Hükümetin 2022 bütçesini genişletecek ek bütçeyi kısa müddette TBMM’ye sunması bekleniyor. Reuters’ın görüştüğü yetkililerin verdiği bilgiye nazaran, bu hafta görüşmeleri tamamlanacak olan 2022 bütçesinin çabucak akabinde genişlemeci adımlar içerecek ek bütçe çalışmasını da tamamlanıp TBMM’ye sunulması hedefleniyor.
Kalıcı cari fazla gayesine odaklı hükümetin TL’de yaşanan bedel kaybının akabinde yapacağı ek harcamaların artması beklenirken, hükümetin 2022 bütçesini genişletecek ek bütçeyi kısa müddette TBMM’ye sunması bekleniyor.
Bütçenin genişlemesinde ise hükümetin asgari fiyat, memur, personel ve emeklilerin maaşlarına yapılacak artışlar, 3600 ek gösterge düzenlemesi, durumdan etkilenen esnaf ve sanatkara yapılacak dayanakları üzere toplumdaki nakdî kayıpları telafi etmeye yönelik adımlar tesirli olacak.
Reuters’ın görüştüğü yetkililerin verdiği bilgiye nazaran, bu hafta görüşmeleri tamamlanacak olan 2022 bütçesinin çabucak akabinde genişlemeci adımlar içerecek ek bütçe çalışmasını da tamamlanıp TBMM’ye sunulması hedefleniyor.
Reuters’a bilgi veren üst seviye bir yetkili, “Bütçe görüşmelerinin tamamlanmasının akabinde bir ek bütçe teklifinin TBMM’ye gönderilmesi planlanıyor. Bu istikamette bir çalışma yapılıyor” dedi.
ASGARİ FİYAT VE MEMUR MAAŞLARI
Bütçenin mevcut uygulamalarını “oldukça sıkı” olarak niteleyen ve GSYH oranla açığın yüzde 1.5’a kadar gerilediğine dikkat çeken yetkili,
“Ekonomideki gelişmeler, kurdaki hareket nedeniyle birtakım sayıların önemli halde değişmesi lazım. Asgari fiyat, buna bağlı olarak gerçekleşecek artışlar, enflasyondaki artışa bağlı olarak memur, emekçi ve emeklilerin maaşlarına yapılacak artışlar, 3600 ek gösterge düzenlemesi, durumdan etkilenen esnaf ve sanatkara yapılacak takviyeler üzere hususlar var” dedi.
Bütçe açığının GSYH’ya oranı 2013’ten 2016’ya kadar yaklaşık yüzde 1 düzeyinde kalmıştı. Düşük kamu borcu bu devirde Türkiye piyasalarını destekleyen kıymetli bir öge oldu. 2017’de bütçe açığı/GSYH yüzde 1.5 olurken, 2018’de yüzde 1.9’a, 2019’da yüzde 2.9’a, 2020’de yüzde 3.5’e genişledi.
OVP amacı açığın GSYH’ya oranının hem bu yıl hem önümüzdeki yıl yüzde 3.5 düzeyinde oluştuktan sonra 2023’te yüzde 3.2’ye, 2024’ye yüzde 2.9’a gerileyeceği tarafında.
‘SAĞLIK ÇALIŞANLARIN DAHA GENİŞ KESİMİ’ VURGUSU
Fitch Ratings, ağustosta yaptığı bir değerlendirmede, Türkiye’nin bütçe istikrarı için “kredi notu açısından güçlü bir alan olmaya devam ediyor” demiş ve 2021 için gelişmekte olan ülke ortalaması olan yüzde 5.8’in bariz altında yüzde 3.9 düzeyinde açık beklediğini belirtmişti.
Birebir yetkili, “Çok sıkı bir bütçe var ve hem pandemi hem de iktisattaki bu gelişmelere bağlı olarak daha evvel yapılması gereken gevşemenin yapılması gerekiyor. Bu tarafta aslında çalışma var. Yalnızca sıhhat çalışanlarına yapılması planlanan düzenleme için gerekli meblağ 18 milyar lira civarında. Sağlıkçılara yönelik de artış olacak. Bu kapsamda ek bütçe olarak önemli bir düzenleme yapılması için çalışma devam ediyor” dedi.
