Kayı İnşaat’ın, Cezayir’deki Bechar Askeri Hastanesi, Cite Financiere, Oran Askeri Konaklama ve Ouargla Askeri Hastane şantiyelerinde çalışan 400’e yakın emekçi bir yıllık maaşlarının 3 yıldır ödenmemesi üzerine başlattıkları hareketleri birinci yılına girdi.
Kayı İnşaat’ın Cezayir’deki şantiyelerinde çalışan 400’e yakın personel haklarını almak için 16 Ocak 2020 tarihinden beri İnşaat-Sen öncülüğünde direniyor. Emekçiler, 16 Ocak’ta Türkiye’nin dört bir yanından Ankara’ya gidecek.
Personeller 28 Aralık 2019’da maaşlarını alamadıkları için Cezayir’de grev yaptı. Arabuluculuk mukaveleleri imzalandı. Hakkedişlerin 2020 Şubat ayında ödeneceği taahhüt edildi fakat kelamlar tutulmadı. Onlarca defa işverenle görüşen personeller sonuç alamayınca dava açtı. Kayı İnşaat’ın sahibi Coşkun Yılmaz, “En yakın vakitte ödeyeceğim” diyerek emekçileri daima oyalamaya devam etti.
‘KAYI İNŞAAT, PERSONELLERİN HAKLARINI ÖDEMEYEREK ÖTEKİ YATIRIMLAR YAPMIŞ’
İnşaat-Sen Örgütlenme Uyum Üyesi Nurseli Gözüaçık, bir yıldır yaşananları şöyle anlattı: “İşçiler alacaklarını 2 yıldır alamıyor durumdalardı. Bizim sendikamıza internet üzerinden müracaat yaptılar. Sonra ne yapabiliriz diye bir ay boyunca çeşitli toplantılar yaptık. Hareketlerle bu oyalama sürecini sonlandırmalıyız diye karar aldık. Çalışanlar Batman, Elazığ, Adana ve Hatay üzere farklı kentlerden kalkıp İstanbul’a geldiler. İstanbul’da bir aylık direniş sürecini başlattık. Bu süreç içerisinde ortaya çıkmayan, bilinmeyen birçok sıkıntıyı de öğrenmiş olduk. Ortada çalışanlara ödenmesi gereken 6.5 milyon dolarlık bir borç var. Kayı İnşaat’ın sahibi Coşkun Yılmaz bu parayı emekçilere ödemeyerek öteki yerlere yatırım yapmış. Biz hala o yatırımın peşindeyiz. Gaziantep Kent Hastanesi’nden büyük bir pay almış. Lakin elbette ekonomik krizin sonuçlarıyla birlikte şu anda şirket batık durumda. Konkordato sürecinin akabinde şirketin ayakta kalması pek mümkün olmayacak. İstanbul’daki bir aylık aksiyon sürecinde Kayı İnşaat’ın birçok şirket ile bağı olduğunu, lakin o bağı hukuken sonlandırdığını lakin gayri resmi yollarla o şirketlerle ilgilerinin devam ettiğinin de farkına vardık. Sonra o şirketlerin tek tek önlerine giderek aksiyonlar yaptık. Bütün işverenler tıpkı usule başvuruyor. Kâğıt üzerinde kasalarını boşaltıyorlar, üzerlerindeki bütün mallarından paylarında kurtuluyorlar lakin el altında bir halde sermayedarlık ilgisini sürdürmeye devam ediyorlar.”
