, esnafın, senin, benim, hepimizin soyulması” diye konuştu.
‘SOKAĞIN REAKSİYONU KARŞISINDA GERİ ADIM’
Elektrikte kademe meblağının değiştirilmesi kararını, “Sokağın reaksiyonu karşısında geri adım” olarak nitelendiren Özdağ’a nazaran asıl tartışılması gereken artırımlar. Kentlerde, apartmanlarda yaşayan insanların aydınlatma ve merkezi ısınmada ortak elektrik kullandığını ve tek bir sayaçtan faturalandırmanın yapıldığını hatırlatan Özdağ, “Apartmanlarımıza bu 210 kWh’lik kademenin bir hayrı olmayacak. Sonuçta esnafın, ticarethanenin elektriği tekrar yüzde 125 artırımlı. O esnaf buzdolabı çalıştıramayacak. Çalıştırırsa onun sarfiyatını benden yani tüketiciden alacak. Endüstrinin elektriği tekrar yüzde 129 artırımlı. Kademenin 210 kWh’e çıkması tek başına bir şey söz etmiyor. Değerli olan bu artırımların geri çekilmesi. Problem kademe değil, sıkıntı artırımın kendisi” sözlerini kullandı.
‘KADEMELENDİRME HANEDE YAŞAYAN İNSAN SAYISI VE GELİR DURUMU ÜZERE KRİTERLERLE OLUR’
EMO İdare Heyeti Üyesi Özdağ’a nazaran kademeli tarifenin faydalı olması için kademeyi neye nazaran belirlendiğinin büyük bir ehemmiyeti var. Hanede yaşayan insan sayısı, gelir durumu üzere kriterlere bakmadan elektriğe kademe getirmenin hakikat olmadığını belirten Özdağ, kademeli tüketime karşı olmadığını ama mevcut haliyle desteklemediğini tabir etti. Siyaset belirleyicilerin kademeli tarifenin gayesinin ne olduğunu izah etmesi gerektiğini belirten Özdağ, kademenin ikiye bölünmesinin yanlışsız olmadığını, 100 kWh, 150 kWh, 250 kWh üzere bölümlenebileceğini belirterek şunları kaydetti:
“Birden fazla kademelendirme yapmanın temeli hanede yaşayan insan sayısı, o hanenin gelir durumu üzere kriterlerle olur. Bütün bu kriterler, istatistikler devletin elinde var. Öte yandan Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı 2019’dan bu yana elektrik tüketim dayanağı veriyor ve bu dört kademeli oluyor. Bakanlık iki kişilik hanelere 75 kWh, 3 kişilik hanelere 100 kWh, 4 kişilik hanelere 125 kWh, 5 ve üzeri kişilik ailelere ise 150 kWh elektrik tüketim takviyesi veriyor. Cumhurbaşkanı da elektrik tüketim dayanağı alan hane sayısını 2 milyon 100 bin hane diye geçen hafta açıkladı. Demek ki bakanlık bunu kategorize edebilmiş. Kademeli tarife de tek olması yerine 100 kWh’dan başlayıp 250 kWh’ya kadar gruplanabilir. Birebir kriterlere uyulabilir. Bunlar yapılmamışken açıklanan bu kademe kararına olumlu bir şey diyemeyiz.”
‘TÜKETİCİ DERNEKLERİ DAVA AÇMAYA HAZIRLANIYOR’
Tüketici Hakları Derneği Genel Lideri Turhan Çakar’a nazaran Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı yeni kademeli tarife “iyi niyetli” bir teşebbüs lakin tahlil değil. Elektriğin Cumhuriyet tarihinin en yüksek fiyatta olduğunu belirten Turan, “Elektriğe gelen artırım iğneden ipliğe her şeyi etkiliyor. Bu tüm tüketicileri, üreticileri olumsuz tarafta etkileyecek. Bu fiyatların son yansıması tüketicilere olacak. Şu anda halkın büyük bir çoğunluğu perişanlığı yaşıyor. İnsanların satın alma gücü son derece düştü. Cumhuriyet tarihinde insanların satın alma gücünün en fazla düştüğü, yoksulluğun, açlığın yaşandığı bir devrinden geçiyoruz. O nedenle bu elektrik artırımları iptal edilmeli” diye konuştu.
Türkiye’nin elektrik üretiminde dışa bağımlı olmak yerine güneş ve rüzgâr üzere güç sistemlerine yönelmesi gerektiğini belirten Turan’a nazaran, yoksulluk sonunun altında geliri olan hanelere aylık 230 kWh fiyatında elektriğin fiyatsız verilmesi gerekiyor. Elektrik üretim, tüketim ve dağıtım siyasetlerinin tüketicilerin lehine çevrilmesi gerektiğini belirten Turan, tüketici örgütleri olarak dava hazırlığı içinde olduklarını tabir ederek, “Dava dilekçelerimiz hazırlandı. Bu artırımlara ve kademeli tüketim sistemine karşı dava açacağız” dedi.
Kaynak: Gazeteduvar
