Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, tüm dünyada panik yaratan Omicron varyantının bu kere yeni bir dalga değil, tsunamiye yol açacağını söyledi. Yavuz, bilhassa yılbaşı nedeniyle kalabalık ortamlara girmekten mutlaka uzak durulmasını, imkanı olan dallarda uzaktan çalışmaya yine dönülmesi gerektiğini belirterek, aşılamaların da hala hayati ehemmiyet taşıdığını vurguladı.
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Yavuz, tüm dünyayı süratle tesiri altına alan ve ABD ile Avrupa’da kapanmaları tekrar gündeme getiren Omicron varyantı hakkında değerlendirmelerde bulundu. İngiltere ve Norveç’ten gelen bilgilere nazaran hastalık seyrinin daha çok Delta varyantına benzediğini lakin Omicron’un bulaşma suratının Delta’yı katladığını belirten Yavuz, olay sayılarının sıhhat sistemlerini zorlayabilecek seviyelere ulaşma riski bulunduğunu söyledi.
SÜRATLE TÜM DÜNYAYA YAYILDI
Prof. Dr. Yavuz, salgındaki son duruma ait şu değerlendirmede bulundu:
“Omicron, Güney Afrika’da kasım sonuna gerçek ortaya çıktıktan sonra bir ay içinde inanılmaz süratli çoğalarak, yaklaşık her 2 günde bir enfeksiyon sayısı ikiye katlanarak, şu anda tüm enfeksiyonların yüzde yüze yakınına neden oluyor. Orada tanımlandıktan kısa müddet içinde de çabucak hemen dünyanın bütün ülkelerine yayıldı birebir süratle. Ne yazık ki başka ülkelerde de baskın hale gelmeye başladı. Dün mesela Amerika Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi CDC genomik surveyansı açıkladılar, yüzde 73. (Yani yeni Kovid enfeksiyonlarının yüzde 73’ü Omicron’a bağlı ortaya çıkıyor.) Çok berbat olduğunu duyuyorduk lakin ben de beklemiyordum bu kadarını açıkçası. Daha 1 ay geçmeden ABD’de de neredeyse baskın hale gelmiş durumda.”
‘LİSEYE GİDEN KIZIMA AŞI YAPTIRDIM’
Omicron açısından alınması gereken tedbirlere de değinen Prof. Dr. Yavuz, bunun başında tekrar aşılamanın geldiğini söyledi ve ekledi: “Bizim en büyük kasvetimiz bu hastalıkta, mevt. Şu anda aşılama sağlandığında, ek dozlar da yapıldığında, tekrar mevt ve ağır hastalıktan korunabilmek büyük oranda mümkün oluyor. Yapılan çalışmalarda aşılanmanın, üç doz mRNA aşısından sonra yüzde 75 ağır hastalık ve mevtten koruduğu gösterildi. Türkiye’de aşılanma oranımız yüzde 60’larda. Bunu artırmamız koşul. Çocuk kümesinde da aşılanmaya geçilmesi gerekiyor. 5-11 yaş kümesine kullanılan aşının Türkiye’ye de gelmesi ve aşı hakkı tanınması gerekiyor. Tekrar genç yaş kümesinde, 12 yaş üstünde aşılama çok yavaş gidiyor. Benim kızım da lise öğrencisi ve aşı hakkı tanımlandığı anda yaptırdım. Üçüncü doz hakkı geldiğinde, onu da yaptıracağım.” diye konuştu.
