Edirne F Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş, Artı Gerçek’te dün kaleme aldığı İtalyan faşist diktatör Benito Mussolini’nin akabinde bugün de Hitler’in portresini yazdı. “Ha, bu ortada, unutmayın, Hitler de bütün yaptıklarını tek başına yapmadı. Onun da gerisinde führerlerine, yani reislerine toz kondurmayan milyonlar vardı” sözünü kullanan Selahattin Demirtaş7ın yazısı şöyle:
Bu yazımda, tahminen de ismi en çok bilinen lakin kendisi o ölçüde bilinmeyen bir öbür diktatörün portresini özetlemeye çalışacağım. Tıpkı dünkü yazımda anlattığım Mussolini’de olduğu üzere Hitler’de de günümüz otoriter rejimlerinden esintiler, esinlenmeler bulacaksınız.
Bu yazıda, Sebastian Haffner’in “Hitler Üzerine Notlar” kitabından yararlandım. Bugünlerde bir diktatör portresi okumak pek keyifli olmayabilir sizler için. Esasen keyifsiz olduğunuzu, ağzınızın tadının kalmadığını düzgün biliyorum. Otoriter bir rejimde kimsenin tadı tuzu olmaz haliyle. Fakat insanlık olarak tarihten dersler çıkarıp kendimize çeki tertip vermedikçe tatlı hayatlara ulaşmak da hayal olur.
Artık biraz tarihe bakalım. Neler yapmış nasıl yapmış, tarihin bu en büyük diktatörlerinden biri. Ha, bu ortada, unutmayın, Hitler de bütün yaptıklarını tek başına yapmadı. Onun da ardında führerlerine, yani reislerine toz kondurmayan milyonlar vardı. Bir de veciz bir sloganı varmış, “kısa adam”ın: “Tek devlet, tek millet, tek başkan.” Tahminen aranızda bunun bir benzerini haykıranlar bile vardır diyeceğim lakin yok artık, sene oluyor 2022, faşizmin bu ırkçı sloganını bu dönemde kim ağzına alır ki!
Haydi, tarihle yüzleşelim biraz. Sonra bir orta hesaplaşır, en sonda da helalleşiriz. Bakarsınız bir gün bizde de bir Willy Brandt (1) çıkar.
– Adolf Hitler, 30 Nisan 1889’da Avusturya’da doğduğunda o da bir bebek olarak hoş bir melekti.
– Ortaokulu bitiremedi, hoş sanatlar akademisi giriş imtihanını kazanamadı. On sekiz yaşından yirmi beşine kadar Viyana ve Münih’te, rastgele bir işi olmadan boş beleş bir hayat sürdü. Geçersiz bir diploma edinmeyi akıl edemedi.
– 1914’te Birinci Dünya Savaşı başlayınca Bavyera ordusuna istekli olarak katıldı. Dört yıl cephe hizmeti yaptı ancak onbaşılıktan öteye gidemedi. Hangi on kişinin başı olduğunu bile bilemeden savaş bitti.
– Otuz yaşına geldiğinde radikal sağcı bir partiye katıldı ve kısa müddette bu partide kelam sahibi pozisyona geldi.
– Birinci Dünya Savaşındaki cephe deneyimi, tek askeri tecrübesiydi. Yalnızca askeriye ve askeri teknoloji bahislerinde bilgi sahibiydi. Öbür bütün bahislerde tipik bir yarı bilgisiz olarak kaldı.
– Her şeyi her vakit herkesten yeterli bildiğini sanan ve sağdan soldan edindiği yarım yamalak bilgileri her fırsatta etrafındaki herkese ancak bilhassa büsbütün bilgisiz oldukları için anlattıklarıyla önemli biçimde etkileyebileceği kendi kitlesine sayıp döken bir yarı cahildi.
