Asgari fiyat toplantısı için 15 kişilik kurul üç kere bir ortaya geldi. Asgari fiyat artırımının belirlenmesinde dördüncü toplantı karar toplantısı olacak. Çalışma Genel Müdürü Nurcan Lider, TİSK’in asgari geçim meblağını 3 bin 100, Türk-İş’in 3 bin 900 olarak gördüğünü aktardı lakin TİSK yaptığı açıklama ile sayı vermediğini duyurdu. Son 19 yılda asgari fiyata yalnızca 3 sene enflasyondan daha düşük artırım yapılmış olmasından ötürü 2022 yılında da asgari fiyat artırımı için yüzde 20’nin üzerinden bir sayı belirlenmesi bekleniyor.
Milyonlarca çalışanın merakla beklediği asgari fiyat görüşmelerinin üçüncüsü gerçekleştirildi, gözler dördüncü ve kritik toplantıya çevrildi. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım tarafından açıklanan asgari fiyat araştırma sonuçlarına nazaran çalışanların yüzde 37.3’ü asgari fiyatın 3 bin 750-4 bin lira ortasında olmasını, yüzde 13’ü ise 4 bin-4 bin 500 lira ortasında olması gerektiğini söylemişti.
ASGARİ FİYAT NE KADAR OLACAK?
Çalışma Genel Müdürü Nurcan Başkan, TİSK’in asgari geçim fiyatını 3 bin 100, Türk-İş’in 3 bin 900 olarak gördüğünü aktardı.
Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu’nun mesken sahipliğinde gerçekleşen toplantının akabinde konuşan Lider, “Yaptığımız hesapta Hacettepe tarafından verilen parametrelerle sayıları karşılaştırdık. Bu sayılara nazaran, 2 bin 979 lira ile 3 bin 567 lira ortasında eski formüle nazaran değişiyor. TİSK bu sayısı 3 bin 100 lira olarak daha uygun buluyor. 3 bin 567 liraya Türk-İş diyor ki ben daha farklı besin kaynaklarını tercih ederim diyerek bu sayı da 3 bin 900’ün altına düşmez diyor.” diyerek tarafların birinci sayılarını açıkladı.
Lider, “Dördüncü toplantı karar toplantısı olacak lakin biz devlet olarak üzerinde çalışmaya devam edeceğiz ve son toplantıda sayısı açıklayacağız” dedi.
* TÜİK’e nazaran yıllık enflasyon yüzde 20’ye dayanmış durumda.
* 2002-2021 yılları ortasında asgari fiyata yalnızca 3 sene enflasyondan daha düşük artırım yapıldı. Başka tüm yıllarda ise az farkla da olsa asgari fiyat enflasyon artışından daha fazla zamlandı.
* AKP 7 Haziran 2015’deki seçim öncesi asgari fiyatta artışa yönelik özel bir vaatte bulunmamış, lakin Kasım 2015’te yine gerçekleşen seçimlerde asgari fiyatın 1300 liraya çıkarılacağını açıklamıştı.
* 2016 yılında uygulanacak asgari fiyata 2015 yılı sonunda net yüzde 33.5’luk bir artış yapılmıştı. Bu yıl da çalışan cephesinde beklenti bu türlü bir artışın gerçekleşmesi.
KILIÇDAROĞLU’NDAN ASGARİ FİYAT ARTIRIMI REAKSİYONU
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, bugün toplanan Asgari Fiyat Tespit Kurulu’nda TİSK’e “Düzgün bir teklifte bulunun” daveti yaptı.
Kemal Kılıçdaroğlu, Twitter üzerinden paylaştığı iletisinde, “Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu asgari fiyat artırımı için ‘TÜİK’i temel alırız’ demiş. Evet, sizin neyi temel alacağınızı bildiğim için gittim TÜİK kapısına. Geçin bunları da gerçek düzgün bir teklifte bulunun işçilere” dedi.
ERDOĞAN’DAN ASGARİ FİYAT AÇIKLAMASI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün başlayan ve en az dört oturum sürmesi planlanan asgari fiyat müzakerelerinde bugüne kadar yapılandan daha yüksek bir artış yapacaklarını söyledi fakat rastgele bir sayı söylem etmedi.