‘MUTLAKA MASKE KULLANILMALI, TERTİPLİ TARAMA YAPILMALI’
Dünyada çeşitli ülkelerde kapanma kararlarının alınmaya başlandığını ancak Türkiye için bu türlü bir durumun şu an kelam konusu olmadığının tekraren lisana getirildiğini söyleyen Yavuz, “En azından kalabalıkların azaltılması yoluna gidilebilir. Maske kullanımı çok kritik hale geliyor. Uygun ve düzgün maske kullanmak gerekiyor. Bilhassa riskli kümelerde tarama testlerinin, erkenden yakalayarak izole edebilmek için yapılması lazım. Hapishaneler, okullar üzere yerlerde sistemli tarama testleri yapılmalı. Mümkünse uygun kesimlerde uzaktan çalışma sistemine bu periyotta geri dönülmesi tesirli olabilir. Fakat en kıymetlisi bilhassa yılbaşı kutlamaları sırasında muhakkak çok kalabalıklara girilmemeli. Bunalmış olmak akılsızca davranışlar yapmamıza münasebet olmamalı. Daha küçük kümelerle, örneğin tam aşılı olduğunu bildiğiniz üç beş kişi ile tahminen bir ortaya gelinebilir. Ancak tanımadığınız, bilmediğiniz, aşı olup olmadığından bihaber olduğunuz kalabalık kümelerle, hele ki kapalı, kalabalık ortamlarda katiyetle bir ortaya gelinmemesi lazım” dedi.
‘PANKORONAVİRÜS AŞILARINDAN UMUTLUYUM’
Korona virüslerin hepsine karşı tesirli olabilecek pankoronavirüs aşısı ile ilgili çalışmalardan da bahseden Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, bu çalışmalardan ümitli olduğunu ve bu aşılar çıkarsa artık mutasyon tasası kalmadan tüm koronavirüs cinslerine karşı korunma sağlanabileceğini söyleyerek kelamlarını şöyle noktaladı:
“Bir teneffüs yolu virüsünün aşı bağışıklığından kaçması, bizim açımızdan çok şaşırtan bir şey değil. Bunu gripten de aslında biliyoruz. Burada kıymetli olan, genomik sürveyansın yapılması ve (baskın olan suşa göre) aşının ne vakit değişmesi gerektiğine karar verilmesi. Örneğin grip aşılarında, aşı aktifliği yüzde 50’nin altına düştüğünde, o anda baskın olan suşa karşı yeni aşı çalışması yapılır. Şu anda hala üç doz mRNA aşıları ile yüzde 75’e varan oranlarda korunabiliyoruz. Bu, grip aşılarının etkinliğinden daha yüksek. Şu anda virüsün aşılardan kaçabilmesi, Spike proteininin muhakkak bölgelerinin üzerindeki mutasyonlar nedeniyle oluyor. (Virüs Spike’ı kullanarak insan hücresine geçebiliyor yani bulaşıyor.) Ancak Spike proteininde mutasyondan korunmuş bölgeler de var. Onlar bulunarak da yeni aşı çalışmaları yürüyor. Fakat Sars-Cov 2’nin yalnızca Spike proteini değil, 29 tane farklı proteini var. Virüsün replikasyonu dediğimiz yani RNA’sının çoğalmasını (dolayısıyla virüsün kendini çoğaltmasını) sağlayan birtakım enzimleri var. Ona karşı gelişen T hücre karşılığının (bağışıklığın hafıza hücresi), aslında bütün koronavirüslere, yani nezle yapanlar da dahil, MERS, SARS, bütün koronavirüslere karşı çok tesirli bir T hücre karşılığı sağladığı gösterildi. Yalnızca Spike değil, virüsün toplamdaki 29 proteininin her birine karşı da çalışmalar yapılıyor. İşte bunların hepsini hedefleyebilecek, yani virüsün aşılardan kaçışını önleyebilecek pankoronavirüs aşıları bunlar. Bu çalışmalardan ümitliyiz Böylelikle mutasyon zahmetiyle başa çıkılmış olunacak. Aslında gripte de bu çalışmalar yapılıyor. Ben ümitliyim bu çalışmalardan, pankoronavirüs aşısı da kesinlikle bulunacaktır.” (İSTANBUL-DHA)
Kaynak: Gazeteduvar