– Dört kişi vardır ki, Hitler bunlardan her biriyle farklı nedenlerle karşılaştırılmak ister ve bu karşılaştırmaların hepsinde sınıfta kalır: Napolyon, Bismarck, Lenin ve Mao. Bir kez, bu insanlardan hiçbiri Hitler kadar vahim bir başarısızlığa uğramamıştır. Fakat bu dört adamın Hitler’den en açık farkları şudur; hiçbiri Hitler üzere yalnızca ve yalnızca siyasetçi değildirler ve bütün öteki alanlarda bir hiç olmamışlardır. Dört devlet adamının dördü de çok uygun eğitim görmüşlerdir mesela. Hepsi de siyasete atılmadan ve tarihe geçmeden evvel kendilerini ispatladıkları bir meslek sahibiydiler. Napolyon subay, Bismarck diplomat, Lenin avukat, Mao öğretmen. Dördü de evlenmişti, Lenin hariç hepsinin çocuğu vardı. Hepsi hayatlarında büyük bir aşk yaşamıştı. Napolyon Josephine ile, Bismarck Katharina ile, Lenin İnessa ile, Mao Çiang ile. Bu özellikler bu büyük adamları birer insan yapar ve bütünsel insanlıkları olmasa büyüklüklerinin eksik bir istikameti olurdu. İşte Hitler’de bu taraf eksiktir.
– Lenin ve Mao, kendi kişilikleri etrafında oluşturulan bir kültü serinkanlı bir akıl yürütmeyle siyasi bir araç olarak kullandılar. Bu süreçte bu kültün başlarını döndürmesine müsaade vermediler. Hitler ise Hitler kültünün yalnızca objesi değil, birebir vakitte en ateşli müminiydi. Yani Hitler, Hitler’e tapıyordu.
– İntiharından bir gün evvel Eva Braun ile nikahlanmasını saymazsak Hitler hiç evlenmedi ve çocuğu olmadı. Hayatında birkaç bayan oldu. Bunlardan en uzun periyodik olan Eva Braun, ihmal edilmenin ve aşağılanmanın verdiği sıkıntıyla iki kere intihar teşebbüsünde bulundu. Sonuncu intihar teşebbüsünde yanında Hitler vardı ve bu sefer başardı. Bir öteki bayan, kuzeni Geli Raubal’dır. O, birinci intihar denemesinde başarılı olmuştu.
– Hiç arkadaşı yoktu. Hess, Goebbels, Himmler, Bormann, Göring üzere yakın grubundan isimlerle bile soğuk ve aralıklı bir münasebeti vardı. Senli benli olduğu tek isim Ernst Röhm’dü, onu da öldürttü.
– Karakteri çok erken yaşlarda oluştu ve öylece kitlenip kaldı. Şaşırtan formda hiç değişmedi, hayatının geri kalanında hiçbir şey eklenmedi kişiliğine. Bütün hayatı boyunca kendini beğenmiş, kibirli, özeleştiri yetisinden mahrum, intikamcı, sadakatsiz ve gaddardı. Hayatı boyunca kendisini daima dev aynasında görmüştür.
– Kasım 1918’de gerçekleşen Alman ihtilali ile monarşi yıkılır ancak yerine kurulan Weimar Cumhuriyeti oluşan boşluğu dolduramaz ve “cumhuriyetçileri olmayan cumhuriyet” olarak kalır. Bu ortamda öylesine bir hava oluşur ki her şey lakin her şey, “bir güçlü kişi”nin ortaya çıkmasına hizmet eder, bekler yahut ona çalışır üzeredir. Yalnızca, o kişinin kim olacağı muhakkak değildir şimdi. Bu durum, Hitler için Allah’ın bir lütfudur adeta.
– O devirde genç Hitler vaktini, küçük halk toplantılarına katılıp ateşli konuşmalar yaparak geçirmektedir. Alman Personel Partisinin önderi olarak birinci konuşmasını, 24 Şubat 1920’de yapar. Hitabet yeteneği çabucak fark edilir. Hitler’in konuşmaları yavaş ve tutuk başlardı. Söylediklerinin mantık yapısı pek zayıftı. Birtakım vakitlerde, berrak bir içeriğe sahip olduklarından bile kuşku edebilirdiniz. Fakat Hitler gırtlaktan gelen, çatlak ve boğuk bir sesle konuşurdu ve bu, hipnotize edici bir yetenekti. Son derece ağırlaşmış bir iradenin, mümkün olan her yerde ve her vakit bilinçaltına hükmetme yeteneği. Hitler’i dinleyenler adeta hipnotize olurdu. Ve inanır mısınız, bu aşağılık herif prompter bile kullanmazdı.
