İzmir’in Menderes ilçesinde arkeolojik bilgilere nazaran dünyanın en eski kehanet merkezi olan Klaros’taki hafriyat çalışmalarında kült heykellere ilişkin 35 adet kesim çıkarıldı. Modüller mevcut yerlerinden alınarak, su taşkınlarından etkilenmeyecekleri ve konservasyon çalışmalarının yapılacağı alana taşındı.
İzmir’in Menderes ilçesinde 1907 yılında keşfedilen ve antik çağın en eski kehanet merkezi olduğu bilinen Klaros’taki Apollon, Artemis ve Leto’ya ilişkin anıtsal kült heykellerinin konservasyon ve onarım çalışmaları devam ediyor. Çalışmalar kapsamında kült heykellerine ilişkin yükleri 100 kilogram ile 9,5 ton ortasında değişen 35 kesim mevcut yerlerinden alınarak su taşkınlarından etkilenmeyecekleri ve konservasyon çalışmalarının yapılacağı alana taşındı.
Yürütülen çalışmalara ait bilgi veren Klaros Hafriyatı Bilimsel Danışmanı, Ege Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Dr. Onur Zunal, “Taşınma süreci öncesinde heykellerin lazer taraması yapılarak yerinde tüm ayrıntıları ile belgelendi. Konservasyon çalışmalarının sağlıklı yürütülebilmesi ve heykellerin yerinde sergilenmesi için kalıcı bir çatı projesi hazırlandı ve gerekli onayların alınması için yetkili ünitelere sunulmak için hazırlıklar tamamlandı. 2022 yılının birinci faaliyeti olarak bu çatı projesinin hayata geçirilmesini hedefliyoruz” dedi.
Projenin Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün müsaadesi ve maddi takviyeleri ile İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ana sponsorluğunda yürütüldüğünü lisana getiren Dr. Zunal, şunları söyledi:
– 2021 yılında heykeller üzerinde yürütülen çalışmalar arkeo teknik grubunun nezaretinde, İzmir Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri ve Selçuk Efes Müzesi vinç ve operatör takviyesiyle yapılabilmiştir. Klaros bir antik çağ tapınağında kült heykellerinin korunduğu ender kutsal alanlardan biridir. Burada yer alan heykeller bize tıpkı vakitte bir triad (üçlü) kültünün olduğunu da göstermektedir. Apollon heykelinin her ne kadar yalnızca ayak ve bacak kısımları korunmuş olsa da oturur biçimde betimlenmiştir. Her iki yanında ise ayakta durur biçimde annesi Leto ve ikiz kız kardeşi Artemis yer alır. Mermerden yapılmış bu heykellerin her birinin orjinal yüksekliği yaklaşık 7 metre, toplam yükleri ise yaklaşık 25 ton civarındaydı.
Öte yandan Dr. Onur Zunal, gerekli maddi dayanağın bulunduğu takdirde projenin 5 yıl içerisinde bitirilmesini planladıklarını tıpkı vakitte alanda bilgilendirme panolarıyla yerinde sergilenecek bu yapıtların, İzmir ve Menderes bölgesinin turizmi açısından çok yararlı olacağını söyledi.
Klaros’un yalnızca Batı Anadolu ya da İonia için değil antik dünyanın en kıymetli kutsal alanlarından biri olduğunu belirten Dr. Zunal, “Burada yer alan yaklaşık 45 metre uzunluğunda 26 metre genişliğinde olan Apollon Tapınağı, Helenistik devirde İonia’da inşa edilen tek Dor tertipli tapınak olarak karşımıza çıkmaktadır. Tapınağın basamakları ve sütun tamburları yazıtlar ile kaplıdır. Bu yazıtlar Klaros’a gelen kent delegasyonlarının kimler olduğu, kaç kişi geldikleri ve geliş maksatlarıyla ilgilidir” açıklamalarında bulundu.
Antik Yunan tapınaklarının ilahların konutu olarak bilindiğini söz eden Dr. Zunal, “Tapınaklarda ilah ya da tanrıçaların insan görünümlü ve büyük boyutlu heykelleri olurdu. Beşerler, günümüz semavi dinlerinin bilakis ibadet etmek için bu yapılara giremezlerdi. İbadet ritüeli, tapınakların çabucak yanında yer alan sunaklarda yapılırdı. Sunaklarda bilhassa kanlı hayvanların kurban edildiği, seramik, heykelcik ve kıymetli madeni gereçler üzere çeşitli adak eşyalarının sunulduğunu bilmekteyiz.
Kaynak: Sözcü
