TCMB’nin düşük faiz ısrarı başarısız oldu. Hazine yüzde 23 ile borçlanırken endüstrici yüzde 40 faizle, vatandaş yüzde 46 faizle krediye erişebiliyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, enflasyonu düşürmek için faizlerin indirilmesi görüşünü uzun müddettir savunuyor. Merkez Bankası da bunun gereği olarak eylül ayından bu yana toplam 500 baz puan faiz indirdi. Böylelikle Merkez Bankası (TCMB) borç alma ve verme maliyetlerini belirleyen siyaset faizini %14’e çekti.
ÖRTÜLÜ FAİZ
Türk Lirası’nı hür düşüşe bırakan bu para siyaseti yüksek enflasyona da yol vermiş oldu. Resmi enflasyon yüzde 21.31 olurken, halkın hissettiği enflasyon yüzde 60’ları aşarken, iktidar ise “yüksek kur, düşük faiz” siyasetini ‘Yeni Ekonomik Model’ ismiyle duyurdu. Erdoğan’ın ise yeni modeli anlatırken, “Bir müslüman olarak Nas’lar neyi gerektiriyorsa onu yapmaya devam edeceğim” kelamları öne çıktı. Erdoğan, Cumhurbaşkanı olarak bu vazifeye başladığından beri her vakit faiz artışlarına karşı olduğunu da belirtti. Bu konuşmadan bir gün sonra doların 18.3627 liraya ulaşmasıyla siyaset değişikliğine gidildi. Kur muhafazalı mevduat hesabı devreye alınarak örtülü faiz artışı yapılan TL’nin daha fazla paha kaybetmemesi için ABD Doları’na garanti verilmiş oldu. Böylelikle TL,dolardaki artışa endekslenirken “yüksek faiz” devrine girilmiş oldu.
Vatandaş dolara hamle etmiş
MERKEZ Bankası (TCMB) bilgilerine nazaran doların 13.85 liradan 16.35 liraya yükseldiği 10-17 Aralık haftasında vatandaşın adeta dolara hamle ettiği görüldü. Yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduatı kelam konusu haftada 6.1 milyar dolar artışla 237.8 milyar dolara yükseldi. Parite etkisinden arındırılmış artış 5.4 milyar dolar oldu. Böylelikle, bankalardaki tüm mevduatlar içinde yabancı para oranı yüzde 66.4 ile rekor tazeledi.
Faizler tavan yaptı
TCMB eylül ayından bu yana faiz indirmek için kur ve enflasyonun tırmanmasını göze alsa da para piyasaların da faizler düşmedi. TCMB’nin siyaset faizi %19 iken; eylülde dolar kuru 8.30 lira, iki yıllık gösterge tahvilin faizi %17, kredi faizleri %21 düzeylerindeydi. 4 ayda siyaset faizi %14’e indirildi. Fakat Hazine’nin borçlanma faizi % 23’e dayandı. Mevduat faizleri %19’a ulaştı. Muhtaçlık kredisinin vatandaşa yıllık maliyeti %24 ile %46 ortasında değişmeye başladı. Bankalarda işletmelerin acil nakit muhtaçlıkları için verilen rotatif ticari kredilerde yıllık faiz yüzde 27-40’lara kadar çıktı. Vergi ve cezalara gelecek artırımların oranını belirleyen yine değerleme oranı da %36.20’ye çıktı. Türkiye’nin borç riskinin bir ölçüsü olan CDS (kredi temerrüt riski) primi dün 594 puan düzeyindeydi.
Kaynak: Sözcü
