Kansere yol açan asbest barındıran gemilerin sökümünde çalışan bir emekçi, söküm atölyelerinde bir kişinin kağıt üzerinde asbest söküm uzmanı üzere gösterildiğini belirterek, “Asbestçi olarak gösterdiği için de yalnızca toz maskesi vererek asbesti bize söktürüyorlar” dedi. Babası asbest nedeniyle akciğer kanserinden ölen personel, vefata yol açan asbeste karşı yetkililerin tavrını, “Denetmenler geleceği vakit evvelden haber verirler. Patron de buna nazaran hazırlıklarını yapar” diye açıkladı.
Asbest, akciğer zarları ortasında su toplanmasına, akciğer zarında kalınlaşmaya ve akciğer yapısında doku tahribatına neden oluyor. Isıya güçlü ve esnek bir materyal olduğu için gemilerde de kullanılan asbest, gemi söküm işinde çalışan personeller için büyük risk oluşturuyor. Olağanda gemi sökümü öncesinde asbestin bulunduğu kısımların asbest söküm uzmanları tarafından ayıklanması gerekiyor. Gemi sökümünde çalışan emekçiler için ise özel hami tedbirler gerekiyor.
‘DİĞER ÇALIŞANLAR DA ASBESTE MARUZ KALIYOR’
Gemi sökümünde çalışan ve isminin açıklanmasını istemeyen personel, kendilerine günde bir tane toz maskesi ve ayda bir tane filtreli maske verildiğini aktararak, “Bu toz maskelerinin birkaç saat içinde fonksiyonu ortadan kalkıyor. Filtreli maskeler ise birkaç hafta içinde kullanılmaz hale geliyor. Zira filtreleri doluyor. Büsbütün kapanıyor. Aslında bizim üzere direkt çalışanlar değil yemekhane çalışanları ve ofis çalışanları da asbeste maruz kalıyor” dedi. Emekçi, asbestli gemilerin sökümünde göstermelik özel takımların çalıştırıldığını, “Dışarıdan kıyafetli gruplar gelir, asbesti söker, poşetlere doldururlardı. Sonra o poşetlerin önünde bir fotoğraf çekip, çıkar masraflardı. Bu gemide bulunan toplam asbestin yüzde 1’ine dahi tekabül etmezdi” diye açıkladı.
Emekçi, gözetici ekipmanların kâfi olmadığını ve mevzuattaki zorunlulukları yerine getirmek için patronun çalışanlardan birini kağıt üzerinde “asbest söküm uzmanı” olarak gösterdiğini lisana getirerek şunları söyledi: “Asbestçi olarak gösterdiği için de yalnızca bize toz maskesi verilerek asbesti bize söktürüyor. Biz bir taraftan asbesti söküyoruz, bir taraftan da bir arkadaşımız hortumla asbesti ıslatıyor. Biz kendimiz söküyoruz.”
‘KORUYUCU KIYAFET VERİLMİYOR’
Personel, kendilerine hami iş kıyafetleri de verilmediğini ve işte eski kıyafetlerini kullandıklarını belirterek, “Bu kıyafetlerin cinsi, tipi, rengi kıymetli değil. Yalnızca giyebileceğimiz boyutta olması bizim için yeterli” dedi. Emekçi, gemi sökümünde çoklukla saat 12:00-13:00 ortasında mola verdiklerini aktararak, “Sabahtan öğleye kadar dört saat, öğleden akşama kadar da dört saat aralıksız çalışıyoruz. Mesailer hariç. Mesai olduğunda da kaça kadar olursa öğlenden sonra devam ediyoruz” diye konuştu.
Patronların vermekle yükümlü olduğu iş ekipmanlarını vermediğini kaydeden emekçi, şunları anlattı:
“Mesela şalomalar, demiri kesmemiz için kullandığımız bir alet. Maliyeti ise ikinci eli 2 bin-3 bin lira civarında. Şimdilerde daha da artmıştır. Şalomanın ucunda bek dediğimiz bir kesim var. Ayda bir, iki ayda bir, üç ayda bir kesimin durumuna nazaran değişir. Erir. Bu eridiği için personeller için maliyet çıkar. Bunun maliyeti de 150-200 lira ortasıdır. Bu maliyet de personellerden çıkar, aslında patron kendi yükümlülüklerini dahi yerine getirmemektedir.”
‘DENETMENLER GELECEĞİNİ EVVELCE HABER VERİRLER’
Emekçi, işyerine personel sıhhati ve iş güvenliği konusunda kontrol olacağı vakit evvelden patrona haber verildiğini söyleyerek, şöyle konuştu:
“Denetmenler geleceği vakit evvelce haber verirler. Patron de buna nazaran hazırlıklarını yapar. Kimyasal atıkları, çöpleri toplar. Etrafta düzenlemeler yapar. Boyama işlerini yapar. Yürüyüş yollarını düzenler. Topladığı çöpler akşamları yakılır. Yakılan çöplerin külleri, başka asbest atıkları, betonlar, dalgalı havalarda denize dökülür. Denetmenler geldiğinde patron buna hazır olur. İşyerimizde onlar gelmeden tüm paklık işleri yapılmış olur.
