Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Omicron’un çok süratli bulaşmasından ötürü test sistemlerinde tıkanıklığa yol açacağının öngörüldüğünü ve bunun Bilim Konseyi’nde gündeme getirildiğini söyledi. “PCR dışında testlerin çeşitlendirilmesi koşul. Sıhhat Bakanlığı’nın buna yönelik bir planı olacaktır diye düşünüyorum” diyen Prof. Dr. Yavuz yarıyıl tatili öncesi de ihtarlarda bulundu.
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, hastanelerdeki Omicron’a bağlı yoğunluğun artmaya başladığına işaret ederek değerli açıklamalarda bulundu.
“GENELLİKLE YA AŞISIZ YA DA EKSİK AŞILI”
Prof. Dr. Yavuz, İstanbul’un Omicron’un birinci görüldüğü yer olduğunu söyleyerek şöyle konuştu:
“İlk evvel sıhhat çalışanlarından aslında bunu gördük, aşılı olan sıhhat çalışanları hastalığı hafif geçirmekte birlikte tekrar de hastalandılar ve sonuçta muhakkak kliniklerde iş yükü çok arttı onlar meskende kalmak zorunda kaldıkları için. İnanılmaz fazla sayıda hasta müracaatları oldu, test problemi yaşandı, çok uzun mühlet test sonucu bekler hale geldi beşerler.
Şu anda da yatan hasta sayısında artışlar görüyoruz. Yeni servisler açmamız gerekiyor. Yatan hastalar çoklukla yeniden yaşlı, komorbiditesi (altta yatan hastalığı) olan riskli kesim lakin 40’lı 50’li yaşlarında olan genç hastalarımız da var. Bunlar da ekseriyetle ya aşısız, ya da eksik aşılı.”
“OMİCRON PANDEMİNİN SONUNU GETİRECEK GÖRÜŞÜ ŞİMDİ HİPOTEZ”
Omicron’un hafif seyrettiği için salgının sonunu getireceği tarafındaki görüşlere “henüz” katılmadığını söyleyen Prof. Dr. Yavuz, tam aksine bu görüşle hareket etmenin çok tehlikeli olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Bu görüş, şu an bir hipotez. Doğrulanmış bir durum değil. Bilimsel yaklaşım, olumsuz senaryolar üzerinden hazırlanmanız gerektiğini söylüyor bize. Zira daha evvelki tecrübelerimizde de bunu gördük.
Omicron birinci çıktığında çok fazla beşere bulaşabileceği, bu nedenle de hastanelerde sıkışıklıklara neden olabileceği, test kapasitesinde zorlanmalara yol açabileceği, toplumda bilhassa ön saflarda çalışan sıhhat çalışanları üzere, hizmet dalı çalışanları üzere kesitlerde çok fazla hastalanmaya bağlı olarak işlerin aksayabileceği matematik modellemelerle gösterilmişti aslında.
Yüzde 25 daha hafif seyirli bile olsa, o kadar fazla beşere bulaşıyor ki, mevt ve hastaneye yatış sayılarının çok daha yüksek olabileceğini matematik modellemeler gösteriyor şu anda. Gayretinizi bunlar üzerinden yürütmeniz gerekiyor.”
“HIZLI TESTLERİ GEÇEN HAFTA DA GÜNDEME GETİRDİK”
Omicron varyantının dünyada süratle yayılmasıyla bir arada Bilim Şurası toplantılarında da test sayılarının artırılması, yalnızca PCR değil süratli testler üzere seçeneklerin de gündeme alınması gerektiğini gündeme getirdiklerini de söyleyen Prof. Dr. Yavuz, şunları kaydetti:
“Test sayınızı, test çeşitliliğinizi arttırın, Omicron’daki öngörüler bu istikametteydi. Bunu yaparsanız daha az ziyanlı çıkarsınız diyor öngörüler. Bilim Kurulu’nda testleri, test usullerini çok yakından takip eden arkadaşlarımız var.
Süratli testler kullanıma girer girmez, Bilim Kurulu’nun da gündemine geldi ve tartışıldı bu husus; Sıhhat Bakanlığı’na da önerildi süratli test kullanımı. Hatta geçtiğimiz hafta Çarşamba günü de dahil olmak üzere. Buraya daha hazırlıklı girilseydi, test çeşitliliği, testi yapan kısımlarda çalışan insan sayısının yine düzenlenmesi vb, Omicron pikine bu türlü girmiş olmamız gerekirdi. O denli giremediğimiz için PCR için hastanelerde vahim kuyruklar oldu, test sayıları çok yükseldi.