AKP’nin küme toplantısı sonrasında gazetecilerin gündem ile ilgili sorularını yanıtlayan Erdoğan “3,600 ile ilgili olsun asgari fiyatla ilgili olarak biz halkımızı ezdirmeyeceğiz. Artık de asgari fiyat çalışması başlatıldı kısa vakitte açıklayacağız. Asgari fiyatta bugüne kadar olmuşun çok çok fevkinde bir neticeyi açıklamış olacağız” diye konuştu.
Erdoğan ayrıyeten toplantıda yaptığı konuşmada da dar gelirli vatandaşları fiyat artışları karşısında koruyacak adımların hazırlığını yaptıklarını söyledi.
EN BÜYÜK ARTIRIMLAR NE KADARDI?
AKP iktidarı devrinde bugüne kadar asgari fiyatta en büyük artırımlar 2003 ve 2015 yıllarında gelmişti. 2003 yılında 226 TL olan asgari fiyat 2004’te 310,7 liraya çıkarken artırım oranı yüzde 37,48 olmuştu.
2015’te ise 974,8 lira olan asgari fiyat 2016 yılında 1300,9 liraya çıkarken artırım oranı yüzde 33,46 olarak gerçekleşmişti.
2002-2020 ortasında asgari fiyata yapılan artırımlar şöyle:
Bu hafta içi başlayacak toplantıların akabinde tarafların uzlaşması halinde 2021’de 2825 TL olan asgari fiyatın 2022’de kaç TL olacağı muhakkak olacak.
ASGARİ FİYAT ARTIRIMI İÇİN ALT HUDUT YÜZDE 36!
Türk-İş Lideri Ergün Atalay, yarın başlayacak asgari fiyat görüşmeleri öncesinde personelin beklentisini “alt çizgi” formülüyle açıkladı. SÖZCÜ’ye konuşan Lider Atalay, hükümetten TÜİK’in açıkladığı Tekrar Değerleme Oranı’nın (YDO) üzerinde bir artırım beklediklerini söyledi. Türk-İş’in istediği yüzde 36.2’lik yine değerleme oranının dikkate alınması halinde, hala 2 bin 825 lira olan asgari fiyat için pazarlık masasına 3 bin 850 liranın üzerinde bir sayının sunulması gerekiyor. Lider Ergün Atalay, TÜİK’in yüzde 20’ler civarındaki tüketici enflasyonunun masada ciddiye bile alınamayacağını, toplumun geniş kısımlarının tebessümle karşılayacağı bir sayının peşinde olduklarını söyledi. Atalay, “Yüzde 36.2’lik tekrar değerleme oranı gerçek enflasyona kısmen de olsa daha yakın. Bizim başımızda tabi ki bir sayı var ve onu talep edeceğiz. Lakin hükümet de masaya yine değerleme oranının altında bir artırım teklifiyle gelmemeli” dedi.
45 YILIN EN DEĞERLİ FİYATI
Ergün Atalay, resmi enflasyonla çarşı-pazardaki çok yüksek fiyatların örtüşmediğini, çabucak her gün iğneden ipliğe yeni yeni artırımların geldiğini söz etti. Açıklanacak asgari fiyatın hayat pahalılığı nedeniyle 45 yılın en değerli asgari fiyatı olacağını belirten Lider Atalay, “Geçmişe bakıyorum örneğin merhum Erbakan devrinde enflasyon yüzde 87 imiş, o periyot asgari fiyata yüzde 106 artırım almışız. Bugün gerçek hayat pahalılığı can yakıcı düzeylerde. Artırımlar karşısında asgari ücretliyi, sabit gelirliyi korumaktan öteki dermanımız yok. Aksi halde beşerler konutunu nasıl geçindirecek?” dedi.
ÇALIŞANLARIN YÜZDE 69’U ASGARİ FİYAT CİVARINDA MAAŞ ALIYOR
Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) 2022 için belirlenecek asgari fiyat görüşmeleri sürerken ‘Asgari Fiyat Gerçeği 2021′ raporunu yayımladı.
Rapora nazaran, asgari fiyatın yüzde 20 fazlası ve altında fiyat alan emekçilerin sayısı 9,7 milyon oldu. Bütün fiyatlı çalışanların yüzde 50’ye yakını bu kapsamda. Tüm fiyatlı çalışanların yüzde 64’ü ise (12,5 milyon işçi) asgari fiyatın altı ile asgari fiyatın bir buçuk katı ortasında bir fiyat elde ediyor.