– 1920’li yıllar boyunca partisinin oyu yüzde 2 ila yüzde 5 ortasındaydı. 1928 seçimlerinde yüzde iki buçuk oy almıştı.
– 1920’lerde, paramiliter SA çeteleri aracılığıyla toplumda büyük bir kaygı terörü estirdi. (Sedatlar, SADAT’lar.) SA üyeleri farklı siyasi partilerin toplantılarına ve mitinglerine, üniversitelerde öğrencilere saldırıyordu.
– Hitler’in ivedisi vardı. Kendisinden evvel yola çıkmış olan Mussolini’nin ayak izlerini takip etmek istedi. Mussolini Roma Yürüyüşüyle iktidara gelmişti, kendisinin nesi eksikti? Tarihe Birahane Darbesi olarak geçen darbeyi başlatarak bir yürüyüş düzenledi. Polis yürüyüşe müdahale edince kümesi dağıldı, kendisi de kaçtı. Kısa müddette yakalandı ve darbe teşebbüsü suçlamasıyla beş yıl mahpus cezasına çarptırıldı. Fakat mahpusta yalnızca sekiz ay kaldı. Hapisteyken ziyaretçileri eksik olmadı. Cezaevi yönetiminin de sayesinde onları pek hoş ağırladı. Ziyaretçileriyle mangal partisi yaptılar mı, bilemiyorum.
Rastlantısal benzerlikler bununla sonlu değil. Hitler’in hayatıyla ilgili aşağıdaki spotları okuyanların aklına öbür biri gelebilir, bunun sorumlusu ben değilim, muhtemelen sizin fetbazlığınızdır sevgili okur 🙂
– Cezaevindeyken ünlü Kavgam kitabını yazdı. Aslında, yaygın bilinenin tersine kitabı şahsen kendisi yazmadı. Onunla birlikte cezaevinde yatan genel sekreteri Rudolf Hess, onun aforizmalarını ve hezeyanlarını kitap haline getirdi.(2) Bu da mı tesadüf? Lakin o, en azından kendi kitabını okumuştur.
– ABD’de başlayıp dünyayı sarsan 1929 Büyük Buhranı, Versay Antlaşmasının ağır yükü altındaki Almanya’yı büyük bir ekonomik krize sürükledi. Bu ekonomik kriz, 1933’ün Ocak ayında Hitler’i Almanya şansölyeliğine taşıdı. Alın size, Allah’ın bir lütfu daha.
– Hitler hükümet olduysa da tam olarak iktidar olamadı. Süratlice iktidar olması gerekiyordu fakat bir sorun vardı, Reichstag yani Almanya parlamentosu. Reichstag’da muhalefet partileri vardı ve onlar Hitler’in yani Almanya’nın gelişmesine mahzur oluyorlardı (!) Bir gece, 27 Şubat 1933’te Reichstag, bir kundaklama sonucu yandı. Yangından komünistler sorumlu tutuldu. Ülkede bir fırtına estirildi ve Almanya Komünist Partisinin 81 milletvekili ile partinin ileri gelenleri tutuklandı.
– Almanya bürokrasisi ve kapitalistleri, Nazi Partisine eklemlenmiş bir kümeye kuşkuyla bakıyordu. Bu küme, liderliğini Ernst Röhm’ün yaptığı SA idi. Hitler iktidarını pekiştirmek gayesiyle, birinci günden beri kendisini destekleyen, iktidara getiren SA örgütünü tasfiye etmeye karar verdi. SA’nın hükümete karşı bir darbe planladığı tezgahıyla, bir Temmuz gecesinde (15 Temmuz değil) Uzun Bıçaklar Gecesinde bütün üst seviye SA üyelerini öldürttü, SA ünitelerini dağıtarak Nazi Partisinin paramiliter yapısı olan SS’e kattı. SA sahiden de bir darbe planlıyor muydu, tarihçiler bu hususta net değil. Net olan, Hitler’in SA’nın darbe teşebbüsü söylentisini Allah’ın bir lütfu olarak kullandığı, onlarla iş birliği yaparak iktidara geldiği, işi bittikten sonra da onları tasfiye ettiği.