‘EYLEMLİ ÇABAMIZ TÜREL SÜRECİ ETKİLEDİ’
Tüzel sürecin peşini bırakmadıklarını belirten Gözüaçık şunları söyledi: “Eylemli gayretimiz hukuksal süreci birinci dereceden etkileyen ve hatta tüm türel sürecin çalışanların lehine dönmesini sağlayan en değerli faktör oldu. Bugün şayet Kayı İnşaat personelleri İstanbul’da direnişi başlatmasaydı, bir ortaya gelmeseydi, hukuk sürecinin bu türlü ilerlemesi mümkün olmayacaktı. Zira yasalar ve hukuk şu anda konkordato ve iflasta emekçileri korumak üzerine hareket etmiyor. Hatta çok yakın bir devirde, devlet yeni bir yasa çıkardı. Konkordato ve iflasta öncelikli bankalardı. Onun yanına bir de finans şirketlerini ekledi. Emekçileri tekrar en son sıraya attı. Bunlara karşın mahkemedeki hukuk süreci emekçilerin birlik olduğu ve çaba ettiği vakit neleri başarabileceğinin örneklerinden bir adedidir. Bu bir aylık sürecin sonunda Coşkun Yılmaz’ın oyalama sürecini bitirdik ve resmi bir evreye geçtik. Böylelikle Coşkun Yılmaz konkordato ilan etti. Biz de aksiyonlarımıza bir virgül koyalım demiştik. Kayı İnşaat’ın elinde gerçek düzgün bir mal olmadığını için mahkemenin her duruşmada iflas verme ihtimali artıyordu. Biz konkordatonun emekçilerin lehine uzatılması gerektiğini daima olarak tekrarladık. Zira iflas emekçilerin aleyhine işleyecek olan bir yasal durumdu. İflasın olmaması için kamuoyu oluşturduk. Ankara’da Sıhhat, Dışişleri ve Çalışma bakanlıkları önünde aksiyonlar yaptık. Meclisteki milletvekillerin takviyesiyle Dışişleri Bakanı yardımcısı Yavuz Selim Kıran ile görüştük. Bu konkordato sürecinin hem takip edilmesini hem de yapılması gereken ne varsa bakanlığın somut adım atmasını istedik. Bize kelamlar verdiler. Mahkeme süreci birinci başladığında ve devam ederken, tüm alacaklı bankalar iflas istiyordu. Zira iflas bankalar için avantajdı. Lakin bizim uğraşımız sayesinde bankalar belirli bir vadede iflas olmasın konkordato olsun ve personellerin alacakları ödensin diye mahkemede onların vekilleri söz verdiği bir duruma geldik.”
‘İŞÇİLERİN PARALARINI ESKİ KURDAN ÖDEMEYE ÇALIŞIYORLAR’
Gözüaçık kelamlarına şöyle devam etti: “Bu hareketler sonucunda iflasa gidilmedi ve konkordato sürecine geçildi. Bu süreçte artık biz son basamağa geldik. Rönesans Holding ile Kayı İnşaat anlaştı. Gaziantep Kent Hastanesindeki paylar satılacak. Öncelikli olarak personellerin alacaklarının ödenmesi için yeniden uğraşmaya devam edeceğiz. Konkordato komiserleri emekçilerden yana oldular. Ancak gelecek para belirli. 30 milyon euro olarak anlaştılar. Emekçilerin alacağı ise 6.5 milyon dolar. Personellerin alacaklarını liraya çevirerek ya da eski kur üzerinden ödeme yapabiliriz diyorlar. Bu ihtimalin ortada bile olması personeller için büyük bir felaket. Aslında burada ne kıdem tazminatları var ne fazla mesaileri var ne de alacaklarının faizi var. biz personellerin ana paralarını konuşuyoruz ve ana paraların bile 3 sene sonra lira ya da eski kura nazaran ödemek istemeleri, bir biçimde o parayı pul ederek vermeye kalkıyorlar. Çalışanların alacakları, aktüel kur neyse onun üzerinden ödenmeli. Bunun için bu pazar günü saat 13.00’da Ankara’da bir basın açıklamamız olacak.”
‘PARA ALAMAYINCA GEÇİNMEK İÇİN MESKENİMİ VE OTOMOBİLİMİ SATTIM’
Abdulsamet Kete, 9 yıl Kayı İnşaat’ta çalıştığını ve 37 bin dolar alacaklı olduğunu söyledi. “2018 Kasım ayından itibaren ve 2019 Aralık sonuna kadar hiçbir maaşımız ödenmedi” diyen Kete şöyle konuştu: “Biz 2019 Kasım ayında grev kararı aldık. Bu grev sürecinde görüşmeler oldu. Dışişleri Bakanlığı ile görüştük. İşverenlerle görüştük. Cezayir’deki Türkiye konsolosluğu ve elçilikleri ile görüştük. Verilen kelamların hiçbiri yerine getirilmedi. Oradaki grevimiz 65 gün sürdü. Şirket 2020 Ocak ayında Türkiye’den bize aracı avukatlar gönderdiler. Mukavele yaptık. Kontrata nazaran içerdeki maaşlarımız 6 taksit ile ödenecek ve birinci taksitimiz Şubat 2020’de yatırılacaktı. Biz de 18 Ocak 2020’de Türkiye’ye döndük. Fakat müddet dolunca birinci maaşlarımız, söylenen taksitler ödenmedi. Şirketi aradık, bize karşılık vermediler. Daha sonra arkadaşlarımızla toplandık, Dışişleri ve Çalışma Bakanlığı ile görüşmeye gittik. Bizi bir türlü kabul etmediler. 2020 Aralık sonunda biz İnşaat-Sen ile tanıştık. Allah razı olsun onlardan, bize sahip çıktılar. Bizi bir ortaya topladılar. Sendikamızın öncülüğü ile çeşitli görüşmeler ve hareketler yaptık. Benim 37 bin dolarım var içerde. Bugüne kadar kuruş alamadık. Pandemide bile borçla geçindik. Bir otomobilim vardı, sattım, meskenimi sattım. Herkes borç etti. Şu an evsiz kaldım. Şayet vaktinde paramı alsaydım bunlar olmayacaktı. Bir düşüncem olmayacaktı. Ben artık bu parayı alsam bırak mesken almayı, bir otomobil bile alamam. Şayet 2020 kuru üzerinden ödeme yaparlarsa, bırakın konutu, meskenin bir odasını bile alamam. 3 buçuk yıldır esasen paramızı alamıyoruz. Perişan olduk. 3 öğrencim var. Benim vücudumda 10 tane platin var. Çalışamıyorum. Mecburen meskeni ve arabayı sattım.”