Asgari fiyat ile başka emek gelirleri ortasındaki makas kapandığı tespitine yer verilen raporda, “Türkiye’de emek gelirleri artışının sonlu bırakılması asgari fiyat ile başka fiyatların ortasındaki makasın kapanmasına ve asgari fiyat civarı bir fiyatla çalışanların oranının artmasına sebep oluyor” sözlerine yer verildi.
2005 yılında aylık ortalama fiyat ve maaş geliri asgari fiyatın 2,2 katı iken, 2019’da asgari fiyatın 1,7 katına geriledi.
Ayrıyeten özel kesim personellerinin yüzde 21,8’i asgari fiyata erişemezken, özel dalda asgari fiyat ve altında fiyatla çalışanların oranı yüzde 44, asgari fiyat civarında çalışanların oranı yüzde 69 oldu. 8,4 milyonu aşkın özel bölüm emekçisinin asgari fiyatın yüzde 20’si ve altında fiyatlarla çalıştığı belirtildi.
Geçtiğimiz yıl bu oran yüzde 64 olarak tespit edilmişti.
Asgari fiyata erişemeyenlerin oranı genelde yüzde 18 iken bayanlarda bu oran yüzde 25’i aştı. Asgari fiyat civarında bir fiyat ile çalışan bayanların oranı ise yüzde 60 oldu.
PATRONLARDAN ASGARİ FİYAT AÇIKLAMASI
TİSK İdare Heyeti Lideri Özgür Burak Akkol, 2022 yılı asgari fiyat çalışmalarına dair bir açıklamada bulundu. Yapılan açıklamada, “Asgari Fiyat Tespit Komisyonu’nda görüşmeleri hızlandırarak süreci Aralık ayının başında tamamlamaya hazırız” denildi.
Patron dayanağının bu yıl sürmesinin hayati kıymette olduğunu belirten Akkol, tüm dünyada artan emtia fiyatlarının, güç ve taşıma maliyetlerinin yanı sıra çip krizi üzere global meselelerin ve yüksek belirsizlik ortamının birçok bölümü olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirterek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanması gerektiğini tabir etti.
TİSK tarafından bugün paylaşılan açıklamada Akkol şunları söyledi:
“TİSK olarak, birinci önceliğimiz her vakit olduğu üzere ülkemizin ve çalışanlarımızın sürdürülebilir refahı. Bu yıl asgari fiyatın en kısa müddette netleşmesi konusunda kamuoyunun büyük beklentisinin farkındayız. Bu sebeple, Asgari Fiyat Tespit Komisyonu’nda görüşmeleri hızlandırarak süreci Aralık ayının başında tamamlamaya hazırız. Buradaki en büyük temennimiz kararın, çalışma hayatının tüm paydaşları olarak üçlü mutabakatla imzalanması.
‘ENFLASYON KARŞISINDA KORUNACAK BİR ASGARİ FİYATTAN YANAYIZ’
Çalışma arkadaşlarımızın sürdürülebilir refahı için, enflasyon karşısında korunacak bir asgari fiyat belirlenmesinden yanayız. Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini düzgünleştiren ve büyük-küçük bütün işletmelerimize bedel katan her türlü kararın her vakit destekçisiyiz.
Bununla birlikte bu yıl, asgari fiyat müzakerelerinin global boyutta devam eden harikulâde ekonomik koşulların gölgesinde gerçekleşeceğini de unutmamalıyız. Ne yazık ki tüm dünyada artan emtia fiyatları, güç ve taşıma maliyetlerinin yanı sıra çip krizi üzere global sıkıntılar ve yüksek belirsizlik ortamı birçok dalı olumsuz etkilemeye devam ediyor. Öbür yandan, hizmet dalının de toparlanması için hala vakte gereksinim duyuluyor. Bu nedenle, asgari fiyat için, gerek global enflasyon, gerek ülkemizin rekabetçiliğini etkileyen başka faktörler de kıymetlendirilerek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanmasını değerli buluyoruz.
‘ASGARİ FİYAT PATRON TAKVİYESİ DEVAM ETMELİ’
Tıpkı vakitte, asgari fiyat patron dayanağının bu yıl da devam etmesinin, hiç olmadığı kadar değerli olduğunun ve yeni istihdam yaratılmasında kayda kıymet bir yarar sağlayacağının da altını da bir kere daha çizmek isterim.