– Uzun Bıçaklar Gecesinden çok kısa bir mühlet sonra Cumhurbaşkanı Hindenburg vefat etti. Bunun üzerine Hitler, başbakanlık ile cumhurbaşkanlığını birleştiren bir anayasa değişikliği hazırlayarak referanduma sundu. Yok hayır, referandumda mühürsüz oy pusulaları geçerli kabul edilmedi lakin zati buna gerek yoktu.
Zira: Evet alanı, hayır alanından çok daha büyüktü.
– Nazi Almanyasında artık başbakanlık yoktu. Devlet lideri da hükümet lideri da parti lideri da Hitler’di. Nazi Partisinden diğer parti de yoktu. Ne gerek vardı ki? Nazi Partisinin ortağı Alman Ulusal Halk Partisi dahil olmak üzere tüm partiler kapatılmış, değerli isimleri cezaevlerine ya da toplama kampına gönderilmişti. Yaygın bilinenin bilakis Nazi Almanyasında birinci toplama kampı Museviler için değil muhalefet partilerinden bireyler, gazeteciler, aydınlar için inşa edilmiştir.
– Hitler iktidara geldiğinde Almanya’da 6 milyon işsiz vardı. Yalnızca üç yıl içinde sıfır işsizlik ve tam istihdam yakalandı. Kitlesel sefaletin yerini mütevazi ve huzurlu bir refah almıştı. Ve daha mucizevi olan şuydu; ekonomik krizden büyümeye geçiş enflasyonsuz, fiyat ve fiyatlar sabit tutularak başarılmıştı. Bunu daha sonra 1949-63 ortasında, Almanya’nın efsanevi iktisat bakanı Ludwig Erhard bile bu biçimde beceremeyecekti. Elbette bu mucizenin akıl hocası, iktisadın kitabını bile yazamamış olan Hitler değil, onun finans sihirbazı Hjalmar Schacht’tı.
– O periyotta, Hitler’in muhalifleri ortasında bile şu kelam çok yaygındı; Kusurları olabilir lakin adam bize iş ve aş sağladı. Bizdeki, “çalıyorlar fakat çalışıyorlar” üzere yani.
– Günümüzde de kullanılan yolları, otobanları, köprüleri yaptı. Tanıdık geldi mi? Almanya’nın yerli bir otomobil yapması gerektiğini düşündü ve Volkswagen (Türkçede halkın arabası demek) markasıyla bir araba markasının oluşmasını sağladı. Halka söylediği, her ailenin bir adet yerli araba sahibi olacağıydı, o denli olmadı doğal. 1937’de kurulan Volkswagen yalnızca savaş araçları üretti. Lakin savaştan, Nazilerden kurtulduktan sonra bildiğimiz Volkswagen olabildi.
– Hitler, her ailenin en az üç değil, beş çocuk yapmasını teşvik etti. Bu da çok tanıdık, değil mi? Her çocuk için ailelere ödeme yaptı. Sanayi için emekçi, savaş için asker gerekiyordu. Hakikaten, o yıllarda ya da birkaç yıl öncesinde doğmuş çocuklar, İkinci Dünya Savaşının son günlerinde, 14-15 yaşlarındayken askeri fabrikalarda çalıştırılacak, yetmeyecek, silah altına alınarak savaştırılacak hatta Hitler utanmadan o çocuklara madalya takacak, yanaklarını okşayacaktı.
Size bir diktatörün, bir seri katilin ömür hikayesini okuttuğum için sahiden üzgünüm. Sıkıldıysanız okumayı bırakabilirsiniz, hürmet duyarım. Fakat bana kalırsa birkaç derin nefes alıp verin, bir offf çekin, karşıki dağlar yıkılsın ve sonrasında devam edin.
