Prof. Dr. Uludüz, “Fazla kilo kadar kilonun bedendeki dağılımı da çok değerli. Bel etrafındaki çok yağlanma sıhhat için önemli bir alarm durumunu söz ediyor” dedi.
Fazla kilo ve yağ ölçüsünün bedenimizin hangi bölgelerinde toplandığı sıhhatimiz açısından büyük değer taşıyor. Çünkü bilimsel araştırmalar abdominal yani karın bölgesindeki yağlanmanın kalp-damar, kanser üzere birçok hastalık için risk faktörü olduğunu gösteriyor. Bu nedenle “Düzenli olarak belinizi ölçün” diyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, karın yağlarının ne vakit alarm işareti olabileceğini ve nasıl önlenebileceğini şöyle anlattı…
Prof. Dr. Derya Uludüz
Beden tipiniz hangisi?
Beden Kitle İndeksi olarak isimlendirilen kilomuzun boyumuza oranı sıhhatimiz hakkında değerli bilgiler vermesine karşın kâfi bir ölçüm değildir. Zira kişinin genel beden yağını gösterir fakat yağın nerede biriktiğini göstermez, bu da kişinin sıhhat risklerinin göz gerisi edilmesine neden olabilir. Bilhassa karın/bel bölgesinde fazla kilo ve yağlanmalar büyük risk taşıyor. İnsanlarda kilo ve yağ ölçüsü bedene dağılabilir ya da bilhassa basen bölgesinde kendini gösterebilir, bazılarında ise tüm fazlalıklar karın bölgesinde toplanabilir. Elma tipi olarak isimlendirilen karın bölgesindeki kilo artışı daha tehdit edicidir. Sıhhat riski, kalça etrafında daha fazla yağlanma olan armut tipli şahıslar için daha düşüktür.
Karın yağlarının sıhhati tehdit ettiği nasıl anlaşılır?
Bu sıkıntı değil… Yani özel bir kan testi yahut tetkik gerekmez. Tek gereksiniminiz olan bir mezuradır. Bel etrafınızın ölçümü size her şeyi söyler. Bel çevresi bedende yağlanma sürecini anlamamızda kullandığımız ölçümlerdir. Dünya Sıhhat Örgütü’nce bel etrafı ölçüsü erkekler için 102 cm, bayanlar için 88 cm olarak belirlenmiştir. Bilimsel araştırmalara nazaran bel etrafındaki yağlanma, genel kilo artışından bağımsız olarak kalp-damar hastalıkları, diyabet ve kanser üzere kronik hastalık riskleri ile manalı ilgi içindedir. Bu durum metabolik sendrom dediğimiz bir tabloya neden olur. Yüksek düzeylerde LDL (kötü) kolesterol ve trigliserit, düşük düzeylerde HDL (iyi) kolesterol ile alakalıdır. Bedenin insüline yansısını bozar, kan şekerini yükseltir. Dolayısyla kalp krizi, inme (felç), yüksek tansiyon, kanser, diyabet, osteoartrit (kireçlenme), karaciğer yağlanması ve depresyon dahil olmak üzere birçok hastalığa neden olur.
Hangi cins yağlanma daha tehlikelidir?
Karın bölgesinde yağlar iki biçimde birikiyor. Bir kısmı derinin çabucak altındaki yağ dokusunda bulunur. Cildinizin çabucak altında göbeğinizi tuttuğunuzda elinize gelen yağa deri altı yağ denir. Deri altında biriken yağlar sıhhat için düzgün olmasa da önemli bir tehlike yaratmıyor. Öteki birikim hali ise karın içindeki organları saran yağdır yani viseral yağ birikimidir. İç organların etrafında bulunur ve viseral obezite, kan basıncını, kan şekerini ve kalp riskini artıran bedenin gerilim reaksiyon düzeneklerinin çok aktivitesiyle ilişkilidir. Sonuç, olağandışı kalp işlevinin yanı sıra insülin, kan şekeri ve kolesterolün bozulmuş düzenlenmesine neden olan organ hasarıdır.
Nasıl ölçülür?
Karın ve göbek bölgenizdeki yağlanmayı belirlemek için bel etrafınızı her 6 ayda bir ölçün. Her bir kalça kemiğindeki en yüksek noktayı bulun ve bu bölgenin üzerinden ölçüm yapın.
İşte kıymetli ipuçları
Bel etrafındaki yağlanmayı tedbire ve azaltma yolları şöyle sıralanabilir: 4 Şeker içeren asitli içecekleri bir kenara bırakın. Buna hazır meyve suları, hatta sık sık içerseniz meskendeki taze sıkılmış meyve suları da dahil. Meyve sularında yağ azaltıcı lifler çıkarılmış, sırf direkt karın bölgesine ulaşan saf meyve şekerleri bırakılmıştır. 4 Sebzelerin öğle ve akşam öğününüzde tabağınızın en az yarısını doldurmaları gerekir. Karbonhidratı az olan (patates, mısır içermeyen) ve nişasta içermeyen (yapraklı yeşillikler, brokoli ve fasulye gibi) zerzevatları tercih etmelisiniz. 4 İşlenmiş paketli besinlerden uzak durun. Aceleniz olduğunda, paketlenmiş besinlerin trans yağ, şeker ve tuzla yüklü olduğu gerçeğini gözden kaçırmak kolaydır. Bunların hepsi bel etrafında yağlanmayı artırır. 4 Antrenman yapın. Yürüyüş yahut bisiklete binme üzere orta dereceli bir aktivite için haftada 5 gün, günde en az yarım saatinizi ayırın. 4 Çalıştığınız ortamda her saat başı kısa molalar verin ve bedeninizi hareket ettirin. Masanızda bacak hareketleri yapın yahut ofiste gezintiye çıkın. Asansör yerine merdivenleri kullanın. 4 Uykuyu eksik etmeyin. Uyku eksikliği göbek etrafında yağlanmaya, kilo alımına, diyabete ve başka sıhhat problemlerine yol açar. Gecede dört ya da 5 saat kâfi değil. 7 ile 8 saat ortasında uyumaya çalışın. 4 Gerilim hormonu kortizol, diyetinizi ve antrenmanlarınızı geçersiz kılabilir. Tek başına gerilim bile bel etrafında yağ birikmesi için kafidir. Sakin olmaya çalışın.
Kaynak: Sözcü
