Elon Musk’ın bu kere başı iki şirketiyle de kederde. Son günlerde hem Tesla hem de SpaceX cinsel taciz savlarıyla gündeme geliyor. SpaceX’te staj yapan üç bayan, başka stajyerlerin yanı sıra daha üst seviye durumlardaki erkekler tarafından cinsel tacize maruz kaldıklarını bildirdi. SpaceX skandalı bir tarafta patlarken, Tesla’ya da altı bayan çalışan iş yerinde cinsel taciz nedeniyle dava açtı.
New York Times’ın haberine nazaran; SpaceX, cinsel tacizi görmezden geldi. Elon Musk tarafından kurulan şirketteki kimi bayanlar, şirketin insan kaynakları ofisinin erkek çalışanları disipline etmedeki başarısızlığını anlattı.
SpaceX’te staj yapan üç bayan, öbür stajyerlerin yanı sıra daha üst seviye konumlardaki erkeklerin cinsel tacizine uğradıklarını ve bunların kimilerinin cezasız kaldığını söyledi. Argümanlar üç bireyle sonlu kalmadı. SpaceX’te tam vakitli mühendis olan eski bir stajyer Ashley Kosak da salı günü internette yayınladığı bir makalede, 2017 yılında bir erkek stajyerin onu ellediğini, 2018’de de diğer bir erkek meslektaşının tacizine uğradığını yazdı.
İNSAN KAYNAKLARINA BİLDİRDİ ANCAK SONUÇ ALAMADI
Kosak, 2017’de yaşadığı olayı yöneticisine, 2018’de yaşadıklarını ise olaydan çabucak sonraki gün SpaceX’in insan kaynakları departmanına bildirdi. Lakin bu şikayetlere hiçbir vakit karşılık alamadığını söyledi. Makalede, “Şirketteki zayıf durumum göz önüne alındığında kendimi güçsüz hissettim” diye yazdı. Kosak, olayları insan kaynaklarına bildirirken anonim olması gereken dahili ihbar sınırını kullandığını, lakin şikayeti ilettikten sonra, insan kaynakları çalışanı tarafından kendisiyle bağlantıya geçildiğini söyledi. Kosak, geçen ay müsaade aldı ve ay içinde de şirketten istifa etti.
New York Times’ın haberine nazaran; Kosak’ın yaşadıkları, şirketteki öteki eski stajyerlerin yaşadıklarıyla benzerlikler gösteriyor. Şirkette staj yapan ve daha sonra beş yıl orada çalışan öbür bir bayan, kendisi yaşamamasına karşın öteki taciz örneklerine şahit olduğunu söylüyor.
KENDİSİ İSTİFA ETTİ, TACİZ EDEN ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYOR
Kosak, şirketin insan kaynakları şefi Shotwell ve Brian Bjelde ile 2018’de yaşadığı taciz ve başka cinsel ayrımcılık şikayetleri hakkında görüştüğünü söyledi. Lakin hiçbir ilerleme kaydedemedi: “Onlarla konuştuğum bir toplantıydı, benimle konuştular, akabinde hepimiz ayrıldık ve hepsi bu.”
Kosak 22 Kasım’da istifa ettiğinde, 2018’de kendisine dokunan adamın hâlâ SpaceX’te çalıştığını söyledi.
Julia CrowleyFarenga, Purdue Üniversitesi ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde öğrenciyken 2015’ten 2017’ye kadar SpaceX’te staj yaptı. Farenga, yöneticisi tarafından öbür erkek meslektaşlarına oranla daha fazla toplantıya kalmaya zorlanırken, özel hayatı ile ilgili de sorulara maruz kaldı. Öbür bir yönetici, farklı bir departmana geçmesine müsaade verdi. Lakin 2018’deki iş müracaatında, ikinci yöneticinin yüksek performans puanlarına karşın kendisini rahatsız eden yöneticinin, teklif almasını engellediğini öğrendiğini söylüyor.
SPACEX’TEN AÇIKLAMA: “BİLMEDİĞİMİZ ŞEYİ DÜZELTEMEYİZ”
Öbür bir stajyer de tıpkı Kosak üzere, SpaceX tarafından stajyerler ve çalışanlar için çoklukla bayan ve erkekleri bir ortaya getiren konutlarda yaşarken tacize uğradığını söyledi.
SpaceX, yorum taleplerine cevap vermedi. Fakat cumartesi günü çalışanlara gönderilen bir e-postada, operasyon yöneticisi Gwynne Shotwell, SpaceX’in insan kaynakları departmanının iç ve bağımsız kontrollerini yapacağını söyledi:
“Tacizin vaktinde bildirilmesi, SpaceX’i çalışmak için şahane bir yer olarak müdafaamızın anahtarı.”