– Hitler sigaradan nefret ederdi. Dünyadaki birinci sigara yasakları Nazi Almanyasında uygulanmıştır. İnsan sıhhatine değer verildiği için değil, devlete ilişkin olan vücutların hasar görmemesi için. Yoksa insan hayatının, Alman bile olsalar devlet karşısında ne ehemmiyeti vardı ki. Her şey devlet içindi ve devlet Hitler’di. Bunu, Nazi Partisinin iki numaralı ismi Rudolf Hess, 1934’teki parti kongresinde şöyle söylüyordu: Hitler Almanya’dır, Almanya ise Hitler’dir.
– Hitler, rejimini tümüyle “şahsım” üzerinden kurguladı. Onun, şayet varsa ideolojisi, “ya ben ya kaos” halindeydi. Devleti sırtlayacak, ondan sonra da bir başkan ortaya çıkaracak, o sahneden çekildikten sonra da yaşamaya devam edecek bir parti de yoktu. Hitler açısından parti, iktidarı şahsî olarak ele geçirmek için bir araçtı yalnızca. Her şey Hitler ile başlıyor, Hitler ile bitiyordu. Askerlerin, öğrencilerin ve öğretmenlerin birbirlerini selamlamaları “Heil Hitler” (yaşasın Hitler) formundaydı. Rutin bir Nazi Almanyası gününde milyonlarca sefer “Yaşasın Hitler” deniliyordu lakin o, kısıtlı ömrü nedeniyle kendisini büyük bir vakit baskısı altında hissediyor, bunun sonucunda da telaşlı, tutarsız kararlar verebiliyordu. Neyse ki onu denetleyen bir merci yoktu ve böylelikle, istediği her şeyi yapıveriyordu.
– Onu denetleyen bir merci yoktu fakat onun denetlediği pek çok merci vardı. Bunlardan biri de yargıydı. Nazi rejimi kısa vakitte, mahkemeleri Nazi Partisinin hukuk komitesi haline getirdi. Mahkemelerde hukuk yoktu elbette. Yalnızca yargılama ismi altında bir aşağılama vardı. Mahkeme liderleri da birer Hitler’di adeta. Acımasız, kaba, sert. Yargıçlar karar verirken Hitler’e bakıyorlardı. O denli ki, Nazilerin ünlü yargıçlarından biri olan ve savaşın son günlerinde bir Müttefik hava hücumunda hayatını yitiren, öncesinde binlerce kişiyi idama yollamış olan Halk Mahkemeleri Baş Yargıcı Roland Freisler, vazifeye gelmesinin çabucak akabinde Hitler’e yazdığı bir mektupta, “Führer’im; Halk Mahkemeleri bundan bu türlü bir karar verirken o karara bahis olan olayı siz pahalandırıyor olsaydınız nasıl karar vereceğinize inanıyorsa o tarafta bir karar vermeye çalışacaktır” demişti. Hitler birebir vakitte yargıçtı yani. O vakitler Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yoktu fakat olsaydı Hitler o mahkemenin bir kararı için, “AİHM kararını tanımıyoruz. Bizim için yok hükmündedir” kaygısı, yüksek olasılıkla.
– Tıpkı Hitler 1938 yılında ölseydi muhtemelen Almanya’nın tarihine en büyük devlet adamlarından biri, Almanya tarihinin en çok iş yapan adamı olarak girecekti. Lakin ölmedi, yedi yıl daha yaşadı. İnsanlık tarihinin tahminen de en aşağılık sayfalarını da o yedi yılda yazdı.
– Hitler’in iktisat alanındaki icraatlarından öbür büyük bir icraatı ise askeri alandaydı. İktidara geldiğinde, Versay Antlaşması nedeniyle 100 bin şahısla sonlandırılmış olan Almanya ordusu çağdaş silahlardan mahrum, hava kuvvetleri olmayan, deniz gücü çok kısıtlı vasat altı bir yapıydı. Beş yıl içinde, Almanya ordusu Avrupa’nın en güçlü kara gücü, en güçlü hava ve denizaltı gücü haline geldi. Bunda Hitler’in de katkısı vardır lakin asıl rol, kalburüstü ve yenilikçi askeri bürokratlarındı. Tekrar de buyruğu veren Hitler’di.