Hasebiyle Sıhhat Bakanlığı burada öbür bir usule giderek, test yapılacak kümeleri azaltmaya gitmek zorunda kaldı. Şu anda Türkiye’nin sağlam süratli testlere gereksinimi var. Geçtiğimiz haftalarda yaşadığımız PCR testlerindeki tıkanma, bu süratli testlerin uygun endikasyonda kullanımına muhtaçlık olduğunu da gösterdi.”
“BEDELİNİ AĞIR ÖDEYEBİLİRİZ”
Salgının şimdi “endemik” hale gelmediğini, hala pandemik şartlar içinde olduğumuzu vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, daha hipotez iken salgın sonlanıyormuş üzere hareket etmenin bedelini ağır ödeyebileceğimizi söyleyerek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu senaryoyu gerçek bir senaryoymuş üzere şimdiden kabul edersek, bedelini ağır ödeyebiliriz. Biz, berbat senaryo üzerinden hazırlanmalı ve her türlü tedbiri de onun üzerinden yapmalıyız. Amerika’da görüyoruz, hastaneye yatışlar harikulade arttı; vefat sayıları arttı. Neredeyse başka piklere yaklaşan sayılarda yatışlar var.
Hatta bir evvelki piklere nazaran daha fazla vefat sayısı ile karşılaşılmasından korkuluyor. Yetersiz aşılı olanların ek dozlarını kesinlikle yaptırması gerekli. Aşılamaya sürat kazandırılması lazım. Başka taraftan da toplumda enfeksiyonu denetim altına almayı sağlayan, ‘tara-test et-izole et’ kuralı, aralığın artırılması, maske kullanımına hala dikkat edilmesi ki aslında kullanıyoruz, gerekiyor. Şu anda bilim bize bunu söylüyor.”
“TATİLDE KIŞ OTELLERİNİN RESTORANLARI RİSKLİ OLACAK”
İki gün sonra başlayacak yarı yıl tatiliyle de ilgili kıymetli ihtarlarda bulunan Prof. Dr. Yavuz, tatilin başlamasıyla birlikte insan hareketliliği ve aşikâr bölgelerdeki yığılmalardan kaygı ettiğini belirterek şöyle konuştu:
“Şubat tatili için natürel ki ben de takip ediyorum, ben de dinlenmek istiyorum. Her yer dolu, inanılmaz bir kalabalık olacak, kayak otelleri, bütün kış otelleri hayli ağır bir halde dolu. Ben buraların yemek yenilen alanlarını düşünüyorum; Omicron edinmek için ya da Kovid olmak için hakikaten ülkü ortamlar olacak.
O yüzden kalabalıklara girmeyin diyeceğim ben tekrar mecburen. Bunu demek zorundayım zira. Hele aşısızlar muhakkak girmesinler. Eksik aşılı olanlar da kesinlikle aşı dozlarını tamamlasınlar. En azından hastalansalar bile mevt riski neredeyse 13 kat daha düşük aşısızlara nazaran.
Ayrıyeten tanıdıklarınız, aile bireyleriniz, aşılı olduğunu bildiğiniz şahıslar vb dışında; kalabalık bir ortamda olacaksanız maskenizi asla çıkarmayın. Olağan ki testler herhalde ki yaygınlaştırılacaktır diye düşünüyorum. Sanırım Sıhhat Bakanlığı’nın da bu tarafta bir grup çalışmaları olacaktır.”
“UZUN VADELİ TESİRLERİNİ HAFİFE ALMAYIN”
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, son olarak ‘nasılsa artık hafif geçiriliyor’ diye düşünerek salgını ciddiye almayı bırakmanın risklerine de şu sözlerle değindi:
“Bu aslında hala yeni bir virüs. 2 yıl oldu ortaya çıkalı ancak şimdi uzun devir tesirlerinin neler olacağı büsbütün bilinmiyor. Hafif bile geçirseniz, bu virüsün bedende birçok yere yerleşebildiği gösterildi. Merkezi hudut sisteminden, beyin işlevlerinden tutunun, üreme sistemine, birçok yere tesiri olabileceği görülüyor.
Uzun devir sonuçlarını da süreç içinde göreceğiz. Kural, bu virüsle enfekte olmamaya çalışın olmalı. Virüsler o kadar da saf değil. İlerleyen devirde ummadığımız sonuçları çıkabilir. Mesela MS (Multipl Skleroz) hastalığının da viral bir hastalık olduğu neredeyse gösterilmiş durumda.
Geçtiğimiz hafta bununla ilgili yayınlanan bir çalışma (başka bir virüse maruziyet sonucu uzun vadede ortaya çıkabileceğini) gösterdi. Münasebetiyle bilinmeyen bir virüs, hem de ölümcül olduğunu biliyoruz, Omicron da olsa öldürebildiğini görüyoruz; hakikaten hastanemize de çok ağır seyreden hastalar geliyor, kaybettiğimiz hastalar oluyor.” DHA
Kaynak: Sözcü