‘SENDİKA OLURSA BİZ HER TÜRLÜ HAKKIMIZI ALIRIZ’
Geçim ezası nedeniyle boşanan arkadaşlarının olduğunu söyleyen Kete, son olarak şunları söyledi: “Çok şükür benim yuvam yıkılmadı fakat birçok arkadaşımın yuvası yıkıldı. Adam geçimini sağlayamayınca, eşinden ayrıldı yahut eşi tarafından terk edilen var. Bu duruma geldik. Biz İnşaat-Sen sayesinde buraya geldik. 16 Ocak hareketimize tüm inşaat çalışanlarını davet ediyoruz. Arkadaşlarımız korkmasınlar. Gitsinler sendikaya üye olsunlar. İnşaat-Sen’e üye olsunlar. Artık sendikalaşalım. Sendika olursa biz her türlü hakkımızı alırız ve kimse hakkımızı yemeyecek. Şayet başından beri başımızda bir sendika olsaydı, biz çoktan paramızı almış olurduk. Biz sendikanın ne olduğunu bilmiyorduk. Artık anladık ki bir sendika var ve güzel ki var. Sendika olmasaydı artık paramız gitmişti. Kimi arkadaşlarım tefecilerin eline düşmüş. 20 bin lira borç almış artık 500 bin liraya çıkarmışlar. Hepimiz bunlar yüzünden borç batağına düştük. Bütün yetkililere sesleniyorum, bu türlü bir adalet yok. Dışişleri Bakanlığı, ‘Giderken bize mi sordunuz?’ dedi bize. Bu türlü bir şey olamaz. Bizler Cezayir’de grev yaparken, bizimle birebir firmada çalışan Pakistan ve Vietnamlılar vardı. Bunlar yaklaşık bin bireylerdi. Pakistan ve Vietnam hükümeti devreye girdi, kendi vatandaşlarının parasını aldılar. Fakat biz alamadık. Biz Dışişleri ve Çalışma Bakanlığı’na giderken, gözlerimizin içine bakarak, ‘yurtdışına çıkarken bize mi sordunuz?’ dediler. Ben kime sordum pekala? Sizden pasaport aldım. Kaçak mı gitmişim? Ben şunu anladım. Türkiye Cumhuriyeti, bir Pakistan ve Vietnam kadar olamadı. Yarın sandık kurulduğu vakit bunun hesabını sorarız.”
‘KAYI İNŞAAT CEZAYİR’DE VERGİ KAÇAKÇILIĞI İLE SUÇLANDI’
Maaşını alamayan Personellerden Murat Toksöz, Kayı İnşaat’ın Cezayir’de vergi kaçakçılığı, usulsüzlük ve yolsuzlukla suçlandığı için mallarına el konulduğunu, bu yüzden ödemelerinde sorun yaşadığını öne sürdü: “Muhasebeleri rüşvet yoluyla bütün işlerini yürütmüş. Vergi ödüyormuş üzere yapmışlar. Bunların gelir kaynağı da Cezayir’deki projelerdi. Bu projeler iptal edilince, battılar. 23 bin dolar alacaklıyım. Paramızı İnşaat-Sen sayesinde alma noktasına geldik. Biz Türkiye’ye geldik, 2 ay sonra pandemi oldu. Paramızı da alamadık. Eşten dosttan borç alarak geçindik. Daha sonra eş ve dost borç vermemeye başladı. Çok sıkıntı günler yaşadık. Sağ olsun sendika devreye girdi. Allah razı olsun sendikadan. İşveren benim hakkımı yiyor, onu polislerle koruyorlar. Ben hakkımı istiyorum, karşıma polisi dikiyor. Daima personelleri ezme istikametinde kanunlar kararlar var. İşverenler her vakit korunuyor. Çalışanları muhafaza altına almaları gerekirken, emekçilere karşı duruyorlar. Bizim ülkede her vakit ezilen personel sınıfı oldu, hak yiyenler daima korundu.”
Kaynak: Gazeteduvar
