Hazine ve Maliye Bakanlığı, mart ayında merkezi idare bütçe istikrarının 23,8 milyar lira fazla verdiğini açıkladı. Faiz dışı istikrar ise 37,99 milyar TL fazla verdi. Geçen yılın mart ayında bütçe istikrarı 43,7 milyar lira açık, faiz dışı istikrar ise 32,4 milyar lira açık taraftaydı.
2021 yılı mart ayında merkezi idare bütçe masrafları 111,2 milyar TL ile geçen yıla nazaran %21,9 arttı. İşçi masraflarındaki artış %15,5 ve toplumsal güvenlik harcamaları %16,7 ile enflasyon civarında seyrederken, mal ve hizmet alımları harcamalarında %24 ve sermaye masraflarındaki %58 oranındaki artış dikkat cazip. Faiz masrafları de Mart 2021 ve Mart 2020 ortasında %25,5 oranında yükselerek yükselen piyasa faizlerinin Hazine’ye olan maliyetini yansıtmakta. Faiz masraflarının toplam masraflar içindeki hissesi bir yılda %12,5’de sabit kaldı.
Gelirler tarafında fotoğraf biraz daha değişik. Toplam gelirler 134,9 milyar lira ele geçen yıldaki mart ayının %184,4 üzerinde. Vergi gelirlerindeki artış %109 ve dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki hissesi da %70’den %72’ye yükselmiş durumda. KDV ve ÖTV gelirlerinin toplam vergi gelirleri içinde büyüyen hisseleri dikkat cazip.
Birinci çeyrek sayılarını da ayrıyeten değerlendirildiğinde, Ocak-Mart 2021’de toplam sarfiyatlar 321,3 milyar lira geçen yılın %12,6 üzerinde. Toplam gelirler 344,1 milyar lira ile geçen yıla kıyasla birinci üç ayda %34,4 artmış durumda. Böylelikle bütçe istikrarı 22,8 milyar lira ile geçen yılki açık olan 29,6 milyar liradan kıymetli bir değişim göstermekte. Maliye tarifli faiz dışı istikrar de, 8,7 milyar liradan %177 artışla 71,7 milyar liraya ulaşmış durumda. IMF tarifli faiz dışı istikrar ise geçen yılki 42,9 milyar lira açıktan bu sene birinci üç ayda 23,2 milyar lira fazlaya dönmekte.
Toplam masraflarda, faiz hariç harcamalar %10,3 artışla frenleme gayretini yansıtıyor. Fakat, artan borçlanma faizi nedeniyle faiz harcamaları geçen yıla kıyasla birinci üç ayda %27,9 artarak toplam masraflar içindeki hissesini geçen yılın %13,4 düzeyinden %15,2’ye taşımış oluyor.
Üç aylık gelirlerin alt kalemlerinde, KDV gelirlerindeki %174’lük artış dikkat cazip. İthalat üzerinden alınan verginin de %71 büyümesi ekonomik aktivitenin gidişatını yansıtması açısından not edilmeli.
Ocak-Mart periyodu bütçe performansı 2021 yılında da iç talebin gücünü koruduğunu yansıtırken, kamu harcamalarının cari tarafta frene basılma eforlarını anlatmakta. Gelirlerdeki artışın değerli kaynağı ekonomik aktivite olduğu kadar, geçen sene ertelenen vergi ödemeleri de kaynaklı. Buna karşın, maliye siyasetinde para siyasetine kıyasla daha akılcı bir yol izlendiğini söylemek mümkün manşet datalardan yola çıkarak. Ayrıntılarda ise, hükümetin ısrar ettiği altyapı harcamalarına pandemide yaşanan yeni dalgaya karşın devam ettiğini, zorlanan kesitlere dayanak konusunda yeni bir adım atmadığı datalarla de ortaya konmuş durumda. 2021 bütçe açığı/GSMH oranının geçen yılki %3,4 düzeyinin üzerine çıkması beklenmiyor.
