Fırat Bulut
Çelikler Holding’in 2018 yılında satın aldığı Afşin-Elbistan A Termik Santrali’ne ek iki yeni ünite yapılmasına ait ÇED süreci başladı. Elbistan Hayatı ve Doğayı Müdafaa Platformu gönüllüsü İbrahim Yalçın, 25 Şubat’ta gerçekleşecek halkın bilgilendirilmesi toplantısı öncesi değerlendirmelerde bulunarak ‘sonuna kadar itiraz edeceklerini’ söyledi.
Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yapılması planlanan Afşin Elbistan A Termik Santrali 5’inci ve 6’ncı Ünite Eği projesi ile ilgili ÇED sürecinin başlatıldığını duyurdu. Bakanlık sitesinde yer alan müracaat evrakında yer alan bilgilere nazaran; her biri 344 MW gücünde olacak. 5’inci ve 6’ncı ünitelerin faaliyete geçmesiyle birlikte santralin toplam konseyi gücü 2.043 MW’ye çıkacak. Proje kapsamında santralin çalışma müddeti 7.500 saat/yıl, projenin ekonomik ömrü ise 30 yıl olarak belirlenmiş, projenin inşaatının ise 36 ayda tamamlanması planlanmakta. ÇED belgesinde yatırımın toplam maliyetinin 3 milyar 650 milyon lira olacağı kaydedildi.
Birinci ünitesi 1984 yılında faaliyete geçen Afşin-Elbistan A Termik Santrali yıllardır yol açtığı etraf kirliliği ile gündemde. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından baca filtreleri zaruriliği yerine getirilmediği münasebeti ile Ocak 2020’de mühürlenen santral, faaliyetlerini süreksiz çalışma müsaadeleriyle devam ettiriyor. Termik santralin süreksiz çalışma müddeti Ağustos 2022’ye kadar uzatılmış durumda. Ek iki ünite başvurusu ve geçtiğimiz hafta Elbistan’a siyah kar yağması ile tekrar gündeme gelen santrale ait Çelikler Holding yetkilileri tarafından evvelki gün yapılan açıklamada, etraf yatırım çalışmalarının tamamlandığı duyuruldu.
Şirketin önceliğinin ‘çevre ve insan sıhhati olduğu’ belirtilen açıklamada şu tabirlere yer verildi: ‘’Çelikler Holding olarak Afşin Elbistan A Termik Santrali’ni devraldığımız günden itibaren başladığımız etraf yatırım çalışmalarımızı tamamladık. Wet FGD Baca Gazı Arıtma ve Filtreleme Sistemlerinde mekanik montajlar tamamlandı. Kısa mühlet içerisinde bu dev etraf tesislerinin devreye alma süreçleri de tamamlanmış olacaktır. Böylelikle santralimiz, arıtma sistemleriyle etrafa daha hassas hale gelecektir.’’
‘GÖSTERMELİK BİR FİLTRE SİSTEMİ KURMUŞLAR’
Afşin Elbistan A Termik Santrali’ne ek iki ünite projesi, ÇED süreci ve şirketin son açıklamasını pahalandıran Elbistan Hayatı ve Doğayı Müdafaa Platformu gönüllüsü İbrahim Yalçın, kamuoyunun yanıltıldığını santrallerin zehir saçmaya devam ettiğini belirtti.
Yalçın, “Santral 1984 yılından beri filtresiz biçimde çalıştırılıyor. Şirket filtre sistemi taktırdıklarını sav ediyor. Dışarıdan da görülüyor, santralin çapına nazaran küçük bir filtre takmışlar. Santralin kendi içinde bir filtre sistemi değil, dışarıdan ek bir filtre yapmışlar. 1974 yılında imaline başlanan bu santral filtre sistemi kurulmaya uygun bir yapıya sahip değil. Kontrollerde sorun yaşamamak için göstermelik bir filtre sistemi kurulmuştur. Hurda haline gelen, ömrünü çoktan tamamlamış santrali çalıştırabilmek için dışarıdan monte edilmiş bir filtre sistemi ne kadar sağlıklı çalışabilir ki” sözlerini kullandı.
‘KİMYASALLAR SUYA VE TOPRAĞA KARIŞIYOR’
Afşin-Elbistan termik santralinde yıllık yaklaşık beş milyon ton kül, cüruf, kimyasal atık oluştuğunu belirten Yalçın, eski kül döküm alanı büsbütün dolduğu için oluşan külün santral içine kömür çıkarılan yerlere doldurulduğunu belirterek bundan kaynaklı zehirli kimyasalların yer altı sularına ve toprağa karıştığını tez etti.
