İZMİR- Arkeologlar Derneği’nin toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımdaki görüntüde yer alan “Türkiye’nin bayan arkeologları hiç durmadan mesleğimize katkıda bulunmaya devam ediyor. Yolları açık olsun” sözleri büyük reaksiyon çekti. Dernek, bayan arkeologların çalışma şartlarından ve gerçeklikten uzak olmakla suçlandı, başta Feminist ve Anarşist Arkeologlar olmak üzere geniş bir kesim, paylaşımın özeleştiri verilerek kaldırılmasını talep etti.
Arkeologlar Derneği, yeniden toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada, kelam konusu paylaşım için özür diledi. Özür metninde “Tamamen düzgün niyetle, Instagram ve Twitter sayfamızda yaptığımız görüntü paylaşımına bir kadro olumsuz tenkitlerin geldiğine üzülerek şahit olduk. Emelimiz hiç kimseyi üzmek yahut rencide etmek değildi… Arkeologlar Derneği olarak, bu mesleğe gönül veren tüm meslektaşlarımız bizim için son derece kıymetlidir. Görüntümüzü beğenip paylaşan meslektaşlarımıza çok teşekkür ederiz. Lakin gelen olumsuz tenkitleri göz önünde bulundurarak, paylaşımımızı sayfalarımızdan kaldırdık. Tüm meslektaşlarımızdan özür dileriz” denildi.
Lakin Arkeologlar Derneği’nin paylaşımı kaldırması olumlu bulunsa da açıklamada yer alan sözler reaksiyon çekti. Gazete Duvar’a açıklamalarda bulunan Anarşist ve Feminist Arkeologlar özür metnini kabul etmediklerini lisana getirerek, derneğin özeleştiri vermesi ve cinsiyetçiliğe karşı net tavır aldıklarını deklare etmelerini talep etti.
‘ÖZÜR METNİNDE BİR ÖZELEŞTİRİ GÖREMEDİK!’
Dernek yöneticilerinin iki gün boyunca tüm bu yansılara ve tenkitlere dönük cinsiyetçiliğini sorgulamak yerine, paylaşımı yorumlara kapatmak, tenkit hakkının sırf üyelere ilişkin olduğunu belirtmek üzere absürt bir savunma içine girdiğini söz eden Anarşist Arkeologlar, özür metnine dair şunları söyledi:
“Tüm bu süreçte paylaşımın kendisi kadar tenkitlere dönük alınan tavırları da sıkıntılı olan Arkeologlar Derneği yöneticileri, bugün yapmış oldukları açıklamayla özür dileyerek görüntüyü kaldırma kararı aldıklarını beyan etmişler. Bizce özür dilenmesi değerli adım olmakla birlikte kâfi değildir. Çünkü metin içinde “iyi niyetli olarak yapmış oldukları paylaşıma gelen bir grup olumsuz tenkide üzülerek şahit olduklarını” belirtmişler. Akabinde da “amaçlarının kimseyi üzmek ya da rencide etmek olmadığını tabir etmişler.
Öncelikle burada gördüğümüz bir özeleştiri değildir, yalnızca gelen tenkitler nedeniyle kaldırıldığı beyan edilmiş. Ve eleştirenlerin aslında ‘üzgün ve rencide’ edilmiş olduklarını hissettikleri için yapılmış üzere bağlamından kopuk baktıklarını göstermektedir. Mesleğe gönül veren tüm meslektaşlarının kendileri açısından kıymetli oldukları beyanı ise bizce olması gerekendir. Lakin ‘üye değilsen tenkit hakkın yok’ üzere bir telaffuzun her tenkitte savunma olarak kullanılması bu kıymetin bağlamını da düşündürtmektedir. Bu bile başlı başına bir özeleştiri hususudur lakin metinde bunu da görmedik!”
Paylaşımın kaldırılması ve özür dilenmesini önemsediklerini fakat kâfi bulmadıklarını belirten Anarşist Arkeologlar, “Yalnızca reaksiyonun büyüklüğü nedeniyle yapılan zarurî açıklama bir sorgulama değildir. Talebimiz derneğin özeleştiri vermesi ve cinsiyetçiliğe karşı net tavır aldıklarını deklare etmeleridir. Paylaşımı beğenenlere teşekkür edip, tenkitlere de üzülüp herkesten özür dilemeleri değil” Sözlerini kullandı.