– 1941’e gelindiğinde Avrupa’daki savaşta büyük muvaffakiyetler elde eden, Birinci Dünya Savaşında dört yılda yenemedikleri Fransa’yı bir buçuk ayda yenip işgal ederek Paris’te, Eyfel Kulesinin önünde fotoğraf çektiren Hitler’e daha evvel karşı olan eğitimli ve kültürlü yurttaşlar, inançlı Hristiyanlar hatta Marksistler kendilerine şu soruyu sormaya başlamışlardı: Biz bu adamı yanlış kıstaslara nazaran mi değerlendirdik sanki? Olağanda bu bilgisiz adamın bu noktaya gelemeden gemiyi çoktan karaya oturtmuş olması gerekirdi. Sanki bundan sonra eleştirilerimde daha mı ihtiyatlı olsam? Esasen bundan yarım ağız sonra iş, “Heil Hitler”e varıyordu. Artık Hitler’e iman edenlerin oranı neredeyse yüzde 90’a varmıştı ve beşerler şunu söyler hale gelmişti: Tamam, Musevilere yapılanlar benim de hoşuma gitmiyor lakin adamın şu yaptıklarına bakın.
– “Onu büyük insan olarak isimlendirmek kesinlikle ki sıkıntı geliyor insanlara, bu çok anlaşılır bir durum. Yalnızca güçlü birer yıkıcı olanlar hiçbir vakit büyük insan olamazlar” der Jacob Burckhardt ve biliyoruz ki Hitler, rüştünü güçlü bir yıkıcı olarak ispatlamıştır.
– 1931-41 yılları ortasında iç ve dış siyasette Hitler’in mucizevi muvaffakiyetlerinin yaşandığı bir on yıldır. Bundan öncesi ve sonrası ise saf başarısızlıklar ve mağlubiyetlerle doludur. Lakin elde ettiği muvaffakiyetlerin hiçbiri dişli bir rakibe karşı elde edilmemiştir. Çoğunlukla direnmeye hiç niyeti olmayan, niyeti olsa bile mecali olmayan rakiplere karşı kolay başarılardı bunlar.
– Hitler bir popülistti. Bir demagogdu. Gücünü kitlelerden alan bir adam, bir manada mutlak iktidara yükselmiş bir temsilcisiydi. Faşizme yüksek sınıfların iktidarı deniyorsa Hitler’i faşist olarak nitelemek yanlış olur. Hitler bir sınıf siyasetçisi değildir, hatta onun devrinde yüksek sınıflar denetlenmemiştir. Faşizm ideolojik olarak da çok Mussolini’de şekillenmiştir. Hitler gaddar bir diktatör, tam manasıyla bir tek adamdır. Bir seri katildir.
– Lakin Hitler’in çekirdeği epey sağlam ve kendi içinde dengeli bir siyasi teorisi, bir sistemi vardı. Hitlercilik ya da Nazizm sadece oportünizm yahut içgüdü siyasetlerine dayalı rastgele bir ideoloji değildi. Hitlerciliği şöyle özetleyebiliriz, bütün tarihî olayların gerisindeki güç yalnızca uluslar ve ırklardır. Sınıflar, dinler yahut devletler değildir. Tarih, bir ulusun yaşama savaşının seyrinin tasviridir. Öteki bir tanımla, dünya tarihindeki bütün olaylar ırkların mevcudiyetini sürdürme içgüdülerinin sözünden ibarettir. Devlet ise bu emele ulaşmak için bir araçtır. Hedef fiziki ve ruhi açıdan türdeş canlıların oluşturduğu topluluğun korunması ve güçlendirilmesidir. İç siyaset bir ulusa dış siyasette isteklerini yerine getirmesini sağlayacak yaptırım gücünü sağlamalıdır. Yani yeryüzünde yaşamak isteyen, hengameyi göze almalıdır. Sonsuza kadar sürecek bu uğraşta savaşı göze alamayanlar, hayatta kalmayı hak etmezler. Son olarak, her ulus dünya hakimiyetini amaçlar ve bunun o denli olması düzgündür, problemler kökten çözülmüş olur. Ve “Kavgam” kitabında belirttiği üzere, o dünya hakimi ırk elbette Alman ırkı olacaktır.