Yalçın, “Bu küllerin toplandığı alanın özel olarak su geçirmez biçimde yapılması gerekiyor. Lakin kül döküm alanı büsbütün dolduğu için santral içinde kazdıkları yerlere dolduruyorlar. Halkın bilgisi dışında bunun için ÇED süreci tamamlanarak müsaade alınmış. Hiç kimse içerde ne olduğunu bilmiyor ve kontrolü de yapılmıyor. Bu kimyasallar yağmur suları ile yer altı sularına ve toprağa karışıyor” diyerek bütün bunların raporlarda gizlendiğini ileri sürdü.
‘ÜÇ YENİ SANTRAL İÇİN MÜRACAAT YAPILDI’
Bölgede aktif olan iki santrale ek olarak üç yeni santral için ÇED başvurusu yapıldığını belirten Yalçın, bölge halkının yansısı ve direnişi ile yeni projelerden birinin iptal edildiğini, iki yeni santral projesi için ise yargı sürecinin devam ettiğini, yeni iki ünite yapılmasına mani olmak için de sonuna kadar gayret edeceklerini söyledi.
Yalçın, “A santralini kapattırmak için davalar açtık. Bu davalar devam ediyor. Bakanlık artık santralin yakınındaki köylerde bulunan ölçüm aletlerinin bilgilerini kamuoyu ile paylaşmıyor. Santral yakınında bulunan Alemdar ve Çoğulhan köylerinde ölçümler yapılmayıp daha uzak yerlerdeki ölçümler ile süreksiz çalışma müsaadeleri bir biçimde alınıyor. Bakanlıktan ölçüm sonuçlarını talep ettik lakin bunlar da ‘ticari sır’ denilerek bize bilgi verilmedi. Bunun için de idari mahkemeye başvurduk, süreç devam ediyor” dedi.
‘MEVCUT ÜNİTELER FİLTRESİZ ÇALIŞIRKEN UTANMADAN YENİ ÜNİTELER KURMAK İSTİYORLAR’
Kurulduğu günden bugüne kadar daima etraf meseleleri ile gündeme gelen Afşin-Elbistan A Termik Santrali’nin ünite sayısını 4’ten 6’ya çıkaracak projenin ÇED sürecinde etkin bir halde katılıp projeye karşı çıkacaklarını belirten İbrahim Yalçın, neden karşı olduklarını da lisana getirdi.
“Mevcut santrale filtre takmadıkları üzere utanmadan yeni iki ünite kurmak istiyorlar” diyen Yalçın, Afşin-Elbistan bölgesinde bulunan her iki santralin de filtre ve baca arıtma sisteminin standartların altında olmasına karşın çalıştırıldıklarına dikkat çekti. İbrahim Yalçın, “Afşin-Elbistan B termik santralinde kısmi olarak filtre sistemi var. Lakin B termik santralı uluslar ortası standartların altında. Zati filtre sistemi olması etraf kirliliğinin hiç olmayacağı manasına da gelmiyor. Hem A hem B santralinde filtre sistemleri çalıştırılmıyor. Filtrelerin çalıştırılması maliyetli olduğu için sistem gece devre dışı bırakılıp günün muhakkak saatlerinde çalıştırıyor. Biz sabahın erken saatlerinde santralin oradan geçerken kara dumanlar çıktığını görüyoruz. Filtre sistemi çalıştırılsa beyaz dumanlar çıkması lazım. Gerçi bunun da hilesini de bulmuşlar; Çelikler Holding santralden beyaz duman çıkması için santral bacasına kireç püskürtüyor. Fakat yağan siyah kar onların bu hilesini de açığa çıkardı” değerlendirmesinde bulundu.
‘TERMİK SANTRALİ KAPATTIRACAĞIZ’
Bölgedeki hava ölçüm bedellerine ve artan kanser olaylarına da değinen Yalçın, “Bu santrallerin bölgeyi yaşanmaz hale getirmesine karşın 5. ve 6. ünite için ÇED başvurusu yapıldı. 25 Şubat’ta halkın bilgilendirileceği ÇED toplantısında bunların bütün hukuksuzluklarını palavralarını yüzlerine karşı söyleyeceğiz. Mevcut santrallere ait hazırlanan raporların birçoğu düzmece. Bu raporlara imza atanlar kabahat işliyor. Bizler bütün bunlara karşı çabamızı sürdüreceğiz. Bu santrallerin 40 yıldır filtresiz çalıştırılması nedeniyle bölgede 30 bin erken vefat yaşandı, kanser hadiselerinde önemli bir artış var. Bölgenin daha fazla yaşanmaz hale getirilmesine müsaade vermeyeceğiz. Sonuna kadar itirazlarımızı sürdüreceğiz ve Afşin-Elbistan A Termik Santrali’ni kapattıracağız” dedi ve kamuoyuna hassaslık davetinde bulundu. (DUVAR)
Kaynak: Gazeteduvar