Patronun denetmenler geleceği vakit yaptığı şeylerden birisi de bize iş kıyafeti vermektir. İş kıyafeti verir, verilen iş kıyafetleri tertemizdir. Denetmeler maalesef bunu görmezler. Bir tanesi de demez ki ‘Ya arkadaşlar sizin işiniz bu kadar kirlidir ancak sizin üzeriniz çok temiz’. Öylece prosedürü uygulayıp çıkıp sarfiyatlar.”
‘ASBEST, TÜM ALİAĞA BÖLGESİ İÇİN TEHLİKELİ’
Gemi sökümünün tehlikelerinden bahseden personel, kimyasal unsurlara maruz kaldıklarını, birkaç defa vincin halatının kopmasıyla karşılaştığını kaydederek, iş kazalarına ait şunları söyledi: “İş kazalarında ölen tanıdıklarım var. Bunlardan birisi İlyas Bıdık’tı. Daha evvel firmada eylül ayında öldü İlyas Abi. Bir kişi daha öldü onunla birlikte. Halat kopması sonucu öldü. Gemi çekerken halat İlyas Abi ve yanındaki arkadaşa çarptı ve öldü. Birkaç ay evvel de tıpkı firmada gaz patlamasında iki arkadaş hayatını kaybetmişti.”
Emekçi, gemi sökümü yapan babasının akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybettiğini lisana getirerek, şunları belirtti: “Akciğer kanserinden ölen var. Benim babam da bunlardan birisiydi. Babamın arkadaşlarından üç dört kişi biliyorum. Akciğer kanserinden ölen. Bunlar yalnızca benim bildiklerim ve tanıdıklarım. Aslında asbest yalnızca biz ve bizim ailemiz için tehlikeli değil. Tüm Aliağa bölgesi için tehlikelidir. Tüm tabiata, insanlara, etrafa, her şeye ziyan vermektedir. Rüzgarın esiş istikametine nazaran Aliağa’dan Menemen, Foça, Çiğli üzere yerlere de yayılmaktadır.”
‘YÖNETMELİK KARARLARI UYGULANMIYOR’
İş Sıhhati ve Güvenliği Federasyonu ve Asbest Söküm Uzmanları Derneği Lideri Mehmet Şeyhmus Ensari ise asbest konusunda tedbir alınmadığını belirterek şunları söyledi: “Tüm yetkililere tekrar soruyoruz. Asbestle Çalışmalarda Sıhhat ve Güvenlik Yönetmeliği kararları ne kadar uygulanıyor? Biz maalesef uygulanmadığını düşünüyoruz. Emekçilere işe uygun şahsî esirgeyici donanım veriliyor mu? Her vardiya değişiminde ve yemek ortalarında toz maskeleri ve tulumları pakları ile değiştiriliyor mu? Emekçiler günlük kıyafetleri ile mi çalışıyorlar? Yoksa yalnızca evvelden haber verilen kontrollerde, TV programları, konuk ağırlama günlerinde mi emekçilere kıyafetler veriliyor.
Hijyen kabinleri yalnızca imaj olarak mı konuyor, yoksa çalışanlar bu kabinlerde sahiden soyunup temizleniyorlar mı? Çalışanların sıhhat denetimleri işyeri tabibi tarafından daima takip ediliyor mu? Yoksa yalnızca kağıt üzerinde mi yapılıyor? Periyodik olarak bu çalışanların akciğer radyografileri çekiliyor mu?”
‘HAMAL TAKIMINDA GÖSTERİLİYOR’
Emekçilere asbest söküm eğitimlerinin kağıt üzerinde yaptırıldığını kaydeden Ensari, “Bu personellerin hamal takımında gösterildiği noktasında tarafımıza gelen şikayetler var. Ayrıyeten asbestli çalışmalar gerekli mercilere bildiriliyor mu, emekçilerin maruziyetleri ölçülüyor mu, işyerinde ortam ölçümü yapılıyor mu” diye sordu.
Ensari, asbeste maruz kalan çalışanların ya meslek hastalığına yakalanacağını ya da öleceğini belirterek, “Yetkilileri uyarıyoruz. Lütfen kontrollerinizi yapın. Tesisleri uyarıyoruz. Madem Avrupa Birliği kriterlerine uygun tesislere sahipsiniz, neden daha evvelki davetimize yanıt vermediniz. Biz ASUD olarak istekli formda bu tesisleri denetlemeyi teklif ediyoruz” dedi. (ANKA)
Kaynak: Gazeteduvar