‘ÖZÜNDEKİ CİNSİYETÇİLİĞİ GÖRMEYEN BU ÖZRÜ KABUL ETMİYORUZ’
Arkeologlar Derneği’nin paylaştığı “mesleğe katkı sunan bayan arkeologlar” görüntüsüne günlerdir gelen tenkitler sonucunda özür dilediğini lakin epey üstten bir lisan ile yazıldığını düşündükleri özrün alt metnini, “videomuzun (ve dilsel-görsel içeriğinin, münasebetiyle art plandaki erkek hâkim, kolonyal anlayışın) ardındayız, paylaşan ve beğenen herkese teşekkür ederiz lakin reaksiyon gelince kaldırmak zorunda kaldık” biçiminde okuduklarını söyleyen Feminist Arkeologlar ise özeleştirel tavırdan uzak ve özündeki cinsiyetçiliği görmeyen, kabul etmeyen bu özrü kabul etmediklerini söz etti.
Bu vesileyle, uzun vakittir “Arkeologlar Ne İstiyor?” kampanyası yürüten Arkeologlar Derneği’ne arkeologların dernekte, “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komisyonu” istediklerini hatırlatan Feminist Arkeologlar son olarak şunları söyledi: “Türkiye’deki tek Arkeologlar Derneği’nin, “yalnızca üyelerine hesap verebilirliği olduğunu” belirten, tenkide kapalı, özeleştiriden bihaber idarenin, disiplinin iliklerine işlemiş, üzerine heyeti olduğu erkek hükümran ve cinsiyetçi telaffuzlarla yüzleşmesini, bunu aşmak için bizlerle, tüm arkeologlarla birlikte bir adım atmasını; tüm arkeologlar için kapsayıcı ve inançlı bir alan oluşturmasını istiyoruz.”
‘ETTİĞİNİZ TEŞEKKÜRÜ ÇOK DA UYGUN NİYETLİ GÖRMEDİĞİMİZ AŞİKAR’
“Dün Arkeologlar Derneği’ni bayan arkeologların arkeoloji bilimine yaptığı ‘katkıya’ teşekkür ettikleri bir görüntü yayınlarken gördük. Bugün ise tekrar birebir derneğin gelen yansılar sonucunda esasen hiç yapılmaması gereken görüntülerini ‘iyi niyetle yapılmış, meslektaşlarını üzmek istemeyen fakat paylaşımda bulunanlara da teşekkür eden’ bir açıklama yaparak kaldırdığını görüyoruz “diyen Arkeolog Özge Aslan da derneğe yansısını şu sözlerle lisana getirdi:
“İngilizce’de ‘The road to hell is paved with good intentions’ Türkçesi ise ‘Cehenneme giden yol düzgün niyet taşlarıyla döşenmiştir’ diye bir deyiş vardır. Bilimin olduğu yerde niyetlere muhtaçlık yoktur. Kendinizi konumlandırdığınız yerden ‘eril yeterli niyetinizle’ ettiğiniz teşekkürü feminist bir bakış açısına sahip arkeologlar olarak çok da düzgün niyetli görmediğimiz aşikar. Zira bu uygun niyetin gerisine sığınarak, bayanları bu meslekte yeniden yalnızca hane içi işler olarak kabul edilen raporlama işlerine layık gördüğünüzü ve arazinin erkeklere bırakılması gerektiğini söylüyorsunuz temelinde. Tekrar bu ‘eril güzel niyetinizle’ görüntüyü kaldırma sebebinizin eril argümanlarınızdan kaynaklı değil de gelen olumsuz tenkitlerin fazla olmasından dolayı olduğunu söylüyorsunuz. Son olarak görüntüyü kaldırma sebeplerinizi sıraladığınız açıklamanızda görüntüyü paylaşan meslektaşlarınıza teşekkür ediyorsunuz. Üstten bakarak bayanları obje olarak konumlandıran, eril bakış açısıyla yoğrulmuş görüntünün lütfedilerek kaldırılmış olması kısmındaki tek olumlu taraf görüntünün kaldırılmış olmasıdır.”
Kaynak: Gazeteduvar