Düzenlemenin ek bütçe ile birlikte sıhhat çalışanlarının daha geniş bir kısmını içerecek halde bu maddede düzenlenmesi bekleniyor.
BÜTÇE AÇIĞI/GSYH YÜZDE 5’E HAKİKAT EVRİLEBİLİR
Bir öteki yetkili de, bütçe görüşmelerinin TBMM Genel Kurulu’nda Cuma günü tamamlanacağına dikket çekerek, “Bu hafta içinde Cumhurbaşkanlığı tarafından ek bütçenin gönderilmesi bekleniyor. Teknik çalışma devam ediyor. Bütçede açığın yüzde 5 civarında olacağı kadar bir alan var. Bu alan kullanılacak” dedi ve şöyle devam etti:
“Ekonomideki gelişmelere bağlı olarak kıymetli değişiklikler yapılacak. Memur, emekli, personel, asgari fiyat, takviyeler vs herşeyi dikkate alınca bu bütçe ile gidilmez. Bütçe vakti genel şurada harcama istikametli düzenleme yapılamadığı için ek bütçe yapılması kaide. Biraz daha gevşek bir bütçe göreceğiz”
Hazine Reuters’ın sorusu üzerine haberle ilgili bir görüş bildirmedi.
YAKLAŞAN SEÇİMLER ÖNCESİ BÜTÇE AÇILACAK
En geç 2023 ortasında tekrar seçime gidecek olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a olan takviye, son devirde sert biçimde artan besin ve güç fiyatları başta olmak üzere son dört yılın büyük kısmında çift hanede yer alan enflasyonun negatif tesiriyle de azalmış durumda.
Hükümet enflasyondaki yükselişi “geçici” olarak nitelerken asgari fiyat artışı ve bütçe açığı artırıcı öbür önlemlerle bunun halka tesirinin telafi edileceğini belirtiyor.
Tıpkı yetkili, “Elbette yaklaşan seçimin de tesiri var öteki yandan. Artık hem dünya hem Türkiye’deki durum, siyasi gelişmeler, emtia fiyatlarındaki artış vs hepsini dahil edildiğinde yapılması gerekenler için bütçede adım atılması kaçınılmaz.
Bütçe açığını artıracak en önemli kalemlerin ise dar gelirli ve dezavantajlı kümelerin gelirinin artırılması, 2 bin TL altı emekli maaşı kalmaması, asgari fiyat artışları, alt gelir kümesine vergi dayanakları olması bekleniyor.
Asgari fiyatta patron için oluşacak maliyetin bir kısmının kamu tarafından karşılanması da bedellendirilen çalışmalar ortasında yer alıyor. Geçmişte yapıldığı üzere istihdam dayanaklarında İşsizilik Sigortası Fonu’nun kaynaklarının da bütçe yanında kullanılması bedellendirilen mevzular ortasında yer alıyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan başta olmak üzere iktisat idaresinin düşük faizlerle kredi maliyetlerini düşürmek dışında bir siyaset gütmediğini söyleyerek TCMB’nin faiz artırımı üzere direkt araçlar kullanmasını engellemesi TL’nin kıymet kaybına yol açarak doları 13.5 düzeyinin üzerine çekti.
Yaklaşık yüzde 21 ile üç yılın doruğundaki enflasyonun birkaç ay içinde 10 puan artması bekleniyor. Bu da pahalılığa ve memnuniyetsizliğe yer hazırlıyor.
Bu ortamda Erdoğan ve takımının geçen haftalarda açıkladığı asgari fiyat, öğretmen maaşlarında artış üzere toplumda kahır yaşayan muhakkak kesitleri rahatlatacak mali adımlar ise iktidarın kararsız seçmeni kendine çekmeye çalıştığı formunda yorumlanıyor. (REUTERS)
Kaynak: Sözcü