“Birlikte Mümkün” anlayışı ile bu sıkıntı devri yeniden personel, patron ve hükümetimizle birlikte açık diyalog ve dayanışma yoluyla en güzel biçimde aşacağımıza olan inancımız tam. Geleceğimize, çalışanlarımıza, işletmelerimize ve işimize katkı sağlayacak her türlü karara dayanak vermeye hazırız.”
DİSK ASGARİ FİYAT TALEBİNİ AÇIKLADI
Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu ve DİSK İdare Şurası üyeleri, Ankara’daki DİSK Genel-İş Genel Merkezi’nde 2022 asgari fiyatına dair görüş, teklif ve taleplerini açıklamak için bir ortaya geldi.
Çerkezoğlu, “Gerek yoksulluk hududu gerek besin fiyatları artışı gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılında asgari fiyat net 5 bin 200 lira olmalı” dedi.
Çerkezoğlu ve DİSK İdare Şurası üyeleri, basın açıklaması yapmak için kürsüye giderken, DİSK üyeleri, ‘İnadına sendika, inadına DİSK’, ‘Zafer direnen işçilerin olacak’ sloganları attı.
Açıklamasında kur artışı nedeniyle asgari fiyatın eridiğini anlatan Çerkezoğlu, asgari fiyata uygulanan vergi ve kesintilere de dikkat çekti.
TÜM FİYATLARA 1000 LİRALIK UYGUNLAŞTIRMA TALEBİ
Çerkezoğlu, “Bütün fiyatlara bin liralık uygunlaştırma yapılmalı. Yani asgari fiyatın ve bütün fiyatların, asgari fiyat kadar kısmı için bin lira meblağında vergi ve prim indirimi sağlanmalı ve bu dayanak Hazine tarafından karşılanmalı” değerlendirmesinde bulundu.
‘GEÇİM KURALLARINA NAZARAN HESAPLANMALI’
Çerkezoğlu, asgari fiyata ait taleplerini ise şu biçimde sıraladı:
• Asgari fiyat ülkemizde en düşük fiyat değil, ortalama fiyat haline gelmiştir ve asgari fiyat tespitinde bu gerçek dikkate alınmalıdır.
• Asgari fiyat yalnızca emekçinin kendisinin değil, ailesinin de geçim kuralları dikkate alınarak adil bir biçimde hesaplanmalıdır.
• Asgari fiyat baskılanmış ve güdümlü enflasyon sayılarına nazaran değil, geçim kurallarına ve ekonomik büyümeye nazaran hesaplanmalıdır.
• Dar gelirlinin besin enflasyonuyla kişi başına düşen ulusal gelir artışı asgari fiyatın saptanmasında kesinlikle dikkate alınmalıdır.
TOBB LİDERİ’NDEN ASGARİ FİYAT ÖNERİSİ
Milyonlarca insanın beklediği 2022 asgari fiyatına ait yeni bir açıklama da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu’ndan geldi.
Hisarcıklıoğlu, toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı bir açıklamada “Emek, alın teriyle çalışanlar desteklenmeli. Asgari fiyat enflasyon oranı üzerinde artmalı” dedi.
Üç teklifte bulunan Hisarcıklıoğlu, “Asgari fiyatta vergi kaldırılmalı. Gelir Vergisi dilimleri yükseltilmeli. Asgari fiyat dayanağı artırılmalı. İşletmelerin sürdürülebilirliği de ziyan görmemeli, maliyetler düşürülmeli” diye konuştu.
GENİŞ BİR BÖLÜMÜ İLGİLENDİRİYOR
Asgari fiyat sadece asgari fiyat alanları ilgilendirmiyor. Öncelikle asgari geçim indiriminden ötürü tüm çalışanlar az ya da çok asgari fiyattan etkileniyor.
Bunun yanı sıra, işsizlik maaşı bağlananlar, 65 yaş aylığı alanlar, rastgele bir işte çalışmadıkları için Genel Sıhhat Sigortası GSS) primini kendi ödeyenler, isteğe bağlı sigortalılar, erken emekli olmak için borçlanma yapmak isteyenler, toplumsal güvenlik primi ödeyen patronlar ve Bağ-Kur’lular ile ferdî emeklilik sistemine (BES) para yatıranlar yeni belirlenecek asgari fiyattan direkt etkileniyor.
Kaynak: Sözcü
