Anayasa Mahkemesi, (AYM), eski HDP Eş Genel Lideri Figen Yüksekdağ’ın 3 yıl 1 ay boyunca devam eden tutukluluk önleminin “ölçülü” olduğunu savunarak, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edilmediğine karar verdi.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Lideri Figen Yüksekdağ hakkında Anayasa Mahkemesi’ne 26 Şubat 2021 tarihinde yapılan müracaatta karar çıktı. Yüksekdağ’ın “Tutuklama önleminin tüzel olmaması”, “Tutukluluğun makul süreyi aşması”, “Tutukluluk incelemelerinin yapılmaması, tahliye talepleri ile tutukluluğa yönelik itirazların kısa müddette karara bağlanmaması” ve “Tutukluluk incelemelerinin hâkim/mahkeme önüne çıkarılmaksızın yapılması”na dair kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ait yapılan müracaatta, AYM’e ihlal görmedi.
AYM, Yüksekdağ’ın 4 Kasım 2016 tarihinden bu yana yargılandığı dava belgesindeki tutukluluk kararının devamına yönelik ihlal başvurusunu incelemesinde, daha evvel “açıkça destekten yoksun” diyerek reddettiği başvuruyu da hatırlattı. AYM, tutuklama önleminin hukuka terslik konusunu da incelemeyerek yinelenmiş müracaat olduğunu belirtti.
Yüksekdağ’ın birinci tutuklanmasının akabinde 1 Şubat 2017 ile 28 Nisan 2017 tarihleri ortasında resen tutukluluk incelemesi yapılmadığı için kişi hürriyeti ve güvenlik hakkı ihlal edildiğine dair müracaata ait AYM, Anayasa 19. unsurun kapsamına girmediğini öne sürerek, yetkisizlik kararı verdi.
Yüksekdağ’ın “Tahliye talepleri ile tutukluluğa yönelik itirazlarının kısa müddette karara bağlanmaması” ihlaline dair de AYM, kendilerine doküman gönderilmediğini ve genel tabirler kullanıldığını öne sürdü. AYM, buna dair başvuruyu da “dayanaktan yoksun” diyerek, kabul etmedi.
Tutukluluğun makul süreyi aşmasına dair de AYM, Yüksekdağ’ın aldığı cezaların infaz edilmesiyle tutuklulukta geçen mühletlere yer verdi. AYM, Yüksekdağ’ın 4 Kasım 2016-27 Temmuz 2017 tarihlerinde 8 ay 23 gün ve 16 Aralık 2018-23 Ocak 2019 tarihlerinde 1 ay 7 gün tarihleri ortasında ve tekrar 25 Eylül 2019 tarihinden itibaren tutuklu olduğunu belirterek, “Tutukluluğunun devamına dair sulh ceza hâkimlikleri ve ağır ceza mahkemeleri tarafından verilen kararlarda atıf yapılan ve soruşturma/kovuşturma evrakında bulunduğu belirtilen kanıtların içeriği ile bu kanıtların kuvvetli belirti açısından Anayasa Mahkemesi tarafından tespit edilen olgusal pahasını tutuklama tarihinden sonraki süreçte de koruduğu dikkate alındığında müracaatçının tutukluluğunun devamı kararlarının kabahat işlendiğine dair kuvvetli belirtinin bulunması hususu tarafından ilgili ve kâfi olduğu değerlendirilmiştir” yorumunda bulundu.
Tutukluluk devam kararlarını “ölçü” istikametinden de inceleyen AYM, Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nin görülen Kobanê Davası’nda verdiği tutuklama devam münasebetini temel aldı. AYM, ayrıyeten daha evvel verdiği Mustafa Balbay, Gülser Yıldırım, Selahattin Demirtaş kararlarına atıfta bulunarak, Yüksekdağ’ın milletvekiliyken tutuklu kaldığı müddetin kısa olmasını münasebet göstererek içtihat olarak kabul edilmeyeceğini savundu.
AYM’nin kararında, Yüksekdağ’ın 4 Kasım 2016 tarihinden sonra tutuklanması akabinde 21 Şubat 2017 tarihinde milletvekilliğinin, 9 Mart 2017 tarihinde de parti üyeliğinin düşürüldüğü hatırlatarak şu iifadeler kullanıldı: “Başvurucunun milletvekili ve bir siyasi partinin genel lideri sıfatını taşıdığı periyotta geçen tutukluluk müddeti 4 ay 5 gündür. Tutuklanmasına karar verilen kişinin milletvekili olmasının bu önlemi otomatik olarak ölçüsüz kılmayacağı ve müracaatçının milletvekili/bir siyasi partinin genel lideri sıfatıyla tutulmasının uzunca bir mühlet devam etmediği de gözetildiğinde 4 ay 5 günlük mühletin yaklaşık 3 yıl 1 ay boyunca devam eden önlemin ölçülülüğü açısından bir sorun oluşturmadığı değerlendirilmiştir.”
İHLAL YOK
AYM tarafından verilen kararın sonuç kısmında şu sözler yer aldı: “Sonuç olarak tutukluluğun ön kuralı olan kabahat işlendiğine dair kuvvetli belirti ile hürriyetten mahrum bırakılmanın yasal nedenlerinin ve önlemin ölçülülüğünün belirtilmesi bakımından müracaatçı hakkındaki tutukluluğun devamına ait kararların münasebetlerinin ilgili ve kâfi olması ve soruşturma/kovuşturma süreçlerinin yürütülmesinde bir özensizliğin bulunmaması konuları bir bütün olarak dikkate alındığında yaklaşık 3 yıl 1 aylık tutukluluk müddetinin makul olduğu sonucuna varılmıştır. Tutukluluk hâlinin siyasi bir emelle sürdürüldüğü ve devam eden süreç nedeniyle tabir hürriyetinin ihlal edildiği argümanının incelenmesi gerekli görülmemiştir. Anayasa’nın 19. unsurunun yedinci fıkrası kapsamındaki kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edilmediğine karar verilmesi gerekir.” (MA)
Kaynak: Gazeteduvar