Bir kopyası The Times tarafından elde edilen e-postada Shotwell, “bilmediğimiz şeyi düzeltemeyiz. SpaceX, tüm taciz yahut ayrımcılık tezlerini titizlikle araştıracak ve siyasetimizin ihlal edildiğini tespit ettiğimizde süratli ve uygun tedbirler alacağız” dedi.
TOPLUMSAL MEDYADA BAYAN ÇALIŞANLARI ÖNE ÇIKARIYOR LAKİN ŞİRKETTE KORUYAMIYOR
SpaceX, NASA’nın astronotlarını Memleketler arası Uzay İstasyonu’na taşıyarak uzay uçuşlarında öne çıkan bir şirket haline geldi. Elon Musk tarafından kurulan şirket, NASA ile kontratlar yapmaya da devam ediyor. Ayrıyeten Musk’ın tweet’leri, senatörler ve hükümet yetkilileriyle olan çekişmeleri büyük ilgi çekerken, SpaceX de şirketteki bayan mühendislerin çalışmalarını canlı yayın görüntü akışlarında ve başka medya haberlerinde besbelli bir halde öne çıkarıyor.
Lakin, Veri U.S.A. tarafından derlenen bilgilere nazaran, genel olarak havacılık sanayisinde, erkek çalışan sayısı sekize bir üzere bir oranla oldukça yüksek. Kosak’ın belirttiği üzere, stajyer olarak çalışan ve tam vakitli iş arayan bayanlar, bilhassa cinsel taciz tersi eğitimleri yetersiz olduğunda, taciz ve başka ayrımcılık biçimlerine karşı savunmasız olabiliyorlar.
CİNSEL TACİZ NEDENİYLE ALTI ÇALIŞAN TESLA’YA DAVA AÇTI
Musk’ın yaşadığı tek sorun SpaceX ile hudutlu değil. Tesla da iş yerinde cinsel taciz davalarıyla gündemde. Altı bayan Tesla’ya iş yerinde cinsel taciz nedeniyle dava açtı.
Jessica Barraza’nın geçen ay açtığı davanın akabinde, mevcut ve eski altı bayan çalışan daha Tesla’yı Kaliforniya’daki Fremont fabrikasında yaygın bir cinsel taciz kültürünü teşvik etmekle suçladı. Salı günü Alameda İlçesindeki Yüksek Mahkeme’ye sunulan farklı şikayetlerde bayanlar, işteyken daima olarak fizikî temas ve ayrımcılığa maruz kaldıklarını söyledi.
Tesla’ya dava açan bayanlardan biri olan Jessica Brooks, araba üreticisindeki birinci oryantasyon gününde taciz edildiğini belirtiyor. Bir süpervizörün erkek astlarına “yeni kızı denetim etmelerini” söylediğini argüman ediyor. Brooks, tacizin daima olduğunu ve iş arkadaşlarının ona ıslık çalmalarını engellemek için bulunduğu yerin etrafına kutular yığdığını söylüyor. Brooks ayrıyeten durumu Tesla’nın İK departmanına şikayet ettiğini de argüman ediyor. Teze nazaran şirket, durumu direkt ele almak yerine Brooks’u fabrikanın farklı bir kısmına yönlendirerek sorunu çözdü.
KENDİNİ KORUMAK İÇİN BARİYERLER YAPMIŞ
Brooks, Washington Post’a, yaşadıklarını şu halde anlatıyor: “İstenmeyen ilgiden ve bana aval aval bakan erkeklerden o kadar bıktım ki biraz rahatlayabilmek için etrafımda bariyerler oluşturmaya başladım. Bu, işimi yapabilmem için gerekli hissettiğim bir şeydi.”
Jessica Barraza da geçen ay Tesla’ya dava açtığında, şirketin Fremont fabrikasında kabus üzere çalışma şartlarına maruz kaldığını söyledi. Tesla’ya dava açan yedi bayanın birden fazla, yaşadıkları tacizi CEO Elon Musk’ın davranışlarına bağladı.
Tesla ile ilgili savlar SpaceX’teki taciz savlarının çabucak akabinde geldi. Bir federal mahkeme kısa müddet evvel Tesla’ya, şirketin Fremont fabrikasında günlük ırkçı tacize maruz kaldığını söyleyen bir Siyah çalışana 137 milyon dolar ödemesine karar verdiğinde, şirket şunları söyledi: “Çalışanların kaygılarını ele alma formumuzda büyümeye ve gelişmeye devam ediyoruz. Bazen yanlış anlarız ve bu olduğunda sorumlu tutulmamız gerekir.”
Kaynak: Sözcü