– Hitler öncesinde de Almanya’da Yahudi zıtlığı vardı. Hitler ile ortaya çıkmaz yani. Hitler’e nazaran bütün ırklar hakimiyet için birbirleriyle savaşmalıdır lakin ondan evvel bütün ırklar birleşip Musevileri yeryüzünden silmelidir. Sonra kendi ortalarında savaşa tutuşabilirler. Zira Hitler’e nazaran Museviler faşizm, enternasyonalizm, kapitalizm, komünizm, parlamentarizm ve demokrasiyi kullanarak bütün devletleri içeriden yıkmaya çalışan “beynelmilel” bir ırktır.
– İkinci Dünya Savaşı boyunca yaklaşık 6 milyon Yahudi soykırıma tabi tutulurken Hitler tam bir seri katil üzere ferdî tatmin yaşamıştır. Onun savaşı, bir askeri komutanın vur buyruğu vermesinden çok daha fazlasıdır, çok derecede şahsidir.
– Kendisine yönelik pek çok suikast teşebbüsünden sağ kurtulmuştur. Bunlardan sonuncusunda, 20 Temmuz 1944’te ayaklarının tabanında patlayan bombaya karşın ölmemesini, ilahi bir gücün kendisini dünyadaki misyonunu tamamlaması için koruduğu formunda yorumlayacak kadar sahiden kopacak bir noktaya gelmişti.(3)
– O hakikaten kopmuşsa da gerçek onun peşini bırakmıyordu. Hitler, savaşı kaybettiği gerçeğinden kaçamayacağı noktaya geldiğinde bütün Almanya’nın şahsen kendi güçleri tarafından yakılıp yıkılarak yok edilmesini istedi, bunun için Neron Kararnamesi isimli bir buyruk yayımladı. Zira ona nazaran, yenilen bir ulusun yaşama hakkı yoktur! Bu buyruk tam olarak yerine getirilmedi. Şayet getirilseydi Almanya’dan geriye pek bir şey kalmamış olacaktı. Hitler için “benden sonrası tufan” deyişi, hakikati tabir ediyordu.
– Sovyetler Birliğinin Kızıl Ordu askerlerinin kuşatması altındaki sığınağında, 30 Nisan 1945’te, milyonlarca insanın hayatını yitirmesine, on milyonlarcasının yaralanmasına, konutlarından olmasına, on milyonlarca hayvanın ölmesine, tabiatın tahrip edilmesine yol açmış lanetli bir insan olarak intihar ettiğinde 56 yaşındaydı.(4)
Bu türlü işte. Tarihin en karanlık periyotlarından birinin yaşandığı o yedi yılın mağdur ve faillerinden hala hayatta olanlar bile var, yani aslında trajedi sıcaklığını koruyor. Lakin insanlık bundan ne kadar ders çıkarmayı başardı, onu da siz biraz düşünün ve bundan sonraki siyasi tavır ve kararlarınızda çok daha ihtimamlı, dikkatli, şuurlu davranmaya uğraş edin derim. Bir de vakit bulursanız önerdiğim iki sineması izleyin.
Ve daima umutla, dirençle kalın.
Selahattin Demirtaş
Edirne Cezaevi
(1) Nobel Barış Ödüllü, Almanya Toplumsal Demokrat Partisi Genel Lideri ve 1969-1974 ortasında Federal Almanya Şansölyesi.
(2) Birinci cilt 18 Temmuz 1925 tarihinde basılmıştır. Hitler kitabın ikinci cildini mahpustan çıktıktan sonra, 1926 yılında yazmıştır. Kavgam olarak bilinen temel kitap, Rudolf Hess’in kaleme aldığı birinci kitaptır.
(3) Bu suikasti bahis edinen Valkyrie sinemasını tavsiye ederim.
(4) Hitler’in son günlerini anlatan Der Untergang (Çöküş) sineması de o günlerin atmosferini muvaffakiyetle anlatan çok âlâ bir sinemadır.
Kaynak: Gazeteduvar
