DİYARBAKIR – Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Lideri Mehmet Kaya, yükselen inşaat gereçlerine ait basın açıklaması yaparak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a seslendi.
Kaya: “Türkiye iktisadı ve istihdamının temel dinamiklerinden olan inşaat dalı 2018 yılında başlayıp pandemi süreci ile birlikte süratle artan bir kriz ile karşılaşmıştır. Bu sürecin problemsiz atlatılması için devreye sokulan kredi takviye paketleri, düşen faiz oranları ve konut satışlarındaki artışla 2020 yılını bir büyüme ile kapatmıştır. Fakat, son vakitlerde inşaat materyalleri fiyatlarında kur artışı ile izah edilemeyecek spekülatif artışlar yaşanmaya başlamıştır. Kesimin en değerli materyallerinden kimilerinin fiyatı son 18 ayda %250 artarken, son bir ayda ise %100’ün üzerinde gerçekleşmiştir. Halbuki demir, çimento, cam ve alçı üzere birtakım gereçler ülkemizin yerli ve ulusal eserleri olup, ithal hammadde girdisi asgarî düzeydedir” dedi.
‘MİLYONLARCA İNSAN ETKİLENİYOR’
İnşaat dalındaki aksiliklerin yüzlerce kesimi ve milyonlarca insanı da etkilediğini vurgulayan diyen Kaya, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Malzeme bedeli peşin ödenmiş gereçlerin teslimatı yapılmamakta, cam ise piyasada bulunmamaktadır. Fiyat artışından kaynaklı olarak üretici, tedarikçi ve yüklenici ortasındaki mukaveleler tek taraflı fesih edilmektedir. Bu da maliyetleri daha çok artırmakta, çeklerin karşılıksız çıkmasına, işin müddetinde tesliminde aksamalara neden olmaktadır. Emek ağır yapısı ile kıymetli bir istihdam sağlayan inşaat kesimi, ülkemizin de en değerli büyüme araçlarından biri olarak, direkt ve dolaylı olarak etkileşimde olduğu 200’den fazla bölümü canlı tutan bir daldır. Hasebiyle bu dalda yaşanan olumlu ve aksilikler domino tesiri yaratmakta, yüzlerce bölümü ve milyonlarca insanı da etkilemektedir.”
‘YAPILAN İŞLERİN KALİTESİ DÜŞÜYOR’
İnşaat dalındaki aksiliklerin hukuksal süreçlerin başlamasına neden olacağını söyleyen Kaya, “Ülkemizin alt ve üst yapılarının yanı sıra, bilhassa konut dalını durma noktasına getiren fiyat artışlarının durdurulamaması halinde toplumsal uyuşmazlıklar yaşanmaya başlayacaktır. Yap-Sat sistemiyle faaliyet gösteren konut kesiminde imali devam eden yahut bitme basamağına gelmiş konutların 3 ay evvelki fiyatla bile satışının yapılması mümkün olamamaktadır. Bu da alıcı ve satıcı ortasında uyuşmazlıklara ve kaçınılmaz olarak yıllarca sürebilecek tüzel süreçlerin başlamasına neden olacaktır. Kamu ihalelerinin üstlenici firmaları fiyat farkı ve fesih hakkı talep etmektedirler. Birebir durum TOKİ ve öbür inşaat işlerinde de karşımıza çıkacak, fiyat artışı ile baş edemeyen üstlenici firmalar iflas edecek, yüzlerce proje yarım kalacaktır. Bu da başta konut açığı olmak üzere, ulaşım, irtibat ve daha birçok alt ve üst yapı gereksinimlerinin aksamasına neden olabilecektir. Öte yandan kurdaki artış nedeniyle nitelikli işgücü yurtdışına yönelmekte, bu da inşaat kesiminde nitelikli işgücü açığına, yapılan işlerin kalitesinde düşüşlere neden olmaktadır” dedi.
‘ÖNLEMLER ALINSIN’
İnşaat bölümündeki sıkıntıların giderilmesi için gerekli yasal mevzuatların hayata geçirilmesinin ekonomik kalkınma açısından büyük ehemmiyet arz ettiğini belirten Kaya, şu taleplerde bulundu:
– Demir, çimento, alçı ve hazır beton üzere ana kalemlerdeki spekülatif fiyat artışlarına karşı gerekli tedbirlerin alınması,
– TOKİ, YİKOB ve öteki kamu kurumlarının inşaat işlerini yapmakta olan üstlenici firmalara materyal fiyatlarındaki artış oranı kadar fiyat farkının ödenmesi,
– Kamu ihalelerinin üstlenici firmalarına cezai müeyyide uygulanmadan tasfiye kararı, fiyat farkı ve/veya bölüm hakkı tanınması,
– Üretici firmaların stokçuluk yapmaları önlenerek, tedarikçi ve en son tüketici durumundaki firmaların materyal taleplerinin çabucak karşılanması için ilgili kurumlar gerekli önlemlerin alması,
– Tez bir kararnameyle yaşanan uyuşmazlıkların önüne geçecek önlemlerin alınması, fiyat farkından kaynaklı olarak taahhüdünü yerine getiremeyen firmaların cezai müeyyidelerle müsabakalarının önlenmesi..” (DUVAR)
Kaynak: Gazeteduvar
